علت بی حسی انگشتان پا: درمان با فیزیوتراپی، ورزش و ماساژ

بی‌حسی انگشتان پا نشانه آن وجود مشکلی است که در توانایی احساس طبیعی در انگشتان پا اختلال ایجاد می‌کند. این مشکل در برخی موارد خفیف است و به خودی خود از بین می‌رود ، اما در مواردی دیگر ممکن است مدت طولانی‌تری طول کشیده و یا گاهی بیاید و گاهی برود.بی‌حسی در افراد مختلف ممکن است به شیوه‌های متفاوتی احساس شود و بسته به علت ایجاد آن، احساسی که ایجاد می‌شود نیز ممکن است متفاوت باشد. کسانی که دچار بی‌حسی در انگشتان پا می‌شوند، ممکن است آن را به شکل احساس سوزن سوزن شدن و خواب رفتگی، احساس مور مور شدن ( یا سوزش و خارش) و ناتوانایی در احساس لمس ، احساس گرما یا سرما تجربه کنند.

دلایل زیادی برای بی‌حسی در انگشتان پا وجود دارد. در برخی افراد عوض کردن کفش‌‌ها یا جلوگیری از قرار گرفتن پا در معرض سرما باعث می‌شود این مشکل برطرف شود.در موارد دیگر ، بی‌حسی ممکن است به دلیل بعضی بیماری‌ها یا مشکلاتی ایجاد شود که نیاز به درمان دارند ، از جمله دیابت، بیماری سرخرگ محیطی (PAD) و یا بیماری ام اس (MS).تشخیص علت زمینه‌ای که باعث بی‌حسی انگشتان پا شده و در صورت لزوم درمان آن مهم است.این مقاله به بررسی عواملی که باعث بی‌حسی در انگشتان پا می‌شوند، راهکارهای درمانی ممکن و مواردی که افرادی که دچار بی‌حسی در انگشتان پا هستند لازم است به پزشک مراجعه کنند می‌پردازد.

علت بی‌حسی انگشتان پا

دلایل زیادی برای بی‌حسی انگشتان پا وجود دارد ، از دلایل جزئی گرفته تا دلایل مهم و شدید. اگر بی‌حسی پا در افرادی که دچار این مشکل هستند، خود به خود از بین نرفته و یا دلیل مشخصی نداشته باشد ، این افراد می‌توانند به پزشک مراجعه کنند.

موارد زیر برخی از دلایلی هستند که ممکن است فرد را دچار بی‌حسی در انگشتان پا کنند.

کفش تنگ

یکی از دلایل احتمالی بی‌حسی در انگشتان پا استفاده از کفش تنگ است.

استفاده از کفش‌های تنگ ممکن است در جریان گردش خون در انگشتان پا اختلال ایجاد کرده یا آن را قطع کند و همین امر می‌تواند باعث مورمور شدن و بی‌حسی در انگشتان پا شود.

به همین صورت، گچ گرفتن یا بانداژهای تنگ برای آسیب‌دیدگی‌ پا نیز ممکن است موجب اختلال در جریان خون در انگشتان پا شود.

اگر دچار این مشکل هستید، دقت کنید ببینید آیا سایز و پهنای کفشی که استفاده می‌کنید مناسب هست یا نه. همچنین در صورت نیاز به گچ گرفتن، یا استفاده آتل یا محافظ‌های دیگر برای درمان آسیب‌دیدگی پا، باید مطمئن شوید که همچنان می‌توایند انگشتان پایتان را زیر گچ یا بانداژ احساس کنید.

ورزش سنگین

دویدن یا راه رفتن برای مدتی طولانی نیز ممکن است موقتاً باعث بی‌حسی در پا و انگشتان پا شود. این بی‌حسی احتمالا با  توقف تمرین فروکش خواهد کرد.

استفاده از کفش‌های مناسب برای ورزش، می‌تواند بی‌حسی ناشی از آن را به حداقل برساند.

قرار گرفتن در معرض سرما

بیرون بودن در هوای سرد به خصوص اگر پاها خیس باشند نیز می‌تواند باعث بی‌حسی در انگشتان پا شود.

اگر فردی در هوای سرد متوجه بی‌حسی در پاهای خود شود ، لازم است برای گرم شدن به خانه برود یا از محیط بیرون خارج شود. قرار گرفتن در معرض سرمای شدید ممکن است منجر به سرمازدگی شود که می‌تواند باعث آسیب دائمی بافت شده و منجر به قطع عضو شود.

پابرهنه بودن در یک خانه یا ساختمان سرد نیز می‌تواند باعث بی‌حسی موقتی در انگشتان پا شود که با گرم شدن مجدد انگشتان پا فروکش خواهد کرد. استفاده از جوراب‌های ضخیم یا دمپایی در داخل خانه به گرم کردن پاهای سرد کمک می‌کند.

سندرم رینو 

سندرم رینو وقتی اتفاق می افتد که رگ‌های خونی یک فرد به شدت نسبت به سرما و استرس واکنش نشان می‌دهند. این بیماری معمولاً رگ‌های انگشتان دست و انگشتان پا را درگیر می‌کند و باعث:

• بی حسی
• مور مور شدن
• تغییر رنگ پوست به رنگ پریدگی یا رنگ آبی

در آن‌ها می‌شود.

افرادی که به سندرم رینو مبتلا هستند ممکن است متوجه شوند که گرم نگه داشتن بدن ممکن است به جلوگیری از بروز این علائم کمک کند. در موارد شدید ممکن است فرد به دارو احتیاج داشته باشد.

بونیون ( یا انحراف شست پا یا هالوکس والگوس) 

اشخاصی که بونیون دارند باید از کفش‌هایی استفاده کنند که عرض و اندازه مناسبی داشته باشد.

بونیون یک توده‌ استخوانی‌ست که در مفصل محل اتصال شست پا با پا شکل می‌گیرید.

استفاده از کفش‌های تنگ و باریکی که انگشت شست را به سمت داخل فشار می‌دهند، ممکن است باعث شود که افراد دچار بونیون شوند. به مرور زمان ، این فشار باعث تغییر شکل استخوان می‌شود.

وجود بونیون ممکن است پیدا کردن کفش مناسب، با اندازه درست را برای افرادی که به آن مبتلا هستند دشوار کند. کفش‌هایی که در ناحیه پنجه پا خیلی تنگ باشند ممکن است منجر به بی‌حسی در انگشتان پا شوند.

افرادی که بونیون دارند باید به یک “پا پزشک” (متخصص پا و مچ پا) مراجعه کرده و کفش و صندل‌هایی استفاده کنند که عرض و اندازه مناسبی داشته باشند و از وارد آمدن فشار و بروز ناراحتی جلوگیری کنند.

شکستگی پنجه پا 

شکستگی یا مو برداشتن پنجه پا ممکن است باعث بی‌حسی یا احساس سوزن سوزن شدن در این ناحیه شود. شکستگی‌های پنجه پا اغلب در هنگام تصادفات رانندگی ، سقوط یا وقتی انگشتان پا به شدت با یک جسم سخت برخورد می‌کند اتفاق می‌افتند.

اگر انگشتان پای فردی آسیب ببیند و یا دچار بی‌حسی شوند ، لازم است به پزشک مراجعه کند. در صورت شکستگی پنجه پا، برای اطمینان از درست بهبود یافتن استخوان شکسته، ممکن است لازم باشد درمان انجام شود.

مورتون نوروما (یا تومور عصبى مورتون) 

مورتون نوروما به ضخیم شدن بافت در اطراف یکی از اعصاب سینه پا گفته می‌شود. این مساله ممکن است باعث احساس سوزش و بی‌حسی در پاها و انگشتان پا شود. همچنین فرد ممکن است احساس کند زیر پایش سنگریزه یا جسم دیگری وجود دارد.

پزشکان می‌گویند در 80٪ از افراد مبتلا به مورتون نوروما، ترکیبی از موارد زیر می‌تواند موجب تسکین شود:

• پوشیدن کفش‌های پهنتر که تنگ نیستند و خودداری از پوشیدن کفش پاشنه بلند
• استفاده از کفی کفش و پدهای سفارشی که باعث کاهش فشار وارده بر عصب می‌شوند
• تزریق استروئید که باعث کاهش تورم و التهاب می‌شود

درافرادی که ورزش‌های پر فشاری (high impact) مانند دو انجام می‌دهند، استراحت ممکن است به تسکین مورتون نوروما کمک کند. این افراد می‌توانند برای کمک به بهبود پای خود فعالیت ورزشی کم فشارتری مانند شنا را امتحان کنند.

اگر موارد فوق باعث تسکین نشوند، پزشک ممکن است برای تسکین فشار وارده بر عصب ، جراحی را توصیه کند.

دیابت

یکی از عوارض دیابت مشکلی است به نام نوروپاتی دیابتی.

نوروپاتی دیابتی زمانی اتفاق می‌افتد که بالا بودن قند خون به اعصاب آسیب رسانده و باعث احساس سوزن سوزن شدن و بی‌حسی در پا و انگشتان پا شود.

افرادی که به دیابت مبتلا هستند باید هر روز پاهای خود را بررسی کنند و با پزشک یا پرستار خود همکاری کنند تا قند خونشان کنترل شود. این افراد باید از پابرهنه راه رفتن نیز خودداری کرده و از کفش‌هایی مناسب استفاده کنند.

بیماری سرخرگ محیطی

بیماری سرخرگ محیطی با عناوین بیماری عروق محیطی یا سخت شدن شریان‌ها شناخته نیز می‌شود.

این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که رسوباتی که به نام پلاک در سرخرگ‌ها ایجاد شوند. به وجود آمدن پلاک در رگ‌ها باعث کاهش جریان خون شده و ممکن است باعث درد ، ضعف و بی‌حسی در پاها شود. این بیماری ممکن است در اثر بالا بودن فشار خون یا ناسالم بودن سطح کلسترول ایجاد شود. دیابت نیز می‌تواند باعث بیماری سرخرگ محیطی شود.

برای کنترل بیماری سرخرگ محیطی ، پزشکان معمولاً ورزش کردن ، پیروی از رژیم غذایی سالمتر و ترک سیگار را توصیه می‌کنند. در بعضی موارد ممکن است افراد به دارو یا جراحی نیاز داشته باشند.

بیماری ام اس

ام اس یک بیماری مزمن است که مغز و نخاع را درگیر کرده و باعث اختلال در سیگنال‌های عصبی از مغز و به مغز می‌شود.

بیماری ام اس در قسمت‌های مختلفی از بدن علائم متعددی، از جمله بی‌حسی و احساس سوزن سوزن شدن ایجاد می‌کند. این بیماری همچنین ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی در راه رفتن ، مشکلات بینایی ، تغییرات ذهنی و بسیاری از علائم دیگر شود.

اگر شخصی احساس می‌کند علائم بیماری ام اس را دارد ، لازم است برای درمان مناسب و صحیح به پزشک مراجعه کند.

شیمی درمانی 

شیمی درمانی یکی از درمان‌هایی است که برای سرطان انجام شده و ممکن است باعث نجات زندگی بیمار می‌شود. با این همه این درمان می‌تواند باعث عوارض جانبی متعددی از جمله بی‌حسی و احساس سوزن سوزن شدن در قسمت‌های خاصی از بدن شود.

افرادی که شیمی درمانی انجام می‌دهند لازم است درباره عوارض جانبی این درمان با پزشک معالج خود صحبت کنند.

آسیب نخاعی

نخاع مسئول ارسال پیام‎‌های عصبی در سراسر بدن است. صدمات نخاعی ممکن است در اثر موارد زیر ایجاد شوند:

• تصادفات وسائل نقلیه
• ضربات شدید به کمر یا بدن
• آرتروز
• سرطان

آسیب نخاع ممکن است باعث بی‌حسی در انگشتان پا یا عدم توانایی در احساس گرما یا لمس شود. صدمات ناشی از آسیب‌ دیدگی نخاع ممکن است همیشه در ابتدای کار مشخص نباشد.

افراد باید پس از هرگونه ضربه یا آسیب شدید به سر ، گردن یا کمر ، به پزشک مراجعه کنند. اگر فردی دچار حادثه‌ای شود که احتمال صدمه دیدن مغز یا نخاع نیز در آن وجود داشته باشد ، به هیچ وجه سعی نکنید او را جابجا کرده و فقط با اورژانس تماس بگیرید.

کمبود ویتامین ب-12 

عدم دریافت ویتامین B-12 کافی ، ممکن است باعث کم خونی شدید شود. در صورتی که این اتفاق بیفتد ، بدن نمی‌تواند به اندازه کافی گلبول قرمز بسازد.

نداشتن گلبول قرمز به تعداد کافی ، ممکن است باعث احساس ضعف یا خستگی در فرد شده همچنین ممکن است باعث مشکلات عصبی از جمله بی‌حسی شوند.

پزشکان می‌توانند کم خونی بدخیم ( کم‌خونی پرنیسیوز) را با تزریق ویتامین B-12 درمان کنند.

غذاهایی با منشاء حیوانی از جمله گوشت و لبنیات حاوی ویتامین B-12 هستند. افراد گیاه‌خوار در صورتی که تغذیه خود را با دقت مدیریت نکنند، بیشتر در معرض خطر کمبود ویتامین B-12 قرار دارند.

سکته مغزی 

سکته مغزی به ایجاد وقفه در خون رسانی به مغز گفته می‌شود که یک وضعیت اورژانس پزشکی است و ممکن است باعث مرگ فرد شود.

پس از آن که فردی دچار سکته مغزی شود، ممکن است علائمی مانند بی‌حسی یا عدم احساس سرما یا درد در او ایجاد شود. این علائم ممکن است نشانه آسیب دیدگی عصبی باشند.

افراد ممکن است بعد از سکته مغزی به توانبخشی احتیاج داشته باشند تا بتوانند به فعالیت‌ها و عملکرد طبیعی بازگردند.

واسکولیت یا التهاب رگ

واسکولیت یک بیماری خود ایمنی است. این بیماری زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن به رگ‌های خونی سالم بدن حمله می‌کند. مشکلات و  بیماری‌های متعددی ممکن است باعث واسکولیت شوند، از جمله:

• لوپوس
• آرتریت روماتوئید
• هپاتیت B
• هپاتیت C

از آنجا که واسکولیت می‌تواند در جریان خون اختلال ایجاد کند ، ممکن است باعث بی‌حسی و احساس سوزن سوزن شدن شود. درمان این بیماری بستگی به عاملی دارد که باعث بروز آن شده است.

گاهی اوقات ، درمان بیماری‌ای که باعث بروز واسکولیت شده است به تسکین علائم کمک می‌کند. در موارد دیگر، پزشکان ممکن است برای کاهش التهاب رگ‌ها داروهای استروئیدی یا داروهای دیگری تجویز کنند.

سندرم گیلین باره 

سندرم گیلین باره بیماری نادری است که در آن سیستم ایمنی بدن به اعصاب بدن حمله می‌کند. برخی از ویروس‌ها و بیماری‌ها ممکن است باعث تحریک سندرم گیلین باره شوند ، اما علت این بیماری اغلب ناشناخته است.

یکی از اولین علائم سندرم گیلین باره ، بی‌حسی و احساس سوزن سوزن شدن در انگشتان پا ، انگشتان دست ، مچ دست یا مچ پا است. بی‌حسی ممکن است شروع به گسترش و بالا رفتن در اندام‌های بدن کند. همچنین ممکن است باعث بروز احساس ضعف گسترده ، مشکلات در صحبت کردن و دیگر اختلالات هماهنگی شود.

تشخیص سندرم گیلین باره در افرادی که علائم این بیماری را دارند ممکن است نیاز به آزمایشات و بررسی‌های پزشکی داشته باشد. درمان این افراد ممکن است به بستری شدن در بیمارستان و پس از آن توان‌بخشی نیاز داشته باشد. کسانی که علائم گیلین باره در آن‌ها بروز پیدا می‌کند ، نیاز به مراقبت‌های فوری پزشکی دارند.

سندرم گیلین باره یک وضعیت جدی با نرخ مرگ و میر بین 3-7  درصد است که به مرور زمان می‌تواند به ضعف و ناتوانی مداوم منجر شود. با این حال ، با درمان فشرده ، 70 درصد از افرادی که به سندرم گیلن باره دچار می‌شوند بهبود پیدا می‌کنند.

تشخیص

کسانی که بدن هیچ علت مشخصی دچار بی‌حسی در انگشتان پا می‌شوند لازم است به پزشک مراجعه کنند. در بسیاری از افراد بی‌حسی در انگشتان پا با تغییر دادن کفش‌ها، استراحت یا گرما ، تسکین یافته یا برطرف می‌شود.

اگر فردی بدون هیچ دلیل مشخصی دچار بی‌حسی در انگشتان پا شود یا بی‌حسی برطرف نشود، می‌تواند برای ارزیابی به پزشک خود مراجعه کند.

پزشک ممکن است در مورد علائم ، مشکلات و بیماری‌های فعلی و داروها و مکمل‌هایی که شخص مصرف می‌کند از او سؤال کند. یافتن علت اصلی که موجب بی‌حسی انگشتان پا می‌شود اولین قدم برای یک درمان موفقیت آمیز است.

پزشک ممکن است لازم ببیند برای بررسی وجود دیابت و شاخص‌های کلی سلامت، آزمایش خون و آزمایش ادرار انجام دهید. پزشکان همچنین در مورد سوابق عمومی پزشکی نیز از شما سؤال کرده و به احتمال زیاد معاینه بدنی انجام خواهند داد. پزشک وضعیت پوست ، ماهیچه‌ها ، استخوان‌ها و گردش خون را در پاها را نیز بررسی خواهد کرد.

برای بررسی عملکرد عصب و جستجوی نقاطی که دچار بی‌‌حس است از مونوفیلامنت یا دیاپازون پزشکی استفاده می‌شود. اگر پزشک در یک بیمار به نوروپاتی محیطی مشکوک شود ، ممکن است لازم باشد آزمایش‌های بیشتری مانند مطالعات هدایت عصبی و الکترومیوگرافی (EMG) نیز انجام شود.

راه‌های درمان بی‌حسی انگشتان پا

اگر شخصی دچار نوروپاتی محیطی دیابتی باشد، لازم است سطح قند خون خود را با دقت کنترل کرده و آن را در سطح سالم حفظ کند. داروهایی برای کنترل درد وجود دارند که پزشک بر حسب نیازهای خاص هر بیمار در هنگام نوشتن نسخه می‌تواند تجویز کند. محافظت از پاها در افراد مبتلا به نوروپاتی بسیار مهم است، چرا که هر زخمی در پا ممکن است به قطع عضو منجر شود.

مراقبت از انگشتان پا

برای بررسی وضعیت پاهای خود بهتر است مرتباً به یک پودیاتریست (یا پزشک) مراجعه نمایید. در صورتی که به هر نوع کفش یا آرتز سفارشی نیاز داشته باشید نیز پاپزشک می‌تواند به شما در این زمینه کمک کند. کفش‌هایی که استفاده می‌کنید باید به خوبی جادار باشند ، تا انگشتان فضای کافی برای حرکت داشته و جریان خون محدود نشود. البته کفش‌های خیلی گشاد هم مناسب نیستند.

هر روز پاهای خود را چک کنید تا ببینید هیچ نوع علائم آسیب دیدگی یا عفونت در پاها ایجاد شده است یا خیر. از آنجا که ممکن است پاها حس خود را از دست داده باشند، امکان دارد بدون نگاه کردن پاها متوجه این موضوع نشوید.

بین انگشتان و کف پاها را نیز بررسی و نگاه کنید. اگر نمی‌توانید برای این کار به اندازه کافی خم شوید ، از یک نفر برای این کار کمک بگیرید. همچنین می‌توانید از یک آینه دسته‌دار نیز برای این کار استفاده کنید.

فیزیوتراپی

در فیزیوتراپی از روش‌هایی برای کاهش التهاب مانند استفاده از یخ و ماساژ ، و تمرینات کششی و قدرتی برای بازگرداندن عملکرد فرد و کاهش درد استفاده کرده و معمولاً آتل بندی پنجه پا نیز توصیه می‌شود.

اگر آتل‌بندی و فیزیوتراپی کمکی نکرد ، ممکن است به جراحی نیاز داشته باشید. پس از جراحی ، مجددا فیزیوتراپی تجویز می‌شود. متخصص فیزیوتراپی به شما توصیه می‌کند ازانجام  فعالیت‌هایی که باعث وارد آمدن فشار بر عصب می‌شوند ، خودداری کنید. در درمان این بیماری پس از عمل ورزش‌ و ماساژ بافت‌های عمقی برای رفع جای زخم بافت بسیار ضروری است.

برای کاهش درد متخصصان فیزیوتراپی از ماساژ و متحرک‌سازی مفاصل، و پزشکان از تمریناتی برای کاهش انقباضات و افزایش جریان خون به ناحیه تحت درمان استفاده می‌کنند. متخصصین فیزیوتراپی همچنین به بیماران آموزش می‌دهند که پاهایشان را معاینه کنند تا وجود هر زخم و تاولی که در صورت عدم درمان ممکن است منجر به قطع عضو شود را بررسی کنند.

فیزیوتراپی بخش مهمی از هر نوع درمان برای احساس مور مور شدن و بی‌حسی است. اگر توصیه‌های پزشکان را با دقت رعایت کنید، می‌توانید از ناراحتی ناشی از پاراستزیا (خواب‌رفتگی یا بی‌حسی اندام) رهایی پیدا کنید.

چشم انداز

بی‌حسی در انگشتان پا به خودی خود یک بیماری نیست بلکه نشانه مشکل دیگری است. برای درمان بی‌حسی انگشتان پا و هر نوع علامت مرتبط دیگر ، پزشک باید علت اصلی و زمینه‌ای ‌آن را تشخیص دهند.

شما نباید بی‌حسی انگشتان پا را دست کم گرفته یا نسبت به آن بی‌تفاوت باشید. این مشکل گرچه در اغلب موارد خطرناک نیست ، اما ممکن است نشانه‌ای از یک مشکل یا بیماری باشد. مراجعه به پزشک بهترین کار برای تشخیص و مقابله با هر مشکل احتمالی خواهد بود.