دررفتگی لگن چگونه درمان میشود؟ فیزیوتراپی و بریس دررفتگی لگن

دررفتگی لگن، زمانی است که توپی استخوان ران از حفره‌یا همان سوکت استابولوم خارج شود. دو نوع اصلی از دررفتگی لگن وجود دارد. نود درصد موارد دررفتگی خلفی است که در آن سر استخوان ران با فشار به سمت عقب جا به جا می‌شود. ده درصد موارد دررفتگی قدامی است که در آن سر استخوان ران به جلو رانده می‌شود.

علائم دررفتگی لگن شامل درد شدید و ناگهانی در پای آسیب دیده، دردی که هنگام حرکت پای آسیب دیده شدیدتر می‌شود، ناتوانی در تحمل وزن بر روی پا و کوتاه‌تر شدن ظاهری پا می‌باشد؛ همچنین احتمال بی‌حسی، گزگز و ضعف در سراسر پای آسیب دیده نیز وجود دارد.

علل دررفتگی لگن 

بیشتر موارد دررفتگی لگن، ناشی از ضربه به مفصل ران ایجاد می‌شود، اگرچه در بعضی موارد، رشد غیرطبیعی مفصل لگن می‌تواند منجر به دررفتگی لگن شود.

ضربه به لگن 

علت شایع‌ترین دررفتگی لگن، ضربه به مفصل لگن است. برای ایجاد این نوع آسیب، نیروی قوی و قابل توجهی لازم است که منجر به دررفتگی مفصل لگن شود. یکی از علل رایج برای وقوع این ضربه‌ها، سوانح رانندگی و تصادفات می‌باشند، به ویژه زمانی که زانو به داشبورد در هنگام توقف ناگهانی برخورد می‌کند. در این شرایط، نیرو به سمت بالا انتقال می‌یابد و مفصل را از محفظه خود خارج می‌کند. همچنین، سقوط از ارتفاع بسیار بالا نیز می‌تواند نیروی کافی برای ایجاد دررفتگی مفصل لگن به وجود آورد.

دیـسپـلازی مفصـل ران 

برخی از افراد با دیسپلازی مفصل ران متولد می‌شوند که در آن توپی مفصل ران در حفره‌ی خود شل است. این بی‌ثباتی مفصل ران ممکن است منجر به دررفتگی لگن شود که در آن مفصل لگن از سوکت یا حفره‌ی خود خارج می‌شود.

انواع دیسپلازی مفصل ران عبارت‌اند از:

• دررفتگی یا دیسپلازی تکاملی مفصل ران (DDH) که معمولاً در بدو تولد یا در سال اول زندگی فرد تشخیص داده می‌شود
• دیسپلازی مفصل ران در بزرگ‌سالان که ممکن است در هنگام ایجاد آرتروز یا هنگامی که فرد دچار دررفتگی لگن می‌شود، مشخص شود

سندرم‌های ژنتیکی

سندرم‌های ژنتیکی یا ارثی می‌توانند ساختار بدن را تحت تأثیر قرار دهند و احتمال ابتلا به دیسپلازی مفصل ران یا دررفتگی لگن را بیشتر کنند. این سندرم‌ها عبارت‌اند از:

• سندرم داون که باعث شل شدن رباط‌ها و عضلات می‌شود
• سندرم اهلر دانلوس (Ehlers Danlos Syndrome ) که باعث شل شدن مفاصل یا بیش از حد انعطاف پذیر بودن مفاصل می‌شود (مفصل‌هایی که از حد طبیعی خارج می‌شوند)

علائم دررفتگی لگن 

علائم اصلی 

بیشتر افراد مبتلا به دررفتگی لگن دچار دردی می‌شوند که جزئیاتی به شرح زیر دارد:

• درد شدید و ناگهانی
• هنگام حرکت دادن پا، درد بدتر خواهد شد
• عدم توانایی در تحمل وزن: معمولاً به دلیل درد قادر به تحمل هیچ وزنی روی پای آسیب دیده نخواهید بود.

با توجه به انواع دررفتگی

برخی از افراد مبتلا به دررفتگی لگن ممکن است متوجه وضعیت غیر طبیعی پا در کنار دررفتگی لگن شوند. پای آسیب دیده اغلب کوتاه‌تر از پای دیگر به نظر می رسد.

• دررفتگی خلفی: در دررفتگی‌های خلفی که در آن سر استخوان ران با نیروی زیاد به عقب از محل حفره حرکت می‌کند، ممکن است پا از لگن به جلو خم شود، به سمت خط میانه‌ی بدن رانده شود و به سمت داخل بچرخد به طوری که زانو و پا به سمت پای دیگر بچرخد.
• دررفتگی قدامی: در دررفتگی قدامی که در آن سر استخوان ران با فشار زیاد، به بیرون از محل حفره یا سوکت خود به جلو حرکت می‌کند، ممکن است پا از ناحیه لگن به جلو خم شده، از خط میانی بدن به سمت خارج رانده و به طرف بیرون بچرخد به طوری که زانو و پا از پای دیگر دور شود.

علائم دیگر 

در برخی موارد، افرادی که دچار دررفتگی لگن می‌شوند ممکن است در کنار دررفتگی مفصل، دچار بی‌حسی، گزگز یا ضعف در پا یا کف پا شوند. این وضعیت ممکن است به این خاطر رخ دهد که اعصاب تأمین کننده پا و کف پا در اثر دررفتگی مفصل لگن آسیب دیده‌اند. شایع‌ترین عصب آسیب دیده، عصب بزرگ، یعنی عصب سیاتیک است که در حدود 10٪ موارد از دررفتگی لگن آسیب می‌بیند. صدمه به این عصب ممکن است باعث ناتوانی در حرکت دادن پا و مچ پا و بی‌حسی در پایین پا و کف پا شود.

چه موقع برای دررفتگی مفصل لگن باید به پزشک مراجعه کرد

اگر دچار درد شدید در لگن یا ناتوانی در حرکت دادن پا هستید 

اگر بعد از وارد شدن ضربه‌ای به پایتان، علائم دررفتگی لگن را تجربه کردید، مانند درد شدید مفصل ران، عدم توانایی در حرکت دادن پا، یا بی‌حسی یا مورمور شدن در ساق پا یا کف پا، باید به اورژانس بروید یا برای درخواست آمبولانس تماس بگیرید. دررفتگی لگن در اثر ضربه، یک فوریت پزشکی است که باید فوراً و معمولاً به صورت اورژانسی طی شش ساعت درمان شود.

اگر دچار ترومای بسیار شدید و با نیروی زیاد با آسیب به پاها شده‌اید 

در صورتی که به علت یک حادثه آسیب‌زای پرفشار مانند برخورد وسیله نقلیه یا سقوط از ارتفاع بسیار زیاد، مفصل ران یا پا خود را آسیب داده‌اید، حتی اگر فکر نمی‌کنید که علائم دررفتگی مفصل لگن دارید، بهتر است به اورژانس مراجعه کنید یا با مرکز اورژانس تماس بگیرید. ممکن است حتی با وجود علائم کمتر، دررفتگی مفصل لگن را تجربه کرده یا آسیب‌های دیگری مرتبط با آن داشته باشید که نیاز به درمان دارند. تیم پزشکی و مراقبتی شما قادر خواهد بود معاینات تصویربرداری را بر روی لگن شما انجام داده و میزان آسیب را تشخیص داده و درمان‌های مناسبی را برای شما در نظر بگیرند.

تشخیص 

اگر دچار درد و بی‌ثباتی در لگن شده‌اید، پزشک معاینه فیزیکی کاملی را انجام می‌دهد و درباره علائم و سابقه پزشکی‌تان با شما صحبت می‌کند.

برای درک علت بی‌ثباتی مفصل لگن و یافتن بهترین روش درمانی برای شما، پزشک ممکن است آزمایش‌هایی از جمله موارد زیر را توصیه کند:

• عکس‌برداری رادیولوژی: این تصاویر به پزشک شما اجازه می‌دهد تا تناسب و وضعیت استخوان‌های مفصل لگن شما را به خوبی ببیند. تصاویر رادیوگرافی با اشعه ایکس همچنین به پزشک کمک می‌کند تا دررفتگی لگن یا سایر مشکلات را بررسی کند.
• آرتروگرام: برای انجام آرتروگرام، قبل از عکس‌برداری رادیولوژی یا اسکن‌های دیگر، یک رنگ مخصوص (ماده‌ی حاجب) به مفصل لگنتان تزریق می‌شود. این رنگ به پزشک کمک می‌کند تا جزئیات وضعیت مفصل را به وضوح ببیند.
• سی‌تی‌اسکن: سی‌تی‌اسکن تصاویری را از جهات مختلف لگن فراهم می‌کند که نمای کامل تر و مفصل‌تری از مفصل لگن را ارائه می‌دهد.
• ام آر آی (MRI): اسکن ام آر آی، تصویر خوبی از بافت نرم داخل و اطراف مفصل لگن از جمله رباط‌ها را فراهم می‌کند.

گزینه‌های درمان دررفتگی مفصل ران

در صورت مشکوک شدن به دررفتگی مفصل ران، پزشک معمولاً برای تائید تشخیص دررفتگی مفصل ران، معاینات تصویربرداری را دستور می‌دهد و آسیب‌های دیگری را جستجو می‌کند که ممکن است به دلیل ضربه نیز ایجاد شده باشد، مانند شکستگی استخوان ران یا استخوان لگن. پس از انجام تصویربرداری، پزشک ممکن است درمان‌های مختلفی را برای رفع دررفتگی و کمک به بهبودی طولانی مدت مفصل توصیه کند.

مایعات وردی IV، انتقال خون و داروهای آنتی‌بیوتیکی 

اگر بعد از ضربه دچار دررفتگی مفصل لگن شوید، پزشک معمولاً ابتدا از پایداری لگن شما اطمینان حاصل می‌کند. بسته به شدت ضربه و ماهیت آسیب، درمان ممکن است شامل تزریق مایعات IV، انتقال خون در صورت خونریزی قابل توجه و داروهای آنتی‌بیوتیک برای جلوگیری از ایجاد عفونت باشد.

جا انداختن لگن به روش بسته و بدون جراحی 

در موارد دررفتگی مفصل لگن بدون آسیب‌دیدگی دیگر، از جمله عدم شکستگی و عدم آسیب به اعصاب یا عروق خونی، پزشک ممکن است عمل جا انداختن لگن به روش بسته و بدون جراحی را توصیه کند. در یک جا انداختن به روش بسته، بیمار را بی‌هوش می‌کنند و سپس مفصل را دست‌کاری می‌کنند تا استخوان‌ها را در جای طبیعی خود برگردند. پس از عمل جا انداختن لگن به روش بسته، پزشک ممکن است عکس‌برداری دیگری را برای اطمینان از قرارگیری استخوان در موقعیت مناسب، تجویز کند.

جا انداختن لگن به روش باز و با جراحی

در مواردی که دررفتگی لگن با آسیب‌های دیگری، مانند شکستگی استخوان ران یا استخوان لگن یا آسیب به اعصاب یا عروق خونی همراه باشد، پزشک ممکن است جا انداختن لگن به روش باز و جراحی را توصیه کند. در یک عمل جا انداختن لگن با روش باز، بیمار را به اتاق عمل می‌برند و تحت بیهوشی قرار می‌دهند و استخوان‌ها را با روش جراحی در وضعیت طبیعی خود قرار می‌دهند. در حین این عمل جراحی، جراح می‌تواند سایر استخوان‌های شکسته را نیز ترمیم کرده و قطعات استخوانی را که ممکن است شکسته شود خارج کند.

فیزیوتراپی 

بعد از جا انداختن لگن دررفته (استخوان‌ها به جای طبیعی خود برگردانده می‌شوند)، اگر آسیب‌های دیگری در ارتباط با دررفتگی لگن، مانند شکستگی استخوان، وجود داشته باشد، ممکن است دو تا سه هفته‌یا حتی به مدت طولانی‌تری طول بکشد تا لگن کاملاً بهبود بیابد. در چند هفته‌ی اول بعد از دررفتگی لگن، پزشک ممکن است توصیه کند که فعالیت‌هایتان را محدود کنید تا از دررفتگی مجدد لگن جلوگیری شود. چند جلسه فیزیوتراپی نیز توصیه می‌شود که در این جلسات معمولاً برنامه‌ای برای بازیابی عملکرد لگن در حین و بعد از دوره‌ی بهبودی طرح‌ریزی می‌شود.

استفاده از بریس 

هیپ ابدکشن بریس Hip abduction brace معمولاً به دنبال دررفتگی مفصل لگن تجویز می‌شود. بریس لگن با جلوگیری از فلکشن بیش از حد مفصل ران (خم شدن) کار می‌کند و مفصل ران را در موقعیتی دور از بدن نگه می‌دارد (ابداکشن). در این وضعیت کمترین احتمال برای دررفتگی مجدد لگن شما وجود خواهد داشت. اکیداً توصیه می‌شود که پای خود را در این وضعیت حرکت دهید، در غیر این صورت بریس ران پیچ خورده و احساس ناراحتی خواهید کرد. این بریس به عنوان یک یادآوری عمل می‌کند زیر مکانیسم آن ممکن است نادیده گرفته شود. راه رفتن و ایستادن با پاهای دور از هم به جلوگیری از دررفتگی مجدد مفصل ران کمک می‌کند. این بریس فقط متناسب برای استفاده‌ی شما ساخته و نصب می‌شود و نمی‌توان آن را برای شخص دیگری تنظیم یا متناسب کرد. استفاده از بریس طبق دستورالعمل بسیار مهم است.

 شما باید بریس لگن خود را تا زمانی که پزشک شما دستور داده است استفاده کنید. به طور کلی، بریس لگن را باید به صورت دائمی بپوشید. اگر اجازه دارید که بریس را در هنگام خوابیدن دارید، توصیه می‌شود که این بریس را قبل از بلند شدن از رختخواب بپوشید تا از دررفتگی هنگام برخاستن از رختخواب جلوگیری کند. توصیه می‌شود که لباس زیر را بر روی بریس بپوشید تا هنگام استفاده از توالت، بریس در جای خود باقی بماند.