کاهش عوارض صافی کفی پا با کفی طبی، ورزش و حرکات اصلاحی

پِس پلانوس یا صافی کف پا یک عارضه پزشکی است و زمانی اتفاق می‌افتد که قوس کف پا صاف باشد. زمانی که این اتفاق می‌افتد، کف پا به طور کامل به زمین برخورد می‌کند یا به شکل صحیح با زمین تماس پیدا نمی‌کند. اگر پا سالم باشد، قوس موجود در کف پا از قرار گرفتن کف پا روی زمین در حالی که ایستاده‌اید جلوگیری می‌کند. کف پای نوزادان در هنگام تولد صاف است زیرا کف پای آن‌ها با پدهای چربی پر شده است. پدهای چربی در سن حدود 2 سالگی شروع به از بین رفتن کرده و آن‌ها می‌توانند به راحتی و به طور مطمئن راه بروند. زمانی که این پدها شروع به کاهش یافتن می‌کنند، قوس طبیعی کف پا بین 3 تا 6 سالگی شروع به شکل گرفتن می‌کند. به هر حال، قوس کف پای یک نفر از هر 10 کودک به درستی شکل نمی‌گیرد و کف پای آن‌ها صاف می‌ماند اما صافی کف پا همیشه در اوایل زندگی نمایان نمی‌شود. این عارضه ممکن است طی چندین سال و به دلایل مختلف نیز ایجاد شود.

انواع

انواع پای صاف عبارتند از:

• کف پای صاف انعطاف‌پذیر: که به آن صافی کف پای کودکان نیز گفته می‌شود زیرا در دروان کودکی شکل می‌گیرد. در این نوع از صافی کف پا، زمانی که افراد روی انگشتان پای خود می‌نشینند یا می‌ایستند این قوس وجود دارد اما زمانی که روی پای خود می‌ایستند و کف پای خود را روی زمین قرار می‌دهند این قوس صاف می‌شود.
• صافی سخت کف پا: صافی سخت کف پا به دلیل ضعف در عضله تاندون تیبیالیس خلفی که قوس کف پا را نگه می‌دارد ایجاد می‌شود.

علت صافی کف پا 

برخی علل صافی کف پا عبارتند از:

• یک دلیل صافی کفی پا، وجود ناهنجاری‌های استخوانی مادرزادی است که می‌توان به سرعت آن را از طریق عکس‌برداری به وسیله اشعه ایکس تشخص داد. به هر حال، ممکن است یک نفر در مقاطع دیگری از عمر خود دچار صافی کف پا شود. به طور متوسط، افراد حدود 10000 قدم در طول روز روی سطح سخت مانند کف زمین یا آسفالت راه می‌روند و هر قدمی که برداشته می‌شود، فشاری معادل 4 برابر وزن بدن به هر پای شما وارد می‌شود (این فشار شامل نیروی گرانش زمین نیز می‌شود)
• در برخی مقاطع عمر، عدم تعادل عضلانی در پاها ممکن است منجر به تخریب قوس کف پا شود. قوس طولی کف پا، فشار ناشی از اضافه وزن را تحمل می‌کند. قوس متاتارسال که از یک طرف پا به سمت دیگر کشیده می‌شود (یا عمود بر قوس طولی است)، فشار را تحمل کرده و منجر به از بین رفتن قوس کف پا می‌شود.
• یک دلیل دیگر می‌تواند، اورپروناسیون باشد. پروناسیون به طور طبیعی با حرکت و زمانی که پا حین حرکات عادی به سمت داخل می‌چرخد اتفاق می‌افتد و قسمت خارجی پاشنه پا به زمین برخورد می‌کند. به هر حال، با این که پروناسیون حین حرکات، عادی است اما در صورتی که بیش از اندازه باشد باعث صاف شدن کف پا می‌شود.
• همچنین، استفاده از کفش‌های نامناسب و چاقی که هر دو باعث افزایش فشار وارده بر پاها در هر قدم می‌شوند نیز ممکن است باعث صاف شدن کف پا شوند. از طرفی، فشار و نیروی زیاد و ورزش نکردن نیز ممکن است یک نگرانی برای پاهای صاف باشد زیرا به دلیل بی‌تحرکی، وزن بدن افزایش می‌یابد.

تشخیص صافی کف پا

برای تشخیص صافی کف پا، پزشک از شما می‌خواهد که روی انگشتان پای خود بایستید و نحوه تماس کف پای شما با زمین را بررسی می‌کند. اگر پزشک متوجه عدم وجود قوس در کف پا شد ممکن است انجام آزمایش‌های زیر را به شما توصیه کند:

• عکس‌برداری به وسیله اشعه ایکس: تصاویری به وسیله اشعه ایکس (رادیوگرافی) از استخوان‌ها و مفاصل در پا گرفته می‌شود. این عکس‌ها به تشخیص و شناسایی ناهنجاری‌ها در مفاصل کمک می‌کنند.
• اسکن اولتراسوند: اگر پزشک به وجود ناهنجاری در تاندون مشکوک شود، انجام اسکن اولتراسوند را به شما توصیه خواهد کرد. این یک روش تصویربرداری است که در آن از امواج صوتی برای عکس‌برداری و مشاهده تاندون‌های آسیب‌دیده استفاده می‌شود.
• سی تی اسکن: توموگرافی کامپیوتری به تعیین آسیب‌دیدگی‌های پا و مچ پا یا مشاهده شکستگی‌های احتمالی کمک می‌کند. عکس گرفته شده به این روش دقیق‌تر از عکس‌هایی هستند که به صورت استاندارد توسط اشعه ایکس گرفته می‌شوند.
• ام آر آی: عکس‌های گرفته شده به روش تصویربرداری رزونانس مغناطیسی دقیق‌تر از عکس‌های گرفته شده به روش‌های اسکن اولتراسوند و سی تی اسکن هستند. در این روش از امواج رادیویی و میدان مغناطیسی برای عکس‌برداری از ساختارهای داخلی بدن استفاده می‌شود.

عوارض صاف بودن کف پا 

ممکن است فکر کنید در صورتی که کف پای شما صاف باشد، بیشترین مشکلی که خواهید داشت، درد کف پا و قوس کف پا است اما لزوماً این طور نیست. بسیاری از متخصصین فیزیوتراپی و متخصصین پا از بیماران می‌شنوند که قسمت‌های دیگر بدنشان مشکل پیدا کرده است.

صاف بودن کف پا غالباً باعث می‌شود که پای شما به شکلی غیر طبیعی به سمت داخل بچرخد. این عمل به تنهایی باعث بروز آسیب‌دیدگی‌هایی می‌شود که غالباً به استفاده بیش از حد و فشارهایی نظر اسپیلینت ساق پا و خار پاشنه مربوط است. همچنین به دلیل صاف بودن کف پا، احتمال بروز مشکل در کمر نیز وجود دارد. به علاوه، مشکلات زیر نیز ممکن است ایجاد شوند:

• ناراحتی و درد در مچ پا و پا
• تورم مچ پا
• درد و ناراحتی در پاها به خصوص در زمان انجام فعالیت‌ها
• مشکلات زانو به دلیل ناترازی

همه مواردی که در بالا به آن‌ها اشاره شده ممکن است به دلیل ایجاد ناراحتی باعث به وجود آمدن سبک زندگی تنبل و بی‌تحرک شده و مشکلات و بیماری‌های دیگری ایجاد نماید و به چاق شدن و اضافه وزن فرد بینجامد. این عارضه یک اثر گلوله برفی دارد که عوارض آن از یک قسمت کوچک از بدن که غالباً به راحتی قابل اصلاح است یا حداقل می‌توان آن را کاهش داد شروع می‌شود.

 عوارض دیگر صاف بودن کف پاها 

برخی افراد که کف پای آن‌ها صاف است ممکن است در صورت به تأخیر انداختن درمان پاهای خود به مشکلات دیگری دچار شوند. افراد مبتلا به عوارض و مشکلات پا و مچ پا ممکن است متوجه شوند که صافی کف پای آن‌ها باعث تشدید مشکلات آن‌ها می‌شود. کف پای صاف باعث بروز مشکلاتی می‌شود که برخی از آن‌ها عبارتند از:

• صاف بودن کف پا باعث وارد آمدن فشار مضاعف بر عضلات و مفاصل پاها می‌شود.
• صافی کف پا باعث بروز درد در قسمت داخلی استخوان ساق پا می‌شود. ورزشکارانی که کف پای آن‌ها صاف است نیز بیشتر دچار شکستگی‌های فشاری در ساق پا می‌شوند.
• افرادی که کف پای آن‌ها صاف است و کفش نامناسب می‌پوشند ممکن است دچار بونیون شوند. این عارضه بر مفصل انگشت شصت پا تأثیر می‌گذارد.
• صاف بودن کف پا احتمال ابتلا به تاندونیت را افزایش می‌دهد که به دلیل افزایش فشار بر پاشنه و مچ پا بر تاندون آشیل تأثیر می‌گذارد.
• صافی کف پا باعث بروز انگشت چکشی می‌شود که در آن به دلیل وجود انحنا یا خمیدگی انگشت شصت پا، در این استخوان ناهنجاری ایجاد می‌شود. انگشت چکشی به دلیل عدم تعادل در عضلات یا رباط‌هایی که انگشت شصت پا را صاف نگه می‌دارند ایجاد می‌شود.

 درمان صافی کف پا

اقدامات درمانی برای صافی کف پا به علائم و علل زمینه‌ای ایجادکننده این عارضه بستگی دارد. در برخی موارد اگر صاف بودن کف پا باعث بروز درد یا مشکلات دیگری نشود نیازی به درمان ندارد. یکی از اهداف درمان صافی کف پا از بین بردن عوارض ناشی از کف پای صاف است.

برخی اقدامات درمانی که ممکن است پزشکان برای این منظور به کار گیرند عبارتند از:

• مصرف دارو: پزشک مصرف برخی داروهای کورتیکواستروئیدی را به منظور کاهش التهاب تجویز می‌کند.
• وسایل کمکی برای ایجاد قوس کف پا: پزشک ممکن است استفاده از برخی کفی‌های طبی، بریس‌ها یا ارتوزها را به منظور افزایش راحتی فرد در هنگام ایستادن و راه رفتن توصیه نماید. به هر حال این ابزارها، صافی کف پا را درمان نمی‌کنند اما برای کاهش علائم مفید هستند.
• درمان‌های فیزیکی: یک متخصص فیزیوتراپی انجام برخی حرکات ورزشی را برای تسکین درد ناشی از صافی کف پا تجویز می‌کند.
• ورزش‌های کششی: پزشک برخی حرکات کششی را به منظور افزایش انعطاف‌پذیری پاها برای شما تجویز می‌کند.

 وسایل کمکی برای ایجاد قوس کف پا و کفی‌های طبی

ممکن است شما بخواهید از وسایل و ابزاری برای ایجاد قوس کف پا و کاهش فشار وارد بر کف صاف پاهای خود استفاده کنید. این وسایل به بهبود عملکرد و ترازی پاهای شما کمک کرده و قوس کف پای شما را حفظ می‌کند.

وسایل ارتوپدی همچنین به جذب تأثیر و کاهش فشار نیز کمک می‌کنند. شما ممکن است از وسایل آماده استفاده کنید یا بخواهید که وسایلی به طور سفارشی برای شما ساخته شوند. کفش‌های پایدارکننده مانند کفش‌های کنترل حرکت نیز به حفظ قوس کف پا کمک کرده و حالت ضربه‌گیری بیشتری دارند.

 تمرینات ورزشی برای صافی کف پاها

پا دارای عضلات متعددی است به این معنی که عضلات پا درون همین قسمت از بدن بوده و به قسمت دیگر وصل نیستند. به این عضلات، عضلات درونی گفته می‌شود و معمولاً در کف پا قرار دارند.

عضلات درونی پای بیماریانی که کف پای آن‌ها صاف است به درستی کار نمی‌کند یا به طور کامل و صحیح شکل نگرفته‌اند بنابراین پیروی از یک برنامه تقویتی عضلانی برای پاها به حفظ و ایجاد قوس پا کمک می‌کند. حرکات ساده شامل حرکات مورد نیاز برای گرفتن اشیا به کمک انگشتان پا مانند برداشتن سنگ یا پارچه از روی زمین به حفظ قوس کف کمک می‌کنند.

 بالا بردن ساق پا 

ایستادن روی ساق پا علاوه بر تقویت ساق پا به تقویت عضلات دیگر و بافت‌های همبند پا شامل قوس کف پا نیز کمک می‌کند.

1. کف پای خود را روی یک سطح بلند مانند دفترچه تلفن یا تخته چوبی قرار دهید. اجازه دهید که پاشنه پای شما، زمین را لمس کند.
2. به آرامی پاشنه پای خود را از روی زمین بلند کنید و مکث کنید.
3. به آرامی پاشنه پای خود را پایین آورده و به وضعیت اولیه خود بازگردید. این تمرین را در 2 تا 3 ست 10 تایی انجام دهید. اگر این کار برای شما بسیار مشکل است می‌توانید این تمرین را در حالت نشسته نیز انجام دهید.

 مچاله کردن حوله

مچاله کردن حوله برای تقویت عضلات کف پا عالی است.

1. یک حوله روی زمین قرار دهید
2. کنار حوله بنشینید و آن را با انگشتان پای خود مچاله کنید.
3. حوله را با استفاده از انگشتان پای خود باز کنید. این کار را در دوست 10 تایی تکرر کنید. شما می‌توانید با قرار دادن یک وزنه در انتهای دیگر حوله، این تمرین را چالشی‌تر کنید.

کشش فلکسورهای لگن 

فلکسورهای لگن بسیاری از افرادی که کف پای آن‌ها صاف است، منقبض است و باعث محدود شدن دامنه حرکتی آن‌ها شده و باعث کشیده شدن قسمت‌های مختلف بدن از جمله قوس کف پا می‌شود.

1. روی یک تشک، قالی یا تشک یوگا بنشینید.
2. کف پاها را در مقابل خود به هم نزدیک کنید.
3. با استفاده از دستان، به آرامی زانوهای خود را به سمت کف زمین بکشید. شما باید در ران و لگن خود، کشش را احساس کنید. کمر خود را حین انجام این تمرین صاف نگه دارید. این حالت را 20 ثانیه حفظ کرده و سپس رها کنید. این تمرین را 5 مرتبه تکرار کنید.

کشش با استفاده از حوله 

این حرکت کششی، تاندون آشیل را هدف قرار می‌دهد که زمانی که ملتهب باشد، باعث آور پروناسیون و صاف شدن قوس کف پا می‌شود.

1. روی زمین بنشینید و یک حوله را دور کف پای خود قرار دهید.
2. بدن و زانوهای خود را صاف نگه دارید، حوله را به سمت جلو بکشید تا کشش را در تاندون آشیل و عضلات ساق پای خود احساس کنید. این حالت را 30 ثانیه حفظ کنید و سپس رها کنید. این تمرین را در یک ست 10 تایی انجام دهید.