درد زمانی ایجاد می‌شود که به یک عضو به محرک‌های مانند فشار بسیار زیاد، دمای بالا یا پایین، و مواد شیمیایی پاسخ دهند و بافت آن عضو آسیب دیده باشد. درد پا می تواند یک درد تیر کشنده شدید مزمن و انتشار دهنده باشد و با احساس سوزش و سوزن سوزن شدن همراه شود. درد می‌تواند شدید باشد به این معنا که به صورت ناگهانی شروع شود و مدت کوتاهی طول بکشد یا اینکه مزمن باشد و مدت بیشتری طول بکشد. شدت درد از خفیف تا شدید به صورت اعداد ۱ تا ۱۰ بیان می‌شود آسیب‌هایی که در طول تمرینات ورزشی یا تصادف وارد می‌شوند شدید و تروماتیک هستند. اطلاع یافتن از آنچه قبل و پس از شروع پادرد رخ می‌دهد اهمیت بسیار زیادی دارد، زیرا این امر به انتخاب بهترین روش درمانی کمک می‌کند. فیزیوتراپی ورزش درمانی تزریق پلاسمای فنی از پلاکت prp و اوزون درمانی و تزریق استروئید از جمله روش‌های درمانی موجود برای درمان پا درد است.
قوزک پا نقش بسیار حیاتی در حفظ تعادل حرکت و عملکرد اعضای بدن دارد. حدود یک چهارم از استخوان‌های بدن در این قسمت قرار دارند و صدها تاندون و رباط همبند نیز در این منطقه موجود هستند. پا و مفصل قوزک به خاطر فعالیت‌های زیادی که انجام می‌دهند، در معرض خطر آسیب قرار دارند. درد پا می‌تواند به عوامل مختلفی مرتبط با مشکلات اسکلتی عضلانی، عصبی و عروقی باشد. گاهی اوقات درد پا می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل حاد عروقی باشد که نیاز به درمان پزشکی دارد. برخی از دردهای سبک پا می‌توانند در خانه درمان شوند، اما در صورتی که درد شدید یا مزمن داشته باشید، این ممکن است نشانگر اختلالات جدی تر باشد و نیاز به مراجعه به متخصص داشته باشد.
متخصصین ما در کلینیک امید با استفاده از روش های نوین درمانی مانند فیزیوتراپی، ورزش درمانی، انواع تزریق ها مانند تزریق اوزون و تزریق اپیدورال انواع درد در ناحیه پا را درمان می کنند.
برای کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت در کلینیک امید میتوانید با شماره تلفن‌های02188801800 و 09107803155 تماس حاصل فرمایید.
علل شایع پا درد
بیماری‌های مغزی از جمله علل شایع پا درد هستند که پزشک می‌تواند به درمان کامل آنها بپردازد.
گرفتگی عضلات
گرفتگی عضلات یا اسپاسم عضلانی علت اصلی پا درد است این درد شدید، تیر کشنده و ناگهانی با انطباق عضلات پا شروع می‌شود. معمولاً سفت شدن عضلات قابل مشاهده است و به صورت یک توده سفت زیر پوست دیده می‌شود ممکن در اطراف این ناحیه قرمزی تورم دیده شود. خستگی عضلات عضلانی و از دست دادن آب بدن می‌تواند باعث بروز گرفتگی پا به ویژه در ناحیه ساق شود. مصرف برخی از داروها مانند داروهای ادرار آور می‌تواند باعث گرفتگی عضلات پا در برخی از بیماران گردد.
آسیب دیدگی
معمولاً پا درد علامت آسیب دیدگی است در بخش زیر به تعدادی از آنها اشاره می‌کنیم:
- کشیدگی عضله : یک نوع آسیب دیدگی شایعه است که به علت کشیدگی بیش از حد عضله و پارگی فیبرهای عضلانی ایجاد می‌شود. این عارضه معمولاً در عضلات بزرگ بدن مانند عضلات چهار سر ران عضله ساق پا یا ایجاد می‌شود.
- تاندونیت : التهاب تاندون گفته می‌شود تاندون طناب ضخیمی است که عضلات را به استخوان متصل می‌کند. هنگامی که این تاندون ملتهب می‌شود تکان دادن مفصل درگیر شده به دشوار خواهد شد. تاندونیت معمولاً تاندون‌های عضلات چهار سر ران یا نزدیک استخوان پاشنه را درگیر می‌کند.
- بورسیت زانو : این عارضه زمانی رخ می‌دهد که کیسه‌های پر از مایع یا بورس اطراف مفصل زانو ملتهب شوند.
- درد جلوی ساق پا : این عارضه باعث ایجاد درد در قسمت‌های داخلی استخوان ساخته می‌شود و زمانی رخ می دهد که عضلات اطراف استخوان دچار پارگی شوند.
- شکستگی‌های کوچک : این عارضه به شکستگی‌های کوچک در استخوان پا و به ویژه در استخوان ساق گفته می‌شود.
برخی از بیماری‌ها
برخی از بیماری‌ها که باعث پادرد می‌شوند عبارتند از:
استئوآرتریت
استئوآرتریت به تنگ شدن و سفت شدن شریان به علت تجمع چربی کریستال گفته می‌شود. شریان به عروق خونی گفته می‌شود که وظیفه حمل خون و افزایش آن را به سراسر بدن برای دارند هنگامی که شریان مسدود می‌شود جریان خون به سایر نقاط بدن کاهش می‌یابد. اگر نسوج پا به اندازه کافی اکسیژن دریافت نکنند بیمار دچار پادرد و به ویژه درد ساق می‌شود.
ترمبوز عمیق سیاهرگی (DTV)
ترومبوز عمیق سیاهرگی زمانی رخ می‌دهد که یک لخته خون در سیاهرگ در عمیق ترین قسمت بدن قرار دارد تشکیل شود. لخته خون به وضعیت گفته می‌شود که خون به حالت جامد در بیاید. ترومبوز سیاهرگی معمولا در قسمت تحتانی پا و به علت استراحت طولانی در بستر ایجاد می‌شود و باعث تورم و درد این اندام می‌گردد.
آرتروز
آرتروز به التهاب مفصل گفته می‌شود این عارضه می‌تواند باعث بروز درد و قرمزی در موضع دردناک شود. آرتروز معمولاً مفاصل زانو و ران را درگیر می‌کند.
نقرس
نقرس یک نوع آرتروز است که به علت تولید بیش از حد اسید اوریک در بدن ایجاد می‌شود. این عارضه معمولاً باعث درد، تورم، قرمزی پاها و قسمت تحتانی ساق می‌شود.
واریس سیاهرگ
واریز سیاهرگ به بزرگ شدن سیاهرگ گفته می‌شود و زمانی ایجاد می‌گردد که سیاهرگ به علت بروز اختلال در سوپاپ رگ، از پر از خون شود. این عارضه معمولاً به صورت عروق متورم برجسته و دردناک بروز می‌کند و عمدتا در قسمت قوزک و ساق پا ایجاد می‌شود.
عفونت
عفونت در استخوان یا نسوج پا می‌تواند باعث تورم التهاب قرمزی و درد در ناحیه درگیر شود.
سایر علل پا درد
اختلالات و آسیب‌های زیر می‌توانند باعث پا درد شوند اما معمولاً به دلایلی هستند که شیوع کمتری دارند :
- فتق دیسک : زمانی بروز می‌کند که یکی از دیسک های بین مهره ای از جای خود خارج شود دیسک لغزش یافته می‌تواند اعصاب ستون فقرات را تحت فشار قرار دهد. این عارضه می‌تواند باعث انتشار درد ماشه ای به سایر نقاط بدن از قبیل دست و پا شود.
- بیماری از گود اشلاتر : زمانی رخ می‌دهد که تاندونی که وظیفه اتصال کشکک زانو استخوان ساق را برعهده دارد دچار کشیدگی شود. این عارضه باعث کشیدگی غضروف استخوانی می‌شود و در نتیجه یک توده دردناک را در زیر زانو به وجود خواهد آورد و باعث التهاب و تورم در اطراف زانو می‌گردد. این عارضه معمولاً در نوجوانانی که در سن رشد هستن رخ می‌دهد.
- بیماری لگـ کالو پرتس : این عارضه به علت اختلال در جریان خون رسانی به قسمت توپ مفصل ران رخ می‌دهد .عدم خونرسانی به این موضوع به شدت باعث آسیب رساندن به استخوان و تغییر شکل دائمی آن می‌شود. این ناهنجاری ها معمولا باعث بروز درد به ویژه در اطراف ران ساق یا زانو می‌گردد. این عارضه عمدتاً در دوران بلوغ رخ می‌دهد.
- لغزش اپی فیز سراستخوان ران : در این عارضه قسمت توپ مفصل ران از استخوان ران جدا می‌شود و باعث درد ران می‌گردد این اختلال فقط در کودکان به ویژه کودکان چاق رخ می‌دهد.
- تومورهای بدخیم و سرطانی استخوان: این عارضه می‌تواند در استخوان‌های بزرگ پا مانند استخوان ران یا ساق ایجاد شود.
- بارداری : در این دوران ممکن است بیمار دچار درد و ناراحتی در ناحیه پا شود درد مفاصل و پا در سه ماهه دوم و سوم بارداری به علت اضافه وزن تغییر شکل بدن و بیومکانیک رخ می‌دهد. احتباس مایعات و لغزش مفصل در زمره سایر علل پادرد قرار دارند.
- دیابت : این بیماری می‌تواند به اشکال مختلف باعث پادرد شود. اگر سطح قند خون به مدت چند سال کنترل نشود، عروق خونی و اعصاب بدن عملکرد خود را از دست خواهند داد. معمولا آسیب دیدگی در کف پا ایجاد می‌شود و به تدریج به ساق می‌رسد. با از دست دادن حواس لامسه عفونت پوستی و آسیب دیدگی پا ایجاد می‌شود بیماری هیچ گونه دردی را احساس نمی‌کند. اعصاب بدن آنقدر ملتهب می‌شوند که بیمار دچار دردهای غیر قابل کنترل می‌گردد. دیابت باعث تنگ شدن عروق خونی و بروز علائمی مانند بیماری سرخرگ محیطی و لنگی بیمار می‌شود.
علل پادرد در کودکان
درد پا یکی از مشکلات شایع در بین کودکان است. اگرچه این عارضه به طور عمومی حاد نیست، اما نیاز به تشخیص و درمان مناسب دارد. اگر کودک شما از درد در منطقه پاشنه، التهاب و قرمزی در پشت پا، قوزک لنگیدن یا راه رفتن روی پنجه شکایت دارد، احتمالاً مبتلا به بیماری‌هایی مانند تاندونیت آشیل (التهاب تاندون آشیل) یا آپوفیز کالکانئوس (التهاب نقطه رشد استخوان پا) است. در این صورت، تشخیص و درمان مناسب از جانب متخصص بهداشتی مورد نیاز است.
چه موقع باید برای درمان پادرد به پزشک مراجعه کرد؟
گاهی اوقات ممکن است تعیین زمان مراجعه به پزشک اورژانس دشوار باشد اما در صورت بروز علائم زیر باید به پزشک مراجعه کنید:
- تورم هر دو پا
- واریس سیاهرگ که باعث درد و ناراحتی شود.
- درد در هنگام راه رفتن پا دردی که به تدریج بدتر شود یا بیش از چند روز طول بکشد.
در صورت بروز موارد زیر باید فورا به بیمارستان مراجعه کنید :
- در صورتی که تب دارید.
- در صورتی که یک بریدگی عمیق در پا ایجاد شده است.
- در صورتی که پای شما قرمز است و هنگام لمس کردن گرمای آن احساس می‌شود.
- در صورتی که پوست پای شما رنگ پریده است و هنگام لمس کردن سرمای آن احساس می‌شود.
- در صورتی که برای نفس کشیدن مشکل دارید و هر دو پای شما ورم کرده است.
- در صورتی که نمی‌توانید راه بروید و وزن خود را به پاهای تان منتقل کنید.
- در صورتی که پای شما آسیب دیده است و صدای شکستن به گوش شما خورده است .
برخی از بیماری‌های حاد و آسیب دیدگی ها می‌توانند باعث پادرد و هرگز نسبت به پا دردی که تسکین می یابد یا با علائم دیگری همراه است بی توجه باشید زیرا ممکن است عدم توجه به پادرد خطرناک باشد. در صورتی که پا درد باعث نگرانی شما شده است و مراجعه کنید.
چگونه پزشک می‌تواند علت پادرد را تشخیص دهند؟
معمولاً فرایند ارزیابی پادرد با طرح سوالاتی از بیمار و بررسی وضعیت جسمانی و برروی علت علت اصلی پا در شروع می‌شود. پزشک برای تشخیص علت پا درد انجام آزمایش خون، الکترومیوگرافی، و عکسبرداری به کمک اشعه ایکس را درخواست می کنند تا بتوانند علت اصلی بروز درد را مشخص کنند. گاهی اوقات انجام عکسبرداری ضروری نیست.
درمان پا درد
در صورتی که پا درد به علت گرفتگی عضلانی یا آسیب دیدگی خفیف ایجاد شده باشد میتوان در منزل به درمان آن پرداخت. در مواردی که پا درد و گرفتگی عضلانی خستگی فعالیت بیش از حد ایجاد شده است میتوانید روش‌های خانگی زیر را امتحان کنید:
- تا حد امکان به پای خود استراحت دهید و بالشت زیر آنها قرار دهید.
- برای تسکین درد و ناراحتی پا از داروهای مسکن مانند آسپرین یا ایبوپروفن استفاده کنید.
- میتوانید برای محافظت از پاهای خود جوراب مخصوص بپوشید.
از کمپرس یخ استفاده کنید
برای تسکین درد موضع دردناک در طول روز حداقل چهار بار کمپرس یخ را روی آن قرار دهید میتوانید در چند روز اول بروز درد تعداد دفعات قراردادن کمپرس یخ روی پا را بیشتر کنید و هر بار حدود ۱۵ دقیقه کمپرس را روی پای خود قرار دهید.
دوش آب گرم بگیرید و عضلات پای خود را بکشید.
دوش آب گرم بگیرید و سپس به آرامی شروع به کشش عضلات خود نماید در صورتی که درد را در قسمت پایین پای خود احساس می‌کنید سعی نمائید هنگام نشستن یا ایستادن عضلات پای خود را بکشید در صورتی که در قسمت فوقانی پارسال می‌شود سعی کنید به سمت جلو خم شوید و انگشتان خود را لمس کنید. میتوانید در حالت نشسته یا ایستاده به انجام این تمرین بپردازید. سعی کنید به راحتی حرکات کششی را انجام دهید و حدود ۵ تا ۱۰ ثانیه در هر یک از این حالت‌ها بمانید. در صورتی که انجام این تمرینات باعث بدتر شدن درد شد از ادامه تمرینات کششی خودداری کنید.
تزریق پلاسمای غنی از پلاکت
اولین پاسخ بدن به آسیب دیدگی نسوج نرم ارسال پلاکت است. پلاکت حاوی فاکتورهای رشد است و به بهبود موضع به فرایند ترمیم می‌پردازند و سلول‌های بنیادی را جذب می‌کنند. فرآیند بهبود طبیعی به کمک پلاسمای غنی از پلاکت بر تلاش بدن برای افزایش سطح پلاکت در موضع مورد نظر کمک خواهد کرد.
مراحل تزریق پلاسمای غنی از پلاکت
برای تولید پلاسمای غنی از پلاکت prp نمونه خون بیمار تهیه می‌شود و درون لوله آزمایش ریخته می‌شود سپس درون سانتریفیوژ قرار داده خواهد شد تا در سرعت بالا پلاکت و سایر ترکیبات خون از آن جدا شود. این فرآیند به صورت دستی و توسط متخصص آزمایشگاه انجام می‌گردد و یک محلول متراکم از پلاکت و ترکیب ها در خون تهیه می‌شود و پلاسمای غنی از پلاکت در اطراف و درون موضع آسیب دیده تزریق می‌شود و به طرز قابل توجهی باعث تقویت فرآیند بهبود خواهد شد.
خطرات تزریق پلاسمای غنی از پلاکت
از آنجایی که در این روش از خون بیمار استفاده می‌شود ریسک انتقال عفونت و واکنش آلرژیک به صفر می‌رسد.
تزریق اپیدورال استرویید
بی حسی اپیدورال یک نوع بی حسی موضعی است که باعث قطع شدن درد در یک نقطه از بدن می‌شود. هدف از انجام تزریق اپیدورال تسکین درد به جای بی حسی است. انسداد اپیدورال اعصاب، در قسمت تحتانی ستون فقرات انجام می‌شود و باعث کاهش حس در قسمت تحتانی بدن می‌گردد.
اوزون تراپی
اوزون تراپی به افزایش اکسیژن رسانی به بافت همبند آسیب دیده کمک می‌کند. معمولاً سطح اکسیژن در این نقطه پایین تر است و فرآیند خون رسانی ضعیف انجام می‌شود که این امر باعث ضعیف شدن توانایی آن اندام برای بهبود می‌شود. بعلاوه تورم و التهاب این نقاط آسیب دیده باعث کاهش اکسیژن رسانی برای ترمیم و بهبود موضوع می‌شود. به علت کمبود اکسیژن در این ناحیه بدن نمی‌تواند فرآیند بهبود را آغاز کند. به همین دلیل تعداد زیادی از افراد علیرغم روش‌های درمانی متعدد بهبود نمی‌یابند. از آنجایی که اکسیژن مورد نیاز افزایش نمی یابد و از میزان التهاب بدن کاسته نمی‌شود این افراد بدتر می‌شوند. علیرغم حضور سلول‌های بنیادی و فاکتورهای رشد در بدن، این عوامل حیاتی نمی‌توانند به علت پایین بودن سطح اکسیژن و جریان خون خود را به موضوع آسیب دیده برسانند.
فیزیوتراپی
پس از آنکه شدت و علت اصلی پادرد مشخص شد میتوان از یک دوره برنامه توانبخشی و اصلاحی فیزیوتراپی استفاده کرد.
وسایل و تجهیزات الکتریکی پزشکی
افراد با تجربه و آموزش دیده می‌توانند از وسایل الکتریکی پزشکی مانند التراسوند، انواع محرک الکتریکی، لیزر درمانی و/ یا روش‌های دستی برای کاهش درد و افزایش جریان خون به موضوع آسیب دیده استفاده کنند.
ورزش درمانی
تقویت عضلات و افزایش پذیری آنها با انجام تمرینات ورزشی می‌تواند به افزایش قدرت و توانایی بدن برای بهبود موضوع آسیب دیده و اصلاح عدم تعادل عضلات کمک کند. انجام دادن تمرینات ورزشی برای افزایش انعطاف پذیری بدن می‌توانند به حفظ و بهبود طول عضلات کمک کند. انعطاف پذیری عضلات می‌تواند به قوی‌تر شدن عضله و کاهش ریسک آسیب دیدگی آن کمک نماید.
پیشگیری از بروز پادرد
باید قبل و بعد از ورزش به انجام تمرینات کششی عضلات بپردازید تا از پا درد ناشی از فعالیت جسمانی پیشگیری گردد. مصرف غذاهایی که پتاسیم بالایی دارند مانند مرغ و موز می‌تواند از آسیب دیدگی عضله و تاندون پیشگیری کند. می توانید با رعایت موارد زیر از بروز آسیب دیدگی عصب پا پیشگیری نمایید:
- در طول هفته به مدت ۵ روز و روزی ۳۰ دقیقه ورزش کنید.
- سعی کنید تناسب اندام خود را حفظ کنید.
- از استعمال دخانیات خودداری کنید.
- کلسترول و فشار خون خود را کنترل کنید و برای کنترل آنها به پزشک مراجعه نمائید.
- مصرف مشروبات الکلی را کاهش دهید و زیاده‌روی در مصرف آنها خودداری کنید.
