اختلال تاندون تیبیال خلفی (PTTD) که علاوه بر آن به عنوان التهاب تاندون پشت استخوان تیبیا نیز شناخته میشود، یکی از مشکلات شایع پا و مچ پا است. این اختلال زمانی اتفاق میافتد که تاندون پشتی تیبیا ملتهب یا پاره شود. در نتیجه، ممکن است تاندون ثبات و پشتیبانی از قوس پا را ایجاد نکند و منجر به صافی کف پا شود. در صورت عدم درمان یک بیماری ناتوان کننده است. بیشتر بیماران بدون استفاده از جراحی، با استفاده از ارتز، بریس تاندونیت تیبیال خلفی و تمرینات تاندونیت تیبیال خلفی تحت درمان قرار میگیرند.
اگر ارتزها و بریس های مچ پا درد و ناتوانی شما را تسکین ندهند، جراحی یک روش موثر برای کاهش درد است. جراحی میتواند به سادگی در از بین بردن بافت ملتهب یا ترمیم یک پارگی جزئی موثر باشد. با این حال، بسیاری از بیماران میتوانند برخی محدودیتها را پس از جراحی مشاهده کنند.
اختلال تاندون تیبیال خلفی به طور معمول یک وضعیت پیشرونده است، بنابراین در صورت عدم درمان و پشتیبانی از آن معمولاً اوضاع بدتر میشود. اگر این اختلال درمان نشود، میتواند باعث شود قوس کف پا بیشتر صاف شود و پا و قوس پا میتواند به سمت بیرون چرخانده شود زیرا مچ پا به سمت داخل میغلتد. پس از این حالت، تاندون میتواند همچنان دچار آسیب و تحلیل شود، در نتیجه آرتروز، درد بیشتر و الگوی راه رفتن به شدت مختل شود. بنابراین، تشخیص و درمان به موقع مهم است. اگر به اندازه کافی زود تشخیص داده شود، به احتمال زیاد درمان محافظه کارانه (بدون جراحی) باید کافی باشد.
برای کسب اطلاعات بیشتر دربارهی درمان اختلال تاندون تیبیال خلفی و یا برای دریافت نوبت در کلینیک سلامت امید پا با شماره تلفنهای 09107803155 – 02188801800 تماس حاصل فرمایید.
چه عواملی باعث بروز اختلال تاندون تیبیال خلفی میشود؟
یکی از دلایل عمده بروز اختلال تاندون خلفی تیبیال، استفاده بیش از حد از آن است. به خصوص ورزشهایی مانند دویدن در جادهها و راه رفتن در مسافتهای طولانی میتوانند باعث کشیدگی مکرر عضله شوند که به تدریج ضعیف میشود. اگر بعد از تمرین سخت عضله اجازه بهبودی پیدا نکند، در نهایت آسیب میبیند.
گاهی بین این وضعیت و تاندینوپاتی تیبیالیس خلفی سردرگمی وجود دارد و اصطلاحات اغلب به جای یکدیگر استفاده میشوند. معانی واقعی این بیماریها اندکی متفاوت است.
- تاندینوپاتی خلفی تیبیالیس یک آسیب دژنراتیو و دردناک در تاندون تیبیالیس خلفی است.
- سندرم تیبیال خلفی اندکی متفاوت است و اختلال در عملکرد عضله است که منجر به افتادن قوس یا صافی کف پا میشود.
از آنجا که عضله پشتی تیبیالیس وظیفه وارونگی پا را بر عهده دارد، اگر به درستی کار نکند، این امر باعث میشود که قوس پا هنگام ایستادن، راه رفتن یا دویدن صاف شود. قوس افتاده یا صافی کف پا میتواند باعث آسیب دیدگی بیشتر مانند ورم کف پا شود.
علائم اختلال عملکرد تاندون خلفی تیبیا
علائم اختلال عملکرد تاندون خلفی تیبیا ممکن است بسته به میزان وضعیت و میزان پیشرفت آن متفاوت باشد.
- در مراحل اولیه، با صاف شدن قوس پا، احتمالاً درد در قسمت داخلی مچ پا و زیر پا وجود دارد.
- علائم مسیر تاندون را دنبال میکنند.
- ممکن است قرمزی و تورم نیز وجود داشته باشد.
- با پیشرفت شرایط، قوس بیشتر افتاده میشود، به بیرون تمایل دارد و مچ پا به سمت داخل میچرخد.
- در نهایت، وقتی کف پا به صورت صاف در میآید، ممکن است درد در قسمت خارجی پا بیشتر باشد.
- آرتروز ممکن است در پا نیز ایجاد شود.
همچنین ممکن است بیمار سابقه آسیب به عضله پشتی تیبیالیس داشته باشد. درد در پا ممکن است یک علامت باشد گرچه ممکن است این مسئله با یک بیماری ثانویه مانند تاندینوپاتی یا پارگی عضله یا تاندون در پا نیز همراه باشد.
تشخیص
تشخیص تاندونیت خلفی تیبیا معمولاً با معاینه فیزیکی انجام میشود. بیماران در طول اختلال تاندون تیبیال خلفی حساسیت و تورم دارند. معمولاً ضعف دارند که پای خود را معکوس میکنند (انگشتان پا را به سمت داخل نشان میدهند). همچنین در بیماران مبتلا به التهاب تاندونیت تیبیال خلفی، ناتوانی در ایستادن روی انگشتان پا در طرف آسیب دیده، معمول است.
هنگامی که معاینه مشخص نیست، یا اگر بیمار در حال جراحی است، ممکن است تصویربرداری با تشدید مغناطیسی (MRI) انجام شود. MRI یک روش موثر برای تشخیص پارگی تاندون است و همچنین میتواند تغییرات التهابی اطراف تاندون را نشان دهد.
اصلاح اختلال عملکرد بیومکانیکی
یک درمانگر حرفه ای مانند متخصص پا میتواند ارزیابی کاملی از جمله تجزیه و تحلیل راه رفتن را انجام دهد تا مشکلاتی مانند استفاده بیش از حد را تشخیص دهد. آنها ممکن است برای کمک به اصلاح مشکلات بیومکانیکی پا، کفی ها یا ارتز های نگهدارنده قوس کف پا را تجویز کنند.
بریسهای اختلال تاندون تیبیال خلفی
خوشبختانه، بریس مچ پا و کش های مخصوصی در صورتی که اختلال تاندون تیبیال خلفی در مراحل اولیه باشند، درمان میکند، و به طور موثر PTTD را برطرف میکند. یک بریس اختلال تاندون تیبیال خلفی میتواند به حمایت از قوس پا کمک کند، و اشکال مختلف قوس و ارتفاع را تشکیل میدهد تا مثبت باشد و دیگر وضعیت ایجاد نمیشود و درد شما فروکش میکند. با استفاده از بریس اختلال تاندون تیبیال خلفی، الگوی راه رفتن شما میتواند عادی شود و همچنین علائم التهاب تاندونیت خلفی تیبیال کاهش مییابد.
ماساژ ورزشی
ماساژ عمقی بافت به عضلات قسمت تحتانی و پشت پا، به ویژه عضله پشتی تیبیالیس میتواند به شل شدن عضله و از بین بردن و رفع گره های محکم، توده ها و برجستگیها کمک کند. این موارد مناطقی هستند که عضله سفت شده یا دچار اسپاسم شده و بنابراین نمیتوانند کار بهینه انجام دهند. انجام ماساژ ورزشی منظم میتواند آسیبهای عضلانی بالقوه را قبل از آسیب دیدگی کامل شناسایی کند.
تمرینات مخصوص برای درمان اختلال تاندون تیبیال خلفی
اگر به تاندونیت تیبیال خلفی، که به عنوان اختلال عملکرد PTT نیز شناخته میشود مبتلا هستید، ممکن است از تمرینات فیزیوتراپی برای کمک به درمان بیماری خود بهره مند شوید. تمرینات فیزیوتراپی برای اختلال عملکرد تاندونیت تیبیال خلفی برای کمک به بهبود دامنه حرکتی مچ پا (ROM)، انعطاف پذیری و قدرت و تعادل کلی شما طراحی شده است. این تمرینات میتواند به شما کمک کند تا به سطح فعالیت طبیعی و بدون درد خود برگردید.
محدوده حرکت 
اگر اختلال عملکرد تاندونیت تیبیال خلفی دارید، فیزیوتراپیست شما تمرینات ROM را تجویز میکند. این تمرینات به این منظور طراحی شده اند که پای شما و مچ پا قادر به حرکت کامل و بدون درد در همه جهات هستند.
تمرینات ROM مچ پا ممکن است فعال یا منفعل باشند. تمرینات غیرفعال ROM به این معنی است که درمانگر شما پا و مچ پا را برای شما حرکت میدهد. شما در حین انجام این تمرینات غیرفعال کاری انجام نمیدهید.
ورزش فعال ROM مچ پا معمولاً شامل 4 جهت حرکت است. این جهتها عبارت هستند از:
• خم شدن دورسی (کشیدن انگشتان پا و مچ پا به سمت بالا)
• انحراف پلانتار (اشاره انگشتان پا و مچ پا به سمت پایین)
• وارونگی (حرکت دادن پا و مچ پا به سمت داخل)
• انحراف (حرکت دادن پا و مچ پا به صورت جانبی و دور از خط وسط بدن)
تمرینات ROM مچ پا برای اختلال عملکرد تاندونیت تیبیال خلفی باید به روشی بدون درد انجام شود. در صورت بروز هرگونه افزایش درد، ورزش را متوقف کرده و با فیزیوتراپ خود حرکات را چک کنید.
کشش
اگر مبتلا به التهاب تاندون تیبیال خلفی هستید، ممکن است فیزیوتراپیست شما تمرینات کششی را برای پا و مچ پا تجویز کند. کشش ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
• کشش دونده
• کشش مچ پا با حوله
• کشش همسترینگ
• کشش قدامی تیبیالیس
کشش ها باید به مدت 20 تا 30 ثانیه نگه داشته شوند. آنها میتوانند هر روز چندین بار تکرار شوند.
تمرینات انعطاف پذیری برای اختلال تاندون تیبیال خلفی میتواند به بهبود تحرک کلی در تمام گروه های عضلانی اطراف اندام تحتانی شما کمک کند و از هم راستایی پا هنگام راه رفتن و دویدن اطمینان حاصل کند.
هرگونه ورزش کششی را که باعث افزایش درد در پا یا مچ پا میشود، متوقف کنید.
تقویت مچ پا و پا
ممکن است درمانگر فیزیکی شما تمرینات تقویت مچ پا را برای اختلال تاندون تیبیال خلفی تجویز کند. این تمرینات برای ایجاد ثبات در پا و مچ پا شما طراحی شده اند، بنابراین استرس را از بین میبرند و از تاندون تیبیال خلفی آسیب دیده صاف میشوند.
یکی از ساده ترین راهها برای تقویت مچ پا استفاده از باند مقاومتی است. این باندهای لاستیکی لاتکس میتوانند دور پای شما بپیچند تا در هنگام حرکت مقاومت را افزایش دهند. تمرینات باند مقاومتی برای مچ پا ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- وارونگی مچ پا
- دررفتگی مچ پا
- انحراف پشتی
- انحراف پلانتار مچ پا
تمرینات باید بدون درد باشد و باعث میشود مچ پا و پای شما خسته شود. اگر آسان باشند، میتوانید با تغییر باند مقاومتی، آنها را بیشتر به چالش بکشید. باند ضخیم تر به معنای مقاومت بیشتر است. (دو برابر شدن باند مقاومت همچنین میتواند باعث افزایش کشش شود).
ورزشهایی برای تقویت پاها (بله، عضلات کوچکی در پاهای شما وجود دارد که موقعیت آنها را کنترل میکند) ممکن است توسط متخصص طب فیزیکی برای کمک به حمایت از پای شما تجویز شود. این امر میتواند به شما کمک کند تا قوس طبیعی پا را حفظ کنید، و روی تاندون تیبیال خلفی آسیب دیده خود فشار وارد کنید.
تمرینات پا ممکن است شامل بالا بردن حوله با انگشتان پا، برداشتن دستمال با انگشتان پا یا کشیدن انگشتان پا به سمت نوار مقاومت در برابر کش خفیف باشد.
تمام تمرینات پا و مچ پا را میتوان با هشت تا 20 تکرار، چند بار در هفته انجام داد.
گزینههای جراحی
درمان جراحی تاندونیت تیبیال خلفی بحث برانگیز است و بسته به وسعت بیماری متفاوت است.
- در مراحل اولیه تاندونیت خلفی تیبیا، برخی از جراحان ممکن است روشی را برای پاکسازی التهاب موسوم به دبریدمان توصیه کنند. در طی دبریدیم، بافت ملتهب و تاندون غیرطبیعی برداشته میشود تا به شما کمک کند تا تاندون آسیب دیده بهبود یابد.
- در مراحل پیشرفته تر التهاب تاندونیت تیبیال خلفی، قوس پا فرو افتاده است و ممکن است یک بریدگی ساده تاندون برای اصلاح مشکل کافی نباشد. بازسازی تاندون خلفی تیبیا گاهی اوقات انجام میشود. در روشهای ترمیمی، یک تاندون جانبی، به نام flexor digitorum longus، جابجا میشود تا جایگزین تاندون پشت استخوان آسیب دیده شود. این روش اغلب با بازسازی استخوان نیز ترکیب میشود.
- سرانجام، در پیشرفته ترین موارد التهاب تاندونیت خلفی تیبیا، هنگامی که قوس پا سفت شده است، روش همجوشی روش درمانی ارجح است.