علت پا درد چیست؟ علت درد ماهیچه، عصب، استخوان و تاندون پا

پا یک ساختمان آناتومیکی پیچیده است که وظیفه حمل کردن وزن بدن را بر عهده دارد. ممکن است شما به دلایل مختلفی در این اندام دچار درد شوید. درد این ناحیه به صورت درد قوس کف پا، درد قسمت جانبی پا، درد سینه پا، درد انگشتان، درد مچ پا یا تاندون‌های پا خود را نشان می‌دهد. ممکن است درد با توجه به علت بروز آن به صورت یک درد تیر کشنده، احساس سوزش، التهاب و حساسیت، درد تیر کشنده و مواردی از این قبیل به وجود بیاید. علاوه بر پوشیدن کفش نامناسب عوامل دیگری نیز در بروز درد پا نقش دارند که آسیب دیدگی پا، آرتروز و استفاده بیش از حد از پاها شایع ترین علل بروز درد محسوب می‌شوند. درد پا می‌تواند به علت آسیب دیدگی استخوان، عصب، تاندون و رباط به وجود بیاید. اگر شما دچار پا درد هستید تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید تا اطلاعات ضروری در ارتباط با علل شایع بروز درد را در اختیار شما قرار دهیم.

علت درد پا

 در بخش زیر به تعدادی از علل شایع درد پا اشاره می‌کنیم.

بونیون

بونیون  یک نوع ناهنجاری است که به صورت زائده‌های استخوانی متورم در قسمت قاعده انگشت شست به وجود می‌آید. بونیون اغلب باعث بروز درد در انگشت شست یا پا می‌شود و شما در هنگام راه رفتن یا پوشیدن کفش دچار درد بسیار زیادی خواهید شد.

پینه پا

 پینه پا به کلفت شدن نقاط کوچکی از پوست گفته می‌‌شود که باعث بروز درد و ناراحتی در پاها در هنگام راه رفتن خواهد شد. پینه پا اغلب در دو طرف پا یا نوک انگشتان به وجود می‌آید اما احتمال بروز آن در قسمت کف پا نیز وجود دارد. پینه پا به علت تحت فشار قرار گرفتن و ساییدگی پا ناشی از پوشیدن کفش نامناسب ایجاد خواهد شد.

رشد استخوان به سمت داخل

رشد ناخن به سمت داخل باعث بروز درد و التهاب در لبه ناخن به ویژه ناخن انگشت شست می‌شود. این اختلال بسیار شایع است و معمولاً افراد بزرگسال را درگیر می‌‌کند. برخی از فاکتورهایی که باعث رشد ناخن به سمت داخل می‌شوند عبارتند از کوتاه کردن بیش از حد ناخن یا گرد چیدن آن یا پوشیدن کفش پاشنه بلند و پنجه باریک.

انواع آرتروز از قبیل نقرس

برخی از انواع شایع آرتروز از قبیل استئوآرتریت، آرتریت روماتوئید و نقرس می‌توانند پاها را درگیر کنند و باعث بروز پا درد شوند. درد شدید پا، قرمزی و تورم در قسمت قاعده انگشت شست شایع‌ ترین علامت نقرس محسوب می‌شود.

پلانتار فاسیا و خار پاشنه

بروز درد در قسمت کف پا می‌تواند به علت التهاب پلانتار فاسیا به وجود بیاید. پلانتار فاسیا یک بافت طناب مانند بسیار قوی است که از قسمت کف پا تا ناحیه استخوان پاشنه امتداد پیدا می‌کند. فعالیت جسمانی مکرر و سنگین باعث سفت شدن پلانتار فاسیا می‌‌شود. ساییدگی مداوم قسمتی از پلانتار فاسیا که به استخوان پاشنه متصل است باعث بروز درد و التهاب خواهد شد. گاهی اوقات در این ناحیه از بافت استخوانی یک توده سفت به وجود می‌‌آید و بافت نرم اطراف را تحت فشار قرار می‌دهد که به این وضعیت خار پاشنه گفته می‌‌شود.

پیچ خوردگی و کشیدگی پا

پیچ خوردگی و کشیدگی عضلات و رباط‌های پا از قبیل پیچ خوردگی مچ پا می‌تواند به علت استفاده بیش از حد از پاها و انجام فعالیت جسمانی سنگین به وجود بیاید. علائم و نشانه‌های پیچ خوردگی و کشیدگی پا عبارتند از درد، تورم، کبودی و از دست دادن دامنه حرکات پا.

شکستگی استرسی

شکستگی استرسی به شکستگی کوچک در یکی از استخوان‌های پا گفته می‌‌شود و معمولاً در افراد به وجود می‌‌آید که به انجام فعالیت‌های ورزشی سنگین می‌‌پردازند. در صورت بروز شکستگی استرسی در ناحیه آسیب دیده بیمار دچار حساسیت و کبودی و همچنین درد خواهد شد.

متاتارسالژیا

منظور از متاتارسالژیا یک اختلال دردناک است که متاتارسال – پنج استخوانی که در قسمت می‌انی پا قرار دارند را درگیر می‌کند. علائم و نشانه‌های این اختلال عبارتند از درد و التهاب در قسمت سینه پا ناحیه بین انگشتان و قوس کف پا. این اختلال می‌تواند باعث بروز سوزش و سوزن سوزن شدن در قسمت انگشتان پا یا سینه پا شود. در این اختلال شما احساس می‌کنید که سنگ ریزه درون جوراب و کفش شما وجود دارد.

مورتون نوروما

مورتون نوروما اختلالی است که سینه پا را درگیر می‌‌کند و باعث کلفت شدن بافت نرم اطراف یکی از اعصابی خواهد شد که به سمت انگشتان هدایت می‌شوند. علائم و نشانه‌های این اختلال عبارتند از احساس سنگریزه یا توده درون کفش و زیر پا، سوزن سوزن شدن، سوزش یا بی حسی. اگرچه احتمال بروز نور و مادر سایر اعصاب پا وجود دارد شایع‌ ترین نوروما عبارت است از مورتون نوروما که بین انگشت سوم و چهارم ایجاد می‌گردد. التهاب و تحت فشار قرار گرفتن عصب در نهایت باعث آسیب دیدگی دائمی آن خواهد شد.

تاندونیت تیبیال خلفی

تاندون تیبیال خلفی وظیفه محافظت کردن از قوس کف پا و پایداری بدن در هنگام راه رفتن را به عهده دارد. درصورتی تاندون دچار پارگی یا التهاب شود نمی‌‌تواند از قوس کف پا محافظت کند و با گذر زمان قوس کف پا از بین می‌رود که به این وضعیت صافی کف پا می‌گویند. این اختلال شایع ترین علت بروز صافی کف پای اکتسابی در بزرگسالان است. علائم و نشانه‌های تاندونیت تیبیال خلفی عبارتند از احساس درد در قسمت داخلی پا و مچ پا، درد در ناحیه تاندون، چرخش مچ پا به سمت داخل، قرمزی، گرما و تورم در ناحیه آسیب دیده. با بدتر شدن وضعیت بیمار ممکن است درد به قسمت خارجی پا منتقل شود.

صافی کف پا

در صورتی که تاندون‌هایی که وظیفه محافظت از قوس کف پا را دارند دچار آسیب دیدگی شوند یا کشیده شوند قوس کف پا از بین می‌‌رود و در نهایت فرد دچار صافی کف پا خواهد شد. از بین رفتن قوس کف پا که تحت عنوان صافی کف پا شناخته می‌شود به علت آرتروز، پارگی رباط و آسیب دیدگی تاندون تیبیال خلفی ایجاد می‌گردد. علائم و نشانه‌های صافی کف پا عبارتند از بروز درد که با انجام فعالیت جسمانی بدتر می‌شود، بروز درد در تاندون تیبیال خلفی، بروز درد در قسمت خارجی مچ پا و به وجود آمدن زائده‌های استخوانی در قسمت بالای پا.

سندروم تونل تارسال

سندروم تونل تارسال اختلالی است که به علت تحت فشار قرار گرفتن عصب تیبیال خلفی که از درون کانالی که تونل تارسال نام دارد و در ناحیه مچ پا قرار گرفته است، به وجود می‌آید. علائم و نشانه‌های تونل تارسال عبارتند از سوزن سوزن شدن، درد تیر کشنده، بی حسی و سوزش در قسمت داخلی مچ یا پا. سندروم تونل و پارسال شبیه سندروم تونل کارپال است که در مچ دست به وجود می‌آید.

بیماری شریان محیطی

بیماری شریان محیطی اختلالی است که بر گردش خون خارج از قلب و مغز از قبیل ریه‌ها و پا تاثیر می‌گذارد. تنگ شدن شریان‌ها توسط توده‌های چربی که پلاک نامی‌ده می‌‌شوند باعث محدود شدن فرآیند خون رسانی به پا خواهد شد. در این حالت و اکسیژن کافی به عضلات ارسال نمی‌شود و علائم و نشانه‌هایی از قبیل درد، بی حسی، گرفتگی و تیر کشیدن در هنگام راه رفتن ایجاد می‌شود و حتی ممکن است بیمار در هنگام استراحت نیز دچار پا درد شود. در صورتی که انسداد شریان‌ها شدید باشد و احتمال بروز درد در پاها در هنگام استراحت نیز وجود دارد.

نوروپاتی دیابتی

نوروپاتی دیابتی یکی از عوارض دیابت است و به علت آسیب دیدگی اعصاب ناشی از بالا بودن سطح قند خون به وجود می‌آید. این اختلال بیشتر در اعصاب ساق و کف پا به وجود می‌آید. علائم و نشانه‌های این اختلال عبارتند از بی حسی یا سوزن سوزن شدن در پاها و گاهی اوقات نیز بیمار دچار درد تیر کشنده و احساس سوزش خواهد شد. نوروپاتی دیابتی یک اختلال پیشرونده از علایم و نشانه‌های آن با گذر زمان بدتر می‌‌شوند و به طور کامل هر دو پا را درگیر خواهند کرد. افراد مبتلا به نوروپاتی دیابتی و قادر به احساس کردن گرما و سرما یا آسیب دیدگی پای خود نیستند. همه افرادی که دیابت دارند باید به طور منظم سطح قند خون خود را بررسی کنند.

تاول پوستی

تاول به یک زخم پر از مایع روی سطح پوست گفته می‌‌شود که نسبت به لمس حساس است و معمولاً به علت ساییدگی پا با کفش نامناسب به وجود می‌آید.

پای ورزشکاران

پای ورزشکاران یک نوع عفونت قارچی بسیار شایع پا و انگشتان است که با علائمی از قبیل پوست ریزی به ویژه بین انگشتان پا، تاول کوچک روی پوست پا، خارش و سوزن سوزن شدن و سوزش به وجود می‌آید.

عفونت قارچی ناخن

عفونت قارچی ناخن باعث تغییر شکل ناخن آسیب دیده خواهد شد و علائم زیر را به وجود می‌آورد:

• کلفت و بدشکل شدن ناخن
• تغییر رنگ ناخن به سفید، زرد یا قهوه ‌ای
• شکننده شدن لبه‌های ناخن
• بروز درد و حساسیت در صورت عدم درمان

زگیل کف پا

زگیل کف پا به زائده‌های کوچک و توده مانند گفته می‌شود که در قسمت کف پا به وجود می‌آیند و علت بروز آن عفونت حاصل از ویروس پاپیلومای انسانی است. گاهی اوقات روی سطح زگیل کف پا و نقطه‌های تیره رنگی وجود دارد و بیمار در هنگام راه رفتن یا ایستادن دچار درد می‌شود.

درد پا چگونه تشخیص داده می‌شود؟

پزشک برای تشخیص علت درد پا به طور دقیق به ارزیابی پا کف پا و ناخن شما می‌پردازد سپس از شما در خصوص علائم و نشانه‌هایی که دارید سوال می‌پرسد تا بتواند اطلاعات لازم در خصوص مشکل شما را به دست بیاورد. پزشک می‌خواهد بداند که علائم و نشانه‌های شما چگونه و از چه زمانی به وجود آمده اند سپس از شما می‌خواهد که به انجام چند حرکت بپردازید. در برخی موارد انجام تست‌های تشخیصی از قبیل عکسبرداری توسط اشعه ایکس، سی تی اسکن، سونوگرافی، اسکن استخوان یا اسکن ام آر آی ضروری است. سی تی اسکن می‌تواند در مقایسه با عکسبرداری توسط اشعه ایکس اطلاعات بهتری را در خصوص بافت نرم ارائه دهد تا پزشک بتواند وضعیت عضلات و رباط‌ها را بررسی نماید. سونوگرافی یک روش غیر تهاجمی است و می‌‌تواند اطلاعات خوبی را در خصوص تاندون و رباط پا و اعصاب و پلانتار فاسیا در اختیار پزشک قرار دارد. برای انجام اسکن استخوان باید ماده رادیو اکتیو به درون رگ تزریق شود تا بتواند تفاوت‌هایی که در متابولیسم استخوان وجود دارد را نشان دهد. این روش تشخیصی می‌تواند شکستگی‌های استرسی و سایر انواع شکستگی را نیز نشان دهد. پزشک از اسکن ام آر آی پا و مچ برای ارزیابی تاندون، رباط و غضروف این نواحی استفاده خواهد کرد.

درمان پا درد

در صورتی که شما دچار پا درد هستید از روش‌های زیر برای درمان آن استفاده خواهد شد:

• باید به پزشک مراجعه کنید تا به ارزیابی پای شما بپردازد زیرا پا درد دلایل متعددی دارد و گاهی اوقات منبع بروز درد پا عاملی است که در سایر نقاط بدن قرار دارد. شما باید برای تشخیص علت پا درد خود به متخصص فیزیوتراپی یا پا پزشک مراجعه نمایید.
• کنترل درد شامل مصرف دارو، ورزش کردن و درمان دستی می‌باشد. گاهی اوقات پزشک از شما می‌خواهد که سطح فعالیت جسمانی خود را اصلاح کنید تا علائم شما بهبود پیدا کند.
• استرس فیزیکی باعث افزایش درد می‌‌شود و در تعداد زیادی از موارد با کنترل استرس می‌توان سطح درد را کاهش داد.
• باید در ابتدا از روش‌های درمانی مراقبتی استفاده کرد به غیر از موارد شدید که بیمار دچار پارگی رباط یا شکستگی استخوان شده و به انجام عمل جراحی نیاز دارد. پزشک به جای روش‌های جراحی استفاده از کفش و کفی طبی و انجام تمرینات ورزشی مخصوص را توصیه می‌کند.

فیزیوتراپی

فیزیوتراپی یک رشته بسیار گسترده است و باید متخصص فیزیوتراپی اطلاعات به روز داشته باشد تا بتواند به همه بیماران خود که دچار مشکلات متعددی هستند کمک نماید. اگر شما به علت پا درد به متخصص فیزیوتراپی مراجعه کرده ‌اید او در ابتدا به تشخیص علت درد می‌‌پردازد سپس با توجه به شرایط شما به طراحی یک برنامه درمانی جامع خواهد پرداخت و از مدالیته‌های درمانی و وسایل مخصوص برای درمان استفاده خواهد کرد. متخصص فیزیوتراپی به شما کمک می‌کند با اصلاح عادات حرکتی و حالت بدن در هنگام راه رفتن یا نشستن فشار کمتری به پاهای شما وارد گردد سپس از تمرینات ورزشی و سایر مدالیته‌های درمانی برای کنترل درد پا استفاده می‌کند.

تحریک الکتریکی

 تحریک الکتریکی یکی از روش‌های موجود برای بهبود عملکرد عضله، کاهش اسپاسم عضله و کنترل درد پس از آسیب دیدگی و سکته یا سایر اختلالاتی است که باعث کاهش عملکرد عضله شده است.

اولتراسوند تراپی

اولتراسوند تراپی روشی است که از فناوری صوت برای درمان درد مزمن و انواع مختلفی از اختلالات از قبیل آرتروز، فیبرومیالژی و آسیب دیدگی‌های شدید استفاده می‌کند.

لیزر درمانی

لیزر درمانی یک روش غیر تهاجمی‌ است که از پرتوهای پرقدرت نور با طول موج خاص به منظور کاهش درد ناشی از آسیب دیدگی استفاده می‌کند.

درمان دستی

استفاده از حرکات دست از قبیل درمان دستی و به حرکت در آوردن ناحیه آسیب دیده باعث کاهش درد و افزایش دامنه حرکات آن ناحیه، رفع درد و التهاب و بهبود توانایی حرکتی بیمار خواهد شد.

استفاده از چسب

استفاده از چسب لاتکس که فاقد نخ است می‌تواند به کاهش درد و بهبود عملکرد حرکتی ورزشکاران کمک نماید و از بروز آسیب دیدگی پیشگیری کند.

ورزش کردن

ورزش کردن نقش مهمی را در بهبود عملکرد حرکتی بدن و نقاطی که آسیب دیده اند ایفا می‌کند. شما باید با انجام حرکاتی بپردازید که با هدف بهبود بدن طراحی شده‌اند.

حرکات پیلاتس

انجام دادن حرکات پیلاتس تحت نظر یک متخصص فیزیوتراپی با تجربه می‌تواند به بهبود آسیب دیدگی‌های اسکلتی عضلانی و اختلالات عصبی و اختلالات تعادل و مشکلاتی از این قبیل کمک کند.

آب درمانی

ورزش کردن در آب و انجام دادن تمرینات استقامتی که با هدف توانبخشی ناحیه آسیب دیده طراحی شده اند به بهبود شرایط بیمار کمک می‌کند. افزایش توانایی حرکتی و عملکردی بیمار باعث می‌شود که او بتواند هر چه سریع تر به انجام فعالیت‌های معمولی خود بپردازد.