برای ورم پا به چه پزشکی مراجعه کنیم؟ (دکتر پا یا پودیاتریست)

اگر تورم حتی پس از برخاستن همچنان در پایتان ادامه داشت، باید برای تشخیص هرگونه عارضه زمینه‌ای که می‌تواند باعث ایجاد علائم شود، به یک متخصص پا مراجعه کنید. علاوه بر بارداری و دوره‌های طولانی ایستادن و راه رفتن، علت تورم اندام شما ممکن است عروقی باشد. از آنجا که دریچه‌هایی که خون را از طریق رگ‌ها عبور می‌دهند با گذشت زمان با کارایی کمتری عمل می‌کنند، و آب موجود در خون می‌تواند به بافت‌های کف پا، مچ پا و پاها وارد شود و در نتیجه تورم ایجاد کند. عارضه‌هایی مانند ترومبوز ورید عمقی، نارسایی وریدی، بیماری کلیوی، بیماری کبدی، نارسایی قلبی و التهاب ورید همگی از مشکلات عروقی هستند که علائم آنها معمولا شامل تورم است. علاوه بر این، مسافرت، عفونت، ناخن در گوشت فرو رفته، عوارض جانبی دارو، آماس زردپی، آسیب و عارضه‌های پزشکی مانند دیابت نیز می‌توانند مواردی باشند که باعث تورم اندام تحتانی شما می‌شوند.

اگر تورم در پاهایتان به طور مداوم در یک ساعت از روز رخ می‌دهد یا اگر ثابت است، زمان آن رسیده که به پزشک متخصص پا مراجعه کنید. متخصص پا در درک چگونگی تاثیر حرکات خاص روی کف پا و ساق پا تخصص دارد و نه تنها قادر به تشخیص بیماری‌های پا هستند بلکه می‌توانند برنامه‌های درمانی خاصی برای  شما و آسیب دیدگی‌تان ارائه دهند.

علت ورم پا

علت‌های اصلی ورم پا شامل موارد زیر می‌باشد:

• بارداری– تورم در دوران بارداری بسیار شایع است. با این حال، اگر تورم به طور ناگهانی ظاهر شود و بیشتر از حد طبیعی باشد، می‌تواند عارضه‌ای به نام پره اکلامپسی باشد. این بیماری با فشار خون بسیار بالا و تورم بیش از حد، همراه با علائم دیگری مانند استفراغ، درد شکم، سردرد و … مشخص می‌شود.
• آسیب– تورم ناشی از آسیب چیزی است که بسیاری از افراد تجربه کرده‌اند. شایعترین آسیب مچ پا پیچ خوردگی است. این زمانی است که رباط‌های مچ پا بیشتر از حالت طبیعی خود کشیده می‌شوند، اگر تورم برطرف نشود و اگر درد ادامه پیدا کند، زمان آن است که به یک پزشک پا مراجعه کنید. بیمارانی که این علائم را دارند ممکن است آسیب جدی‌تری مانند شکستگی استخوان داشته باشند.
• نقرس: یکی از رایج‌ترین علائم نقرس تورم ناگهانی انگشت شست یا کف پا است. مفاصل آسیب دیده نیز نسبت به لمس حساس و قرمز می‌شوند.
• دیابت– یکی از علائم اصلی دیابت شدید چیزی است که ادم نامیده می‌شود. آنچه در این مورد رخ می‌دهد تجمع مایعات و آب در کف پا است.
• لنف ادم– لنف مایعی در بدن است که به از بین بردن باکتری‌های بدن کمک می‌کند. معمولاً لنف توسط غدد لنفاوی فیلتر می‌شود. اما در بعضی موارد، لنف می‌تواند در پا گیر کند و باعث تورم شود.
• لخته خون- لخته شدن خون در رگ‌ها و شریان‌های پا می‌تواند جریان خون را به سمت قلب بازگرداند. اگر لخته خون شل شود، می‌تواند وارد قلب یا ریه‌ها شود که می‌تواند کشنده باشد. اگر تورم همراه با تب را مشاهده کردید، بهتر است بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.

سایر علل رایج 

سایر دلایل تورمک کف پا عبارتند از:

• نشستن به مدت طولانی بدون وقفه
• زمان‌های مشخصی از دوران قاعدگی
• مصرف استروژن
• خوردن نمک زیاد
• داروهای خاصی مانند داروهای ضد افسردگی، هورمون‌ها، استروئیدها یا مسدود کننده‌های کانال کلسیم
• جراحی که به سیستم لنفاوی آسیب زده است
• مشکل در استخوان‌ها و تاندون‌ها در کف پا، معمولاً همراه با درد است
• ناخن در گوشت فرو رفته یا زخم کف پا که معمولاً باعث درد می‌شود
• عفونت
• نارسایی قلبی
• نارسایی کلیه
• نارسایی کبدی

درمان ورم پا 

در حالی که تورم دردناک نیست، اما می‌تواند بسیار ناخوشایند باشد. خوشبختانه مراحلی وجود دارد که می‌توانید برای کاهش تورم و حتی در وهله اول جلوگیری از آن انجام دهید. با این حال، اگر تورم شما ادامه پیدا کند، یا به حدی شدید باشد که هنگام فشار دادن فرورفتگی ایجاد کند، و یا دردناک باشد یا فقط یک پا را تحت تأثیر قرار دهد، باید برای درمان مناسب به منظور تعیین علت اصلی ورم به متخصص پا مراجعه کنید.

اگر تورم شما خفیف است و به بیماری پزشکی زمینه‌ای مربوط نیست، یکی از گزینه‌های درمانی زیر باید تا حدی برایتان تسکین دهنده باشد.

بالا بردن 

در اولین نشانه تورم اندام‌ها، باید پاها را بلند کنید تا جریان خون افزایش یابد. سعی کنید پاهای خود را به سمت بالا، ترجیحاً بالای قلب خود، به مدت 20 دقیقه نگه دارید. در صورت بارداری می‌توانید این کار را به منظور جلوگیری از تورم انجام دهید.

ورزش/ حرکت 

هنگام ایستادن یا نشستن به مدت طولانی، مرتباً حرکت کنید تا از متورم شدن پاها جلوگیری کنید. اگر نمی‌توانید برخی ورزش‌ها را انجام دهید حداقل هر ساعت کمی حرکت کنید.

افزایش مصرف آب

بنابراین بسیاری از مشکلات زندگی با هیدراته ماندن قابل حل است و تورم نیز همینطور است. هنگامی که بدن شما کم آب است، مایعات موجود را در خود نگه می‌دارد و در نتیجه باعث تورم پاها، کف پاها و مچ پا می‌شود. سعی کنید حداقل 8 لیوان آب در روز بنوشید تا تورم را کاهش داده و از آن جلوگیری کنید.

رژیم و وزن خود را مجددا بررسی کنید

آنچه که می‌خورید و مقدار آن می‌تواند در تورم اندام تحتانی شما نقش داشته باشد. اگر معمولاً دچار ورم هستید، سعی کنید غذاهای کم سدیم را انتخاب کنید. اگر اضافه وزن دارید، باید وزن خود را نیز کاهش دهید تا فشار و دردی را که هنگام راه رفتن ایجاد شده و اغلب منجر به تورم می‌شود، کاهش دهید.

از جوراب‌های فشاری استفاده کنید 

جوراب‌های فشاری که در انواع مختلف سایز و ارتفاع وجود دارند، یک راه حل مقرون به صرفه برای تورم است که در بیشتر داروخانه‌ها یا فروشگاه‌های مواد غذایی یافت می‌شوند. با جوراب‎های فشاری سبکتر شروع کنید و به تدریج جوراب سفت‌تر بپوشید تا جایی که فشار مورد نظر برای تشکین ورم پا اعمال شود.

چه زمانی باید به دلیل تورم پا به پزشک مراجعه کنم؟ 

تورم خفیف پا که ناشی از پیاده‌روی بیش از حد یا یک سفر طولانی هواپیما است معمولاً در طی یک روز بهبود می‌یابد. در این صورت، تورم باید پس از استراحت و بالا بردن پاها از بین برود.

اگر هر یک از موارد زیر در مورد شما صدق می‌کند، باید به متخصص پا مراجعه کنید:

• پای متورم قرمز یا هنگام لمس گرم است
• تورم همراه با درد است
• تورمی که بیش از چند روز طول می‌کشد
• تورم به طور ناگهانی ایجاد می‌شود
• فقط یک پا متورم است

از آنجا که دلایل زیادی برای تورم پا وجود دارد، تشخیص دقیق توسط متخصصان، بهترین راه برای اطمینان از درمان مناسب است.