سندروم پای ورزشکار(تینه آ پدیس): عفونت قارچی بین انگشتان پا

سندروم پای ورزشکار یا تینه آ پدیس یک نوع عفونت قارچی است که معمولا بین انگشتان پا به وجود می‌آید. این اختلال بیشتر در افراد به وجود می‌‌آید که پای آنها پا در شرایطی که درون یک کفش تنگ قرار بگیرد به شدت عرق کند. علائم و نشانه‌های سندروم پای ورزشکار شامل راش پوستی فلس مانند است که معمولا باعث احساس خارش و سوزن سوزن شدن و سوزش می‌شود. سندروم پای ورزشکار یک بیماری قابل سرایت است و می‌تواند از طریق کف اتاق آلوده یا حوله و لباس آلوده به فرد دیگری منتقل شود. سندروم پای ورزشکار شباهت زیادی به سایر عفونت‌های قارچی از قبیل کرم حلقوی و خارش پا دارد می‌توان این اختلال را به کمک داروهای ضد قارچ درمان کرد اما معمولاً این عفونت عود می‌کند و نیاز به توجه ویژه پزشکی دارد.

 دلایل بروز سندروم پای ورزشکار چیست؟ 

 چند راه برای ورزشکار توسط یک مجموعه از گونه‌های قارچ به وجود می‌‌آید که به علت راه رفتن روی محیط آلوده یا تماس پوست شما با نقاطی که یک فرد دیگر مبتلا به این اختلال در آنجا حضور داشته است مانند استخر، حمام و اتاق تعویض لباس ایجاد می‌‌شود. سندروم پای ورزشکار می‌تواند به طور مستقیم از یک فرد به فرد دیگر منتقل شود البته اکثر افرادی که بسیار عرق می‌کنند بیشتر مستعد ابتلا به این عفونت هستند. هنگامی که این عفونت در پای شما ایجاد شد محیط گرم و تاریک و مرطوب درون کفش باعث می‌‌شود که یک محیط ایده‌آل برای رشد قارچ فراهم شود اما گاهی اوقات این عفونت در یک محیط خشک نیز به وجود می‌آید. سندروم پای ورزشکار در فصل تابستان در افرادی که از صندل استفاده می‌کنند بسیار شایع است. نور خورشید باعث می‌شود که پوست شما خشک شود و روغن طبیعی خود که نقش محافظ را دارد از دست بدهد این وضعیت در کنار ضربه مداوم حاصل از صندل به پا باعث می‌شود که مستعد بروز عفونت شود.

 علائم و نشانه‌های سندروم پای ورزشکار چیست؟ 

سندروم پای ورزشکار معمولاً باعث به وجود آمدن راش پوستی قرمز و فلس مانند می‌شود و در ابتدا اغلب از بین انگشتان شروع می‌شود. خارش پا دقیقا پس از در آوردن کفش و جوراب شروع می‌شود. در برخی موارد سندروم پای ورزشکار باعث تشکیل تاول یا زخم خواهد شد. این اختلال باعث خشکی و فلس مانند شدن کف پا و انگشتان می‌‌شود و ممکن است با اگزما و یا حتی خشکی پوست اشتباه گرفته شود. این عفونت می‌‌تواند یک یا هر دو پا را درگیر کند و حتی به دست نیز سرایت کند. در صورتی که شما به طور مداوم نقاط عفونی پای خود را بخارانید ریسک آلودگی دست نیز افزایش خواهد یافت.

چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟ 

در صورتی که روی پای شما راش پوستی وجود دارد و خودمراقبتی و درمان‌های خانگی باعث بهبود آن نشده است باید به پزشک مراجعه کنید. در صورتی که شما دیابت دارید و به سندروم پای ورزشکار مشکوک هستید به پزشک مراجعه کنید در صورتی که متوجه علایم و نشانه‌های عفونت باکتریایی از قبیل قرمزی بیش از حد، تورم، تب یا ترشح شدید فوراً به پزشک مراجعه نمایید.

 چه افرادی دچار سندروم پای ورزشکار می‌شود؟ 

 چنانچه شما پا برهنه در اطراف استخر یا هر محیط آلوده دیگری راه بروید و بروز این اختلال در شما افزایش پیدا می‌‌کند و به طور کلی این اختلال فقط مختص ورزشکاران نیست و می‌‌تواند افراد عادی را نیز درگیر کند.

 فاکتورهای خطر در بروز سندروم پای ورزشکار چیست؟ 

وقتی از فاکتورهای خطر در بروز سندروم پای ورزشکار به شرح زیر می‌باشد:

• جنسیت مذکر
• پوشیدن مداوم جوراب خیس و کفش تنگ
• استفاده از پتو و زیرانداز و جوراب و کفش مشترک با فردی که دچار عفونت قارچی است.
• پابرهنه راه رفتن در محیط‌های عمومی که احتمال سرایت عفونت در آنها وجود دارد مانند استخر و سونا و حمام عمومی

 عوارض سندروم پای ورزشکار چیست؟ 

 پس از آنکه متوجه وجود سندروم پای ورزشکار شدید بهترین کار این است که هر چه زودتر برنامه درمان خود را شروع کنید و در صورتی که به درمان این اختلال توجه نکنید عفونت پای ورزشکار می‌‌تواند به سایر نقاط بدن نیز سرایت کند این نقاط به شرح زیر می‌باشند:

• افرادی که مدام پای خود را می‌خارانند و پوست این ناحیه را می‌‌کنند در معرض انتشار این عفونت به دست‌های خود نیز قرار دارند.
• عفونت قارچی ناشی از سندروم پای ورزشکار می‌تواند باعث عفونت ناخن شود که این عفونت در مقایسه با سایر نقاط بدن نسبت به درمان مقاومت بسیار زیادی نشان می‌دهد.
• خارش پای ورزشکار اختلالی است که توسط همان قارچی به وجود می‌‌آید که در به وجود آوردن سندروم پای ورزشکار نقش دارد. احتمال انتقال عفونت قارچی از کف پا به کشاله ران وجود دارد زیرا قارچ می‌‌تواند از طریق دست یا حوله به سایر نواحی بدن منتقل شود.

 سندروم پای ورزشکار چگونه تشخیص داده می‌‌شود؟ 

 در برخی موارد پزشک می‌تواند با نگاه کردن به پا وجود این اختلال را تشخیص دهد. ممکن است پزشک برای تایید تشخیص سندروم پای ورزشکار و رد کردن سایر اختلالات درخواست انجام موارد زیر را بدهد:

• از پوست نمونه برداری کند یا نمونه بافت آلوده شده را تهیه کنند و برای ارزیابی دقیق آزمایشگاه ارسال کند تا مورد آزمایش و بررسی قرار بگیرد.
• قسمتی از پوست آلوده را جدا کند و آن را زیر میکروسکوپ بررسی نماید.

 سندروم پای ورزشکار چگونه درمان می‌شود؟ 

 در صورتی که سندروم پای ورزشکار در شما خفیف است ممکن است پزشک استفاده از پماد یا لوسیون یا پودر یا اسپری ضد قارچ را تجویز کند اما در صورتی که این داروها تاثیری بر بهبود پای شما نداشته باشد پزشک داروهای قوی تری را برای درمان این اختلال تجویز خواهد کرد. در مواردی که عفونت قارچی شدید باشد ممکن است استفاده از داروی خوراکی ضد قارچ ضرورت پیدا کند.

 درمان سندروم پای ورزشکار در مواردی که پوست خشک است 

 در صورتی که این اختلال در نقاطی از پا از قبیل پاشنه پا رخ دهد باید از پماد یا اسپری ضد قارچ استفاده کنید تا رطوبت پوست شما برگردانده شود. گاهی اوقات پزشک این محصولات را به همراه پماد استروئیدی تجویز می‌کند. باید دقت داشته باشید که پس از استفاده از این محصولات دست‌های خود را به طور کامل بشویید یا از دستکش یک بار مصرف استفاده کنید تا قارچ روی دست شما رشد نکند.

 درمان سندروم پای ورزشکار در مواردی که پوست مرطوب است 

 این اختلال به یک درمان متفاوت نیاز دارد برای درمان این اختلال باید پای خود را با آب سرد بشویید یعنی تا جایی که می‌توان سردی آب را تحمل کنید دمای آن را پایین بیاورید به خاطر داشته باشید که آب گرم باعث رشد بهتر قارچ می‌شود. پای خود را پس از شستشو و خشک کنید. بهتر است از یک حوله جدا برای این کار استفاده نمایید. از ساییدن حوله به پای خود اجتناب کنید زیرا این کار باعث می‌‌شود سرعت بهبود کاهش پیدا کند. اگرچه ممکن است پوست پای شما خشک و فلس مانند به نظر برسد هرگز از کرم مرطوب کننده برای انگشتان پای خود استفاده نکنید و از مصرف پودر نیز خودداری کنید زیرا باعث التهاب بیشتر پوست خواهد شد. در موارد حاد پزشک به تجویز قرص خوراکی ضد قارچ می‌‌پردازد البته مصرف قرص برای همه افراد از قبیل زنان باردار مناسب نیست به همین دلیل باید از مصرف خودسرانه هر نوع دارویی خودداری کنید و از دستورات پزشک در خصوص نحوه استفاده از داروهای خود پیروی نمایید. تحت هیچ شرایطی از پودر ضد قارچ برای بین انگشتان خود استفاده نکنید. اشتباهی که اکثر افراد مرتکب می‌شوند این است که پس از بهبود علائم و نشانه‌های خود دیگر توجهی به بهداشت و مراقبت از پای خود نمی‌کنند. اگرچه این علائم چند روز یا چند هفته پس از درمان از بین می‌روند قارچ همچنان زنده است و می‌تواند با مساعد شدن شرایط دوباره شروع به رشد نماید. ممکن است لازم باشد تا چند هفته به استفاده از برخی داروهای خود ادامه بدهید به همین دلیل باید از دستورات پزشک پیروی کنید. در خصوص علائم و نشانه‌هایی که دارید کاملا هوشیار باشید تا می‌‌توانید فورا اقدامات لازم را انجام دهید.

 قارچ ناخن  

می‌توانید با مصرف داروهای خوراکی تجویز شده توسط پزشک خود به درمان قارچ ناخن بپردازید. معمولا حدود ۳ تا ۶ ماه طول می‌کشد تا عفونت قارچی ناخن درمان شود اما گاهی اوقات می‌تواند طولانی تر باشد. همچنین می‌توانید از لاک ناخن ضد قارچ استفاده کنید که معمولا حدود یک یا چند سال طول می‌کشد تا این بیماری درمان شود.

روش‌های درمانی خانگی برای عفونت قارچی 

استفاده از هیدروژن پراکسید

استفاده از هیدروژن پراکسید می‌تواند یک روش موثر برای از بین بردن قارچ روی سطح پوست باشد و هرگونه باکتری که باعث بروز عفونت می‌شود را نیز از بین خواهد برد. باید این محصول را به طور مستقیم روی ناحیه مورد نظر بمالید. خاطر نشان می‌کنیم که ممکن است دچار سوزش پوست شوید و یا آنکه این دارو روی زخم باز حباب بزند. تا زمانی که عفونت برطرف می‌شود روزی ۲ بار از این محصول استفاده کنید.

 استفاده از روغن درخت چای

 روغن درخت چای دارای خواص باورنکردنی ضد قارچ و ضد باکتری است به همین دلیل از آن برای درمان تعداد زیادی از عفونت‌های قارچی از قبیل کاندیدا و کرم حلقوی استفاده می‌‌شود. در تحقیقی که در این خصوص انجام شده است محققان متوجه شدند که روغن درخت چای تاثیر بسیار زیادی در درمان سندروم پای ورزشکار دارد و می‌‌تواند باعث بهبود آن شود. برای درمان این اختلال مقداری از یک روغن حامل مانند روغن گرم نارگیل را با روغن درخت چای ترکیب کنید به نحوی که غلظت روغن درخت چای بین ۲۵ تا ۵۰ درصد باشد. روزی ۲ تا ۴ بار این روغن را روی موضع مورد نظر بمالید.

استفاده از روغن چریش 

 روغن چریش و عصاره برگ آن هر دو دارای خواص ضد قارچ انگیزی هستند استفاده از این محصولات می‌تواند به درمان سندروم پای ورزشکار کمک کند. شما می‌توانید روزی ۲ تا ۳ بار روغن یا عصاره چریش را به طور مستقیم روی ناحیه مورد نظر بمالید و پوست خود را با آن ماساژ دهید. استفاده از این محصول برای درمان عفونت‌هایی که تا زیر ناخن انگشت شست را نیز درگیر می‌کنند بسیار سودمند است.

 استفاده از الکل 

 تعداد زیادی از خانواده‌ها هیدروژن پراکسید و الکل برای تمیز کردن زخم مورد استفاده قرار می‌‌گیرد که این محصولات می‌توانند به از بین بردن قارچ از روی سطح پوست کمک کند. شما می‌توانید این محصولات را به طور مستقیم روی پوست خود بمالید یا آن که ترکیبی از آب و الکل بسازید که نسبت آب آن ۳۰ درصد و الکل ۷۰ درصد باشد سپس پای خود را به مدت ۳۰ دقیقه درون آن قرار دهید.

 استفاده از سیر 

 اگرچه سیر بوی تند و بدی دارد یک روش درمانی عادی برای بهبود سندروم پای ورزشکار است. در تحقیقی که انجام شده است محققان متوجه شدند که عصاره سیر می‌تواند تا ۷۹ درصد بهبود عفونت قارچی کمک کند. برای درمان سندروم پای ورزشکار توسط سیر باید ۴ یا ۵ حبه سیر را بکوبید و سپس روزی ۲ بار آن را روی پوست پای خود قرار دهید.

 استفاده از محلول آب و نمک 

 نمک دریا دارای خواص ضد قارچ و ضد باکتری قوی است و یک روش عالی برای درمان سندروم پای ورزشکار و عوارض حاصل از آن محسوب می‌‌شود و می‌‌تواند از رشد و انتشار قارچ جلوگیری کند. ترکیب کردن نمک دریا با برخی محصولات طبیعی از قبیل سرکه و تهیه ی خمیر از آن یک روش عالی برای درمان سندروم پای ورزشکار است البته می‌توانید یک فنجان نمک دریا را به مقداری آب گرم اضافه کنید و حداقل به مدت ۲۰ دقیقه پای خود را درون آن قرار دهید. سپس پای خود را با دقت بشویید.

 استفاده از پودر تالک

 استفاده از پودر تالک یا نشاسته ذرت یا پودر بچه با خشک و تمیز نگه داشتن پا به درمان سندروم پای ورزشکار کمک می‌کند و به این ترتیب شرایط مناسبی را برای قارچ فراهم نخواهد کرد و با کنترل تعریق و رطوبت ناحیه مورد نظر از انتشار قارچ جلوگیری می‌کند. برای استفاده از پودر تالک قبل از پوشیدن جوراب آن را به طور مستقیم روی پای خود بپاشید. کاملا مراقب باشید که پودر تالک وارد دستگاه تنفس شما نشود.

 استفاده از ویکس

 استفاده از ویکس علاوه بر کاهش علائم و نشانه‌های سرفه می‌تواند به درمان سندرم پای ورزشکار نیز کمک کند. این مسئله می‌تواند به استفاده از روغن اکالیپتوس و متانول ارتباط داشته باشد زیرا هر دو دارای ترکیبات ضد قارچ هستند. در تحقیقی که در این خصوص انجام شده است محققان متوجه شدند که می‌‌تواند باعث بهبود علائم و نشانه‌های سندروم پای ورزشکار در بیش از نیمی از افراد مبتلا به این اختلال شود. برای این کار هر شب این محصول را به طور مستقیم روی پوست خود بمالید و آن را ماساژ دهید. این کار را مرتب و حداقل به مدت یک ماه انجام دهید و تا یک هفته پس از آنکه قارچ از بین رفت همچنان از این محصول استفاده کنید.

 کف پای خود را خشک و تمیز نگه دارید 

 باید همه تلاش خود را بکنید تا از بروز سندرم پای ورزشکار جلوگیری شود. قارچ می‌‌تواند در محیط تاریک و مرطوب شروع به رشد نماید و پای شما یک محیط عالی برای بروز سندروم پای ورزشکار است. اگر شما دچار این اختلال هستید و یا می‌خواهید از بروز این اختلال جلوگیری کنید باید تا حد امکان پای خود را خشک و تمیز نگه دارید و به طور منظم جوراب خود را عوض کنید. هر چه زودتر این اقدامات را شروع کنید و پای خود را تمیز کنید و از جوراب تمیز استفاده کنید و از خیس شدن پای خود جلوگیری نمایید ریسک پیشرفت این اختلال کاهش خواهد یافت. همیشه از کفشی استفاده کنید که قابلیت تنفس بالایی دارد و به تنفس بهتر پا کمک می‌کند و باعث درمان سندروم پای ورزشکار می‌‌شود.

 چگونه از بروز سندروم پای ورزشکار تهیه کنیم؟

 چند نکته مهم وجود دارد که پیروی کردن از آنها از بروز عفونت پای ورزشکار جلوگیری خواهد کرد:

• هر روز پای خود را با آب و صابون بشویید و سپس پا و به ویژه انگشتان خود را به خوبی خشک کنید.
• جوراب حوله و ملحفه خود را با آب ۶۰ درجه سانتی گراد و یا بالاتر بشویید.
• استفاده از محصولات ضد قارچ به درمان سندروم پای ورزشکار کمک می‌‌کند. با استفاده از اسپری ضدعفونی کننده پا و کفش خود را ضدعفونی کنید.
• هر روز از پودر ضد قارچ استفاده کنید.
• از پوشیدن کفش و جوراب و استفاده از حوله مشترک خودداری کنید.
• در حمام عمومی یا استخر و هر محیط عمومی دیگری از صندل استفاده کنید.
• از جورابی استفاده کنید که دارای الیافی است که قابلیت تنفس را دارند مانند نخ یا پشم و یا از الیاف سنتتیک در ساخت آن استفاده شده باشد که رطوبت را از پوست دور می‌کند.
• در صورتی که احساس کردید پای شما عرق کرده است کفش خود را عوض کنید.
• هنگامی که در منزل هستید پا برهنه راه بروید تا پای شما هوا بخورد.
• از کفشی استفاده کنید که حاوی مواد موثر برای تنفس پا است.
• دو جفت کفش داشته باشید و هر روز از یکی از آنها استفاده کنید تا کف شما زمان لازم برای خشک شدن را داشته باشد. وجود رطوبت در کفش باعث می‌شود که قارچ همچنان به رشد ادامه دهد.