بسیاری از بیماران دیابتی در اثر ابتلا به این بیماری دچار مشکلات پا میشوند. عارضه پای دبایتی در اثر ترکیبی از علل مختلفی مانند نوروپاتی و گردش خون نامناسب بروز مییابد. نوروپاتی دیابتی باعث عدم حساسیت یا بیحس شدن پا به درد، گرما و سرما میشود.
دیابتیهای مبتلا به نوروپاتی به راحتی دچار بریدگیهای کوچک، خراش، تاول یا زخمهای فشاری میشوند که ممکن است خود به دلیل عدمحساسیت از آنها آگاه نشوند. این گروه از بیماران غالباً متوجه اندازه نبودن کفش، سایش و فشار شدید نمیشوند. این آسیبهای جزئی، در صورت درمان نشدن به زخمها و ضایعههای جدی تبدیل میشوند و حتی ممکن است برای درمان آنها چارهای به جز قطع عضو باقی نماند. همچنین نوروپاتی باعث به وجود آمدن بدشکلیهایی مانند انگشت چکشی، انحراف و قوز انگشت و پای شارکو میشود.
برای کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت در کلینیک امید میتوانید با شماره تلفنهای02188801800 و 09107803155 تماس حاصل فرمایید.
تاثیر دیابت بر پا
دیابت از سه طریق به پا آسیب میزند. درمان دیابت و کنترل کردن میزان قند خون سرعت ایجاد این تغییرات و شدت آنها را تعیین میکند.
- اگر قند خون همواره بالا باشد، ممکن است این تغییرات در فاصله ده سال بعد از تشخیص دیابت مشاهده شود.
- اگر قند خون کنترل شود، این تغییرات نیز با سرعت بسیار کمی ایجاد خواهد شد.
سه تغییری که در اثر ابتلا به دیابت در پا رخ میدهد، عبارت است از:
1ـ دیابت باعث به خواب رفتن اعصاب پا میشود. این عصبها مسئول عضلات بسیار کوچکی هستند که داخل پا قرار دارند. بنابراین وقتی عصبها به خواب میرود، عضلات پا ضعیف میشود. وقتی عصبها ضعیف بشوند و دیگر کار نکنند، پا بیحس میشود و بیمار دیگر نمیتواند کف پایش را حس کند. ممکن است شکل پا تغییر کند و بدشکلیهایی مانند کج و خمیده شدن انگشتها، قوز و انحراف انگشت، صافی کف پا، پهن شدن پا و پینه پا به وجود بیاید. به علاوه این عصبها با غدد عرق پا نیز در ارتباطند. وقتی این عصبها به خواب میروند، پا دیگر عرق نمیکند و مشکل خشکی پا ایجاد میشود.
2ـ جریان خون در پا به دلیل ابتلا به دیابت کاهش مییابد. دیابت میزان خونی را که در پا در گردش است، کم میکند. خون غذا و اکسیژن و همچنین دارو را به پا میرساند. بنابراین اگر بیمار دارو برای درمان عفونت مصرف کند، دوز کامل دارو به پا نخواهد رسید. وقتی جریان خون ضعیف میشود، پوست نازکتر میشود و در نتیجه به راحتی زخم میشود. کاهش جریان خون فرآیند التیام را کند میکند و به عفونتهای درازمدت دامن میزند.
3ـ درمان عفونت سختتر میشود. دیابت سیستم ایمنی بدن را ضعیف میکند و توانایی بدن را برای مقابله با عفونت مختل میکند. بنابراین یک خراش، بریدگی یا زخم کوچک روی پا منجر به عفونت میشود. از طرفی چون درمان عفونت سختتر شده است، ممکن است عفونت در نهایت به قطع عضو بیانجامد.
اهمیت پوشیدن کفش مناسب و اندازه
برای جلوگیری از وارد شدن فشار، تنش و سایش به پا لازم است که کفش اندازه و مناسب بپوشید. برای این که کفش حمایت بهینهای را از پا به عمل بیاورد، مطمئن شوید که کفش با طول و پهنای پا تناسب دارد و پاشنه را به خوبی نگه میدارد. همچنین دقت کنید که درز یا دوختی داخل کفش وجود نداشته باشد که پا را اذیت کند.
بیماران دیابتی که دچار عارضه پای دیابتی هستند، غالباً باید از کفش و کفی طبی مناسبی استفاده کنند که توسط پزشک یا پودیاتریست (متخصص پا) تجویز شده باشد. بیمههای درمان خصوصی بخشی از هزینه تهیه کفش و کفی پای دیابتی یا تمام هزینه را پرداخت میکنند.
کفی طبی پای دیابتی
اکثر بیماران دیابتی نیازی به کفش و کفی دیابتی سفارشی ندارند و استفاده از کفی پای دیابتی که دقیقاً اندازه پای بیمار باشد از ابتلا به عارضههای مختلف پا جلوگیری میکند. پیشگیری همواره بهتر از درمان است و با تهیه کفش و کفی مناسب میتوانید از پرداخت هزینههای سنگین درمان اجتناب کنید.
کفی پای دیابتی مانع از آن میشود که زخم فشاری در اثر سایش داخل کفش به وجود بیاید. اورپرونیشن (چرخش رو به داخل پا و صافی کف پا) یکی از علل وارد شدن فشار و سایش شدید به پا است.
اورپرونیشن عملکرد پا را مختل میکند و باعث ساییدگی برجستگی کف پا، لبه خارجی مفصل انگشت شست و روی تمام انگشتان میشود.
کفی پای دیابتی از اورپرونیشن جلوگیری میکند و وزن بدن را به طور یکنواخت روی تمام سطح پا توزیع میکند تا فشار و سایش کمتری به پا وارد شود.
کفی پای دیابتی با لایهای از پلاستازوت پوشانده میشود. پلاستازوت ماده محبوب پودیاتریستها است، چون به سرعت شکل پا را به خود میگیرد و پا را کاملاً دربرمیگیرد، در نتیجه سایش و خطر ایجاد شدن تاول یا زخم به حداقل میرسد. کفی طبی پای دیابتی آماده را میتوانید از داروخانه تهیه کنید یا برای ساخت سفارشی آن به متخصص مراجعه کنید.
توصیههایی برای مراقبت از پای دیابتی
بیماران دیابتی باید پاهایشان را هر روز معاینه کنند تا نشانههای زخم، ورم، تغییر رنگ، بریدگی و تاول را به سرعت تشخیص بدهند. در صورت لزوم میتوانید برای دیدن کف پا از آئینه استفاده کنید. پا را با آب گرم و صابون ملایم بشویید و پا به خصوص بین انگشتها را با دقت خشک کنید. اگر پوستتان خشک است، از لوسیون استفاده کنید، البته برای بین انگشتها به جای لوسیون باید از پودر استفاده کنید. ناخنهایتان را کوتاه و مرتب نگه دارید و ناخن را گرد نکنید. جورابتان را هر روز عوض کنید و دقت کنید که کش جوراب بیش از حد سفت نباشد؛ جوراب بدون درز و اندازه بهترین گزینه است.
مزایای استفاده از کفی پای دیابتی
کفشهای ارتوپدی فوقالعادهای برای بیماران دیابتی وجود دارد، اما آیا تا به حال به استفاده از کفی پای دیابتی هم فکر کردهاید؟ کفی طبی پای دبایتی درد را تسکین میدهد، از پا محافظت میکند و حرکت را آسان میکند. کفی پای دیابتی روشی برای ارتقای سلامتی پا است و از یک کفی میتوانید برای چند جفت کفش استفاده کنید.
قبل از خرید کفی پای دیابتی به نکات زیر توجه کنید:
- کفی آماده را میتوانید بدون نسخه یا با نسخه پزشک از داروخانه تهیه کنید.
- عمر اکثر کفیهای پای دیابتی یک تا پنج سال است.
- کفی طبی سخت از پلاستیک یا فیبر کربن تهیه میشود و برای راه رفتن یا استفاده با کفشهای مجلسی مناسب است.
- کفی طبی نرم از مواد نرمتری تهیه میشود و برای رفع فشار وارد به پا به کار برده میشود.
- همچنین میتوانید کفیهای مخصوصی را تهیه کنید که برای کفشهای ورزشی مانند کفش اسکیت روی یخ ساخته شده است.
دیگر روشهای درمان پای دیابتی
بایدها و نبایدهای مراقبت از پای دیابتی
بایدها:
- قند خون را مرتب کنترل کنید.
- غذاهای مغذی میل کنید.
- پاهایتان را هر روز معاینه کنید.
- ورزش کنید.
- هر گونه مشکل را به سرعت به پزشک معالجتان اطلاع بدهید.
نبایدها:
- سیگار نکشید.
- مشروبات الکلی ننوشید.
- هنگام نشستن یا دراز کشیدن پاها یا مچ پاهایتان را روی هم نیاندازید.
- صندل لاانگشتی نپوشید.
- چسب روی پا نزنید.
- پاهایتان را مدتی طولانی در آب نگذارید.
توصیههای زیر را نیز برای داشتن پاهایی سالم رعایت کنید:
- بهداشت فردی را رعایت کنید و از پوستتان مراقبت کنید: هر روز پاهایتان را بشویید و معاینه کنید. جورابتان را هم هر روز عوض کنید.
- معاینه پا را فراموش نکنید: هر روز پاهایتان را معاینه کنید تا تاول، زخم، ترک، بریدگی، پینه، میخچه و دیگر مشکلات پا را به سرعت تشخیص بدهید. کف، رو و کنار پا را در آئینه بررسی کنید. هر گونه تغییر در پا را به سرعت به پزشک معالج یا متخصص پا اطلاع بدهید.
- پاهایتان را تمیز و نرم نگه دارید: پاهایتان را هر روز با آب ولرم و صابون ملایم بشویید و کاملاً خشک کنید. کرم یا لوسیون را فقط روی پا و کف پا بزنید و بین انگشتان نزنید. جورابتان را هر روز عوض کنید.
- از ناخنهایتان مراقبت کنید: بهترین کار این است که ناخنها را بلافاصله از حمام کوتاه کنید. اگر مبتلا به نوروپاتی هستید، دیدتان ضعیف است و یا ناخنهایتان بسیار ضخیم است، خودتان ناخنهایتان را کوتاه نکنید و از پودیاتریست کمک بگیرید.
- درمانهای خانگی و غیرتجویزی: از داروهای از بین برنده زگیل یا میخچه استفاده نکنید و میخچه یا پینه را با تیغ برندارید. پاهای سرد را با پدهای حرارتی یا کیسه آب داغ گرم نکنید. قبل از استفاده از این روشها حتماً با پزشک معالجتان مشورت کنید.
- کفش: هرگز پابرهنه راه نروید و همواره کفش و جوراب بپوشید. مراقب باشید که کفشتان ساییده نشده باشد. کفش مناسب بپوشید؛ حفظ توانایی حرکتی و سلامتیتان در درازمدت مهمتر از مد روز بودن است.