تشخیص قارچ ناخن بر اساس علائم و نمونه برداری

پزشک متخصص پای شما می تواند مجموعه عارضه ها و مشکلات رایج را که روی پاهای شما تأثیر می گذارد، از جمله قارچ ناخن، به طور دقیق تشخیص داده و درمان کند. در حالی که بسیاری از افراد، قارچ ناخن را یک ناراحتی جزئی یا صرفاً یک مسئله مربوط به زیبایی می دانند، اما در حقیقت این عارضه می تواند منجر به مشکلات جدی سلامتی گردد. در صورت عدم درمان، قارچ ناخن می تواند منجر به آسیب دائمی ناخن و عفونت هایی شود که به سایر نقاط دیگر بدن نیز گسترش می یابد. اگرچه در هر صورت بهتر است زودتر به پزشک متخصص پا مراجعه کنید، اما با این حال، اگر عواملی که در ادامه ذکر می شود در مورد شما نیز صدق می کند، قطعاً باید وقت بگذارید و وقت ویزیت پزشک را تعیین کنید.

عوامل خطر 

موارد زیر مواردی است که یا عفونت قارچی را تقویت می کند و یا رشد قارچ را زیاد خواهد کرد:

• کفش های تنگ باعث فشردگی انگشتان پا می شود و به طبع انگشتان پا را گرم و مرطوب نگه می دارد که این خود محیطی مناسب برای رشد قارچ ها به حساب می آید.
• ورزش و تمرین ممکن است باعث وارد شدن ضربات و آسیب مکرر جزئی به پوسته زیر ناخن گردد و محیطی مناسب برای رشد و تکثیر قارچ به وجود آورد.
• دوش های (حمام های عمومی و یا دوش های استخرها) مشترک نیز می تواند پا را در معرض عفونت های قارچی قرار دهد.
• بیماری هایی که بر سیستم ایمنی بدن (مانند ایدز و دیابت) تأثیر می گذارند می توانند شکل گیری عفونت های قارچی را آسان کنند.

تشخیص قارچ ناخن 

هنگامی که به پزشک مراجعه می کنید، وی علائم اظهار شده شما را گوش می دهد و همچنین انگشتان آسیب دیده را بررسی می کند. متخصص ممکن است نمونه خراشیده شده از ناخن انگشت تان را به آزمایشگاه فرستاده تا مشخص کند که کدام قارچ عامل عفونت می باشد. درمان و مقابله با این بیماری مهم بوده زیرا این عارضه می تواند منجر به از بین رفتن ناخن و آسیب دائمی بستر ناخن گردد. بسته به نوع روش درمانی که انتخاب کرده و پیش می برید، پروسه درمانی زمان خواهد برد. هنگامی که علائم زیر را برای عارضه قارچی ناخن مشاهده کردید، سریعاً رویه درمان را پیگیری نمایید.

بررسی علائم 

یکی از راه های تشخیص قارچ ناخن، بررسی علائم بیماری است:

تغییر رنگ 

اغلب این عامل اولین علامت عفونت قارچی ناخن پا است. در ابتدای عفونت ممکن است لکه ها و نقاط کوچکی وجود داشته باشد.

شکننده و پوسته پوسته شدن 

ناخن ها می توانند شکننده تر شده و نیز امکان دارد خرد یا پوسته پوسته شوند. لبه های ناخن ممکن است دندانه دار شده و کوتاه کردن آنها کمکی نخواهد کرد. اگر شرایط موجود حادتر گردد، می‌تواند منجر به خرد شدگی یا شکستن ناخن شود. در این حالت ناخن ضخیم تر و سخت تر می گردد. اگر با این مشکل دست و پنجه نرم می کنید، ناخن گیرهای خاصی در بازار موجود بوده که این مدل از ناخن ها را بهتر و موثرتر کوتاه می کنند.

هیپرکراتوز 

هیپرکراتوز (افزایش غیرطبیعی تعداد سلول های لایه شاخی – لایه خاصی در اپیدرم یا پوست، خارجی ترین لایه اپیدرم) یا پوسته پوسته شدن زیر ناخن، ضخیم شدن غیر طبیعی پوست در داخل و اطراف ناخن و بستر ناخن می باشد. یک ماده کراتینه زرد رنگ نرم، اغلب بین صفحه ناخن تجمع یافته و منجر به هیپرکراتوز می شود. این رسوب کراتینه منجر به ضخیم شدن و در نتیجه ایجاد شکاف بین بستر ناخن و ناخن می شود.

اونیکومایکوز جانبی (عامل عفونت قارچی ناخن) 

Onychomycosis جانبی وضعیتی است که خطوط صاف زرد رنگی روی ناخن ظاهر می شود. در این حالت، ناخن از بستر ناخن در پایه جدا می شود و در کنار آن قرار می گیرد و به جمع شدن آلودگی و کثیفی کمک می کند. بنابراین هوای زیر ناخن باعث ایجاد خطوط زرد یا قهوه ای می شود.

استشمام بوی تند از ناخن 

بوی بد اغلب با هر نوع عفونت قارچی همراه است. از نظر بوی ناخوشایند، ناخن انگشت پا یا انگشت خود را بررسی کنید و در صورت مشاهده مورد خاص، فوری به پزشک متخصص خود گزارش دهید.

ناخن کج شده و غیرطبیعی

ناخن کج شده ممکن است نشانه بسیاری از بیماری ها باشد ،به عنوان مثال عارضه های مربوط به هورمون، کمبود کلسیم، پیری یا عفونت قارچی مربوط به ناخن ها. بنابراین یک قرار ملاقات با پزشک متخصص پا را برای بررسی دقیق در برنامه خود جای دهید.

از دست دادن یک ناخن انگشت  

از دست دادن کامل ناخن ممکن است به دلایل مختلفی باشد. در بالای لیست تمام عوامل ممکن، مورد عفونت قارچی شدید و درمان نشده وجود دارد که مدت هاست در درون گوشه های ناخن یا بستر ناخن رشد کرده و تکثیر پیدا می کند، بنابراین باعث از بین رفتن کامل ناخن می گردد. از دست دادن کامل ناخن بسته به میزان عفونت و آسیب و جراحت خارجی ممکن است به تدریج یا ناگهانی در یک روز برایتان اتفاق بیفتد.

اونیکومایکوز دیستال 

تراشیده شدن ناخن ها با نام علمی اونیکومایکوز دیستال شناخته می شود. در این حالت ناخن ها شکننده شده و شروع به شکافتن کرده و از پهلو شروع به کنده شدن می کنند. این  عامل می تواند خود دلیل تحریک شود زیرا ناخن های خرد شده به جوراب و سایر اشیا گیر کرده و منجر به خرد شدن بیشتر و ایجاد شرایط دردناک برای فرد می شوند.

لوکونیا 

عارضه لوکونیا به شکل پوسته های سفید روی سطح ناخن می باشد (سفیدی غیر عادی ناخن ها چه به صورت کلی یا بصورت نقطه نقطه یا بصورت رگه ها). این امر اغلب به دلیل ظاهر سفید مانند نقاطی که بر سطح ناخن بسیار برجسته دیده می شوند، به لکه های شیر معروف است. این وضعیت ممکن است به دلیل چندین بیماری دیگر مانند مسمومیت با آرسنیک، کمبود مواد معدنی یا سیروز کبدی ایجاد شود، بنابراین فرد باید با دیدن نشانه هایی از پوسته های سفید برروی سطح ناخن به پزشک متخصص خود سریعا گزارش دهد.

اونیکومایکوز پروگزیمال 

هنگامی که نقاط زرد در پایین ناخن ظاهر می شود، از آن به عنوان اونیکومایکوز پروگزیمال یاد می شود. این وضعیت ناخن، اگرچه در افراد سالم نادر است اما اغلب در بیمارانی دیده می شود که ایمنی سرکوب شده دارند. این قارچ از طریق چین نزدیک ناخن به صفحه ناخن تازه تشکیل شده نفوذ می کند. لکه های زرد اغلب از طریق سطح ناخن به خصوص در قسمت پایین ناخن دیده می‌شود.

 داشتن درد در ناخن انگشت 

چندین عفونت قارچی، مربوط به ناخن ها با درد مکرر و سوزش در منطقه آسیب دیده همراه می باشد. علائم مشابه مربوط به این عارضه را بررسی کرده و در اسرع وقت به پزشک متخصص گزارش دهید. در این حالت، ناخن می تواند به فشار حساس شده و پوشیدن کفش برایتان اذیت کننده باشد. اگر فشار زیادی به ناخن وارد شود یا به انگشت شست آسیب وارد گردد، میزان درد بیش از حد معمول خواهد بود.

وجود کثیفی های زیر ناخن 

از آنجا که قارچ باعث می شود کمی بقایای کراتینی زیر ناخن جمع گردد، این امر باعث ورم ناخن خواهد شد. بوی نامطبوع می تواند از این بقایا کراتینی ایجاد شده و فقط با پاک شدن عفونت به طور دائمی ازبین خواهد رفت. ناخن می تواند انحراف پیدا کرده، مواج و ناصاف شده و کج رشد کند و حتی کوتاه کردن ناخن نیز نمی تواند آن را اصلاح کند. در این حالت، ناخن می تواند به فشار حساس شده و پوشیدن کفش برای فرد ناراحت کننده خواهد شد.

سایر تست‌های تشخیصی برای قارچ ناخن 

عفونت های قارچی ناخن با گرفتن نمونه از بقایای زیر ناخن تشخیص داده می شود. بیشترین عناصر قارچی، در زیر ناخن و در نزدیک ترین موقعیت به پوست وجود دارند، بنابراین قبل از گرفتن نمونه باید ناخن را کوتاه کرد.

دو آزمایش وجود داشته که برای تشخیص عفونت قارچی ناخن استفاده می شود:

• بررسی با میکروسکوپ: لکه هیدروکسید پتاسیم (KOH) روشی بوده که معمولاً مورد استفاده قرار می گیرد، زیرا روشی ارزان و انجام آن آسان است. برش یا تراشیده ناخن در یک قطره KOH قرار می گیرد و از نظر وجود عناصر قارچی در زیر میکروسکوپ بررسی می شود. همچنین می توان از رنگ آمیزی واکنش تناوبی اسید-شیف (PAS) استفاده کرد.
• کشت دادن: برای شناسایی ارگانیسم آلوده می توان از کشت قارچی موجود در محیط آگارسابوراد (آگاری خوراکی است که محتوی پپتون شاسانی و مالتوزیا مانیت می باشد) یا محیط آزمایش درماتوفیت (DTM) استفاده کرد.

آزمون KOH این مزیت را داشته که به سرعت انجام گرفته و نتیجه را مشخص می کند. از آن طرف، در روش کشت قارچ، سه تا چهار هفته طول خواهد کشید تا نتیجه مشخص شود. اما بسیار معتبر بوده و می تواند ارگانیسم دقیق قارچ عامل ایجاد عارضه را شناسایی کند.

درمان پس از تشخیص قارچ ناخن 

از داروهای ضد قارچی موضعی می توان استفاده کرد اما اغلب موارد این داروها بی اثر هستند. تربینافین خوراکی به عنوان خط اول درمان اونیکومایکوز تایید شده در نظر گرفته می شود. دوره درمان به طور کلی برای ناخن های دست، 6 هفته و برای ناخن های پا 12 هفته می باشد. از آزول نیز می توان استفاده کرد (هر یک از ترکیباتی که حاوی یک یا چند اتم نیتروژن است مانند diazoles و triazoles و غیره). روش جراحی برای برداشتن یا از بین بردن ناخن آسیب دیده نیز موردی بوده که در موارد جواب ندادن داروهای ضد قارچ، کارساز می باشد و همچنین لیزر درمانی برای اونیکومایکوز نیز در برخی موارد موثر واقع می گردد.

پیشگیری 

اجتناب از ارگانیسم هایی که باعث عفونت های قارچی ناخن می شوند بطور کامل ممکن نیست. با این حال، می توانید با رعایت این نکات خطر ابتلا به اینگونه عفونت ها را کاهش دهید:

• پس از استحمام یا شنا، پاها را به خوبی خشک کنید.
• اگر از عارضه پای ورزشکار(بیماری قارچی پوست پا به ویژه بین انگشتان پا که توام است با خارش و گاهی سوزش و پوست ریزی) برخوردار هستید، که یکی دیگر از عفونت های قارچی پوست می باشد، از داروهای ضد قارچ موضعی استفاده کنید.
• کفش یا صندلی بپوشید که به پا اجازه می دهد نفس بکشد و عرق و رطوبت نگیرد.
• اگر پاهای شما زیاد عرق می کند، از اسپری ضد تعریق پا و یا پودر پا برای خشک نگه داشتن پاهایتان استفاده کنید.
• جوراب هایی بپوشید که از ایجاد رطوبت و تعریق در پاها جلوگیری می کند.
• جوراب های خود را مرتبا عوض کنید.
• از ناخن گیر، جوراب، کفش و سایر وسایل شخصی خود استفاده کنید. آنها را با دیگران به اشتراک نگذارید.
• از صندل های حمام یا صندل های لاستیکی در مکان های عمومی مرطوب مانند سواحل، دوش های عمومی و استخرها استفاده کنید.