پای شما احتمالاً آخرین قسمتی از بدن شماست که فکر می‌کنید – تا اینکه شروع به درد گرفتن می‌کنند. مشکلاتی بی‌شماری وجود دارند که می‌توانند پاهای شما را تحت تأثیر قرار دهند. برای مراقبت از پاهای خود نیازی به یک درمان گران قیمت و پرهزینه ندارید. صرف تنها چند دقیقه در روز برای مراقبت از پا و انتخاب کفش مناسب می‌تواند شما را از مشکلاتی که ممکن است به درد و حتی ناتوانی منجر شود، دور نگه دارد.
اهمیت مراقبت از پا
دویدن و پریدن برخی از فعالیت‌های لذت بخشی است که پاهای شما این امکان را برایتان فراهم می‌کنند. کف پاها متشکل 26 استخوان و مفاصل است که کل وزن بدن را نگه می‌دارند و طی یک دوره زندگی متوسط یک فرد بیش از 150،000 کیلومتر را طی می‌کنند. آن‌ها به شما این امکان را می‌دهند که بایستید، تعادلتان را حفظ کنید، راه بروید، حرکت کنید و به تراز کردن سیستم اسکلتی‌تان کمک می‌کنند. برخی از افراد به‌اندازه 80 درصد از ساعات بیداری خود را روی پای خود می‌گذرانند.
وضعیت پاهای شما برای بهزیستی جسمی و عاطفی‌تان مهم است. پاها نیاز دارند که قوی، سالم و راحت نگه داشته شوند. آن‌ها به دلیل استفاده مداوم، بسیار مستعد آسیب هستند. هر ساله افراد میلیون‌ها دلار را صرف خرید داروها و درمان‌های بدون نسخه‌ای برای اصلاح مشکلاتی می‌کنند که می‌توان با مراقبت صحیح از پا از برون آن‌ها پیشگیری کرد.
مشکلات شایع در پا
حدود 98 درصد از کل افراد با پاهایی (کف پا) نرمال به دنیا می‌آیند؛ اما در نهایت، اکثر افراد در بزرگ‌سالی دچار نوعی مشکل در پاهایشان می‌شوند. در کودکان ممکن است در اوایل سن دو سالگی، نقص یا آسیب‌هایی در کف پایشان نمایان شود. بیشتر مشکلات پا به دلیل مراقبت نادرست از پا ایجاد می‌شود. در اینجا چند مورد از مشکلات و پیشنهادات رایج برای درمان آن‌ها آورده شده است.
پای ورزشکار
عارضه‌ی پای ورزشکار یک عفونت قارچی پوست است. این بیماری ممکن است با تاول‌های ریزی شروع شود که ترکیده و خشک شده و باعث پوسته‌پوسته شدن، ترک‌خوردگی، خارش و سوزش پوست می‌شوند.
سعی کنید پاها را تمیز و خشک نگه دارید. برای کمک به جذب رطوبت و جلوگیری از رشد قارچ، جوراب‌های نخی بپوشید. از یک پودر یا محلول ضد قارچ استفاده کنید. اگر زخم‌ها بعد از یک هفته بهبود نیافتند، به پزشک مراجعه کنید.
بونیون
بونیون یا انحراف و برجستگی کنار انگشت شست پا، نقاطی متورم و تیز و برجسته ناشی از بدفرم شدن مفاصل هستند. معمولاً انگشت بزرگ پا تحت تأثیر قرار می‌گیرد و این توده‌ی استخوانی در زیر آن ایجاد می‌شود.
بالشتک‌های مخصوصی که در کفش قرار می‌گیرند، می‌توانند برخی از فشارهای ناشی از این بونیون های برآمده را کاهش دهند. تزریق کورتیزون ممکن است به کاهش تورم کمک کند
میخچه و پینه
پینه و میخچه‌ی کف پا، پوستی ضخیم و سخت شده هستند که معمولاً دردناک هستند و احساس سوزشی را در محل ایجاد می‌کنند. پینه‌ها در بالای انگشتان پا و بالاتر از یک مفاصل مرکزی یا بر روی سینه‌ی کف پا ایجاد می‌شوند. میخچه‌ها بر روی پاشنه یا توپی پا تشکیل می‌شوند.
برای کاهش اصطکاک و فشار بر روی کف پا که باعث ایجاد پینه و میخچه می‌شود، کفش مناسب بپوشید. گاهی لازم است که این میخچه‌ها به روش جراحی برداشته شوند.
گرفتگی عضلات کف پا
گرفتگی عضلات کف پا، گرفتگی‌های ناگهانی و بسیار دردناک در قوس کف پا هستند که در اثر کشیدگی بیش‌ازحد عضلات ایجاد می‌شود. در این وضعیت بهتر است ماهیچه قوس کف پا را کشیده و ماساژ دهید تا گرفتگی آن آزاد شود.
کشیدگی کف پا
دردهای مبهم، ضربان دار در قوس کف پا به دلیل خستگی یا فشار روی پا ایجاد می‌شود. پای خود را استراحت دهید، آن‌ها را در آب گرم قرار داده و ماساژ دهید. اگر درد همچنان ادامه داشته باشد، به پزشک مراجعه کنید.
فرو رفتن ناخن در گوشت انگشت
فرو رفتن ناخن در گوشت انگشت، به خاطر فرو رفتن گوشه‌های ناخن در پوست انگشت پایتان است که باعث درد در آن ناحیه می‌شود – به‌خصوص هنگامی‌که به انگشتان پا فشار وارد شود. انگشتان پای خود را در آب گرم قرار دهید و برای جلوگیری از ابتلا به عفونت، سریعاً دارو یا درمان مفیدی را برای آن انجام دهید. پزشک ممکن است این مشکل را به روش جراحی رفع کند.
آنيكوميكوز (قارچ ناخن پا)
آنيكوميكوز (قارچ ناخن پا) یک عفونت قارچی است که در زیر ناخن پا رشد می‌کند و باعث ضخیم شدن ناخن پا می‌شود. در این شرایط باید به پزشک مراجعه کرد. انواع مختلفی از داروهای ضد قارچ برای این عارضه موجود است.
برخی از مشکلات پا نشانه‌ای از مشکلات جدی‌تری هستند است. اگر از عفونت مزمن، گرفتگی کف پا یا ساق پا، احساس سردی یا تغییر رنگ در پایتان رنج می‌برید، بهتر است به سراغ درمان‌های پزشکی بروید.
مراقبت از پاها
مراقبت صحیح از پا همچنین شامل حفظ و نگهداری از پا می‌باشد. در اینجا چند راهکار وجود دارد که می‌توانید برای سالم نگه داشتن پاهای خود و جلوگیری از بروز مشکلات انجام دهید.
پا را تمیز و خشک نگه دارید
پاهایتان را بشویید، جوراب خود را عوض کنید و کفش‌های خود را در معرض جریان هوا قرار دهید تا از عفونت قارچی جلوگیری کنید.
پاهای خود را در آب قرار دهید
فرو بردن پا در آب به مدت 15-20 دقیقه برای آرامش دادن، معجزه خواهد کرد. می‌توانید نمک یا روغن‌های آروماتراپی را به آب اضافه کنید. از آب خیلی گرم استفاده نکنید. این باعث می‌شود پوست شما بیشتر خشک شود. از برس ناخن پا استفاده کنید تا در دقایق پایانی، ناخن‌های پا را به آرامی بسایید. اگر درد خفیفی در پایتان دارید، قبل از این کار با پزشک متخصصتان مشورت کنید.
تراشیدن پینه‌ها و میخچه‌ها
از یک سنگ پا، سوهان ناخن یا سمباده‌ی مخصوص میخچه استفاده کنید. ممکن است قبل از اینکه بتوانید تمام پوست سخت را از بین ببرید، لازم باشد چند برش یا پوسته بر روی ناحیه‌ی مورد نظر ایجاد کنید. از بین بردن پینه‌ها به جلوگیری از ایجاد ترک در پوست کف پایتان کمک می‌کند. باید پینه و میخچه‌ی خود را بعد از خیس خوردن در آب بتراشید زیرا در این شرایط آن‌ها نرم‌تر بوده و راحت‌تر چیده می‌شوند.
ناخن‌های پا را بگیرید
از یک ناخن‌گیر استیل استفاده کنید. باید سعی کنید ناخن‌های پا را صاف و مستقیم برش دهید و سپس به آرامی گوشه‌ها را با یک سوهان ناخن گرد کنید. بهتر است کوتیکول یا همان پوست‌های شاخی اطراف ناخن را عقب بزنید، اما نباید آن‌ها را بچینید. شما باید انگشتان پا را بعد از خیس خوردن در آب بگیرید زیرا در این مواقع آن‌ها نرم‌تر بوده و راحت‌تر چیده می‌شوند.
استفاده از لوسیون و ماساژ دادن
لوسیون برای مرطوب کردن پوستتان لازم است. لوسیون را بعد از خیسانده شدن یا اپیلاسیون بمالید زیرا این کار به بهتر نفوذ کردن لوسیون کمک می‌کند. در هنگام استعمال لوسیون، از این زمان استفاده کرده و پاهایتان را ماساژ دهید. بعد از استفاده از لوسیون، جوراب بپوشید یا در یک کیسه پلاستیکی بپیچید. این کمک می‌کند تا لوسیون بهتر جذب شود.
پاهای خود را روزانه استراحت دهید
برای چند دقیقه دراز بکشید و پاهای خود را بلند کنید. با استفاده از انگشتان دستتان کف پاها را ماساژ ملایم دهید یا پا را روی یک توپ گلف، توپ تنیس قرار داده تا به همین صورت پایتان را ماساژ دهد.
ورزش
برای حفظ گردش خون، پاهای خود را ورزش دهید. پیاده روی بهترین راه است. هفته‌ای پنج تا هفت بار پیاده روی سریع انجام دهید.
پای خود را مرتباً چک کنید
به دنبال زخم، پوست ترک خورده و قرمزی باشید. فراموش نکنید که مناطق بین انگشتان پا را بازرسی کنید. اگر در پاهای خود مشکلاتی را مشاهده کردید، سریعاً باید تحت درمان قرار بگیرید تا بدتر نشود.
کفی طبی
تخمین زده می‌شود که حدود 70٪ از مردم حداقل به طور گاه به گاه، دچار نوعی مشکل پا هستند که این امر تأثیر منفی بر فعالیت‌های عادی یا سلامت کلی آن‌ها می‌گذارد. تعداد زیادی از این افراد می‌توانند از نوعی کمک بهره‌مند شوند! طیف گسترده‌ای از مسائل و مشکلات مختلف پا وجود دارد که افراد از آن رنج می‌برند و کفی‌های طبی ممکن است راه‌حل مناسبی برای همه‌چیز نباشد، اما ممکن است تعجب کنید که این کفی‌ها چه تعداد از مشکلات پا را می‌توانند واقعاً می‌توانند کمک کنند.
به‌عنوان مثال، بسیاری از شرایط با دلایل مشابهی وجود دارند که کفی‌های طبی تأثیر بخصوصی در درمان آن‌ها خواهند داشت. ماهیچه‌ها و استخوان‌های موجود در کف پاها و ساق پاها با دویدن، راه رفتن یا حتی ایستادن برای مدت طولانی بر روی سطوح سخت، به تدریج تحت فشار قرار می‌گیرند. قوس‌های افتاده یا زیاد کف پا، میخچه‌ها و پینه‌ها (پوست سخت شده)، خار پاشنه، چرخش بیش از حد پا رو به بیرون، شکستگی‌های استرسی و فاسیت پلانتار تنها مجموعه‌ی اندکی از شرایط و مشکلات مرتبط با پا هستند که بر اثر این فشار و ضربه حاصل می‌شوند. کفی طبی که در کفش قرار می‌گیرد، با خفیف‌تر کردن تأثیر ضربه‌ی پا به زمین در هنگام حرکت، در کاهش علائم دردناک ناشی از این شرایط ضمن جلوگیری از پیشرفت علت اصلی، درمانی مؤثر است.
نکاتی در مورد خرید کفش مناسب
بسیاری از افرادی که درصدد خرید کفش هستند، مدل کفش را نسبت به‌راحتی آن در اولویت قرار می‌دهند کفش‌هایی که خیلی تنگ هستند یا پاشنه‌ی خیلی بلندی دارند، می‌پوشند. کفش‌های نامناسب می‌توانند سبب بروز بسیاری از مشکلات پا شوند. با رعایت این نکات کفش‌هایی را که مناسب پایتان می‌باشند، خریداری کنید:
- در انتهای روز که پاهای شما متورم است برای خرید کفش بروید.
- هنگامی‌که آن‌ها را امتحان می‌کنید از جوراب یا جورابی که قصد دارید همیشه با کفش بپوشید استفاده کنید.
- از کفش پاشنه بلند، کفش‌های لژدار، کفش‌های کفی چوبی و بسیاری دیگر از مدل‌های نامناسب کفش خودداری کنید.
- هر دو لنگه‌ی کفش‌ها را امتحان کنید و کمی با آن‌ها قدم بزنید، بپرید، خم شوید یا آهسته و بلند قدم بردارید تا ببینید آن کفش در پایتان چگونه است. کفشی که پایتان را میزند و موجب ناراحتی و آزردگی تان می‌شود خریداری نکنید. این کفش‌ها می‌توانند باعث آزار شما شوند و به کف پای شما یا قسمت دیگری از بدن آسیب جدی وارد کنند.
- اطمینان حاصل کنید که بین انگشت بزرگ انگشتان پا و نوک کفش، به‌اندازه‌ی عرض انگشت شست فضای خالی وجود دارد و توپی کف پای شما (قسمت نرمی زیر انگشتان پا) به‌راحتی در پهن‌ترین قسمت کفش قرار می‌گیرد.
- اگر یک پایتان کمی بزرگ‌تر است، اندازه‌ای را که متناسب با پای بزرگ‌تر شما است خریداری کنید.
- هنگام پوشیدن کفش به کفش نگاه کنید. اگر وقتی آن‌ها را پوشیده‌اید، جای انگشت‌ها و بغل پا بیرون زده باشد، یعنی اینکه خیلی تنگ هستند. کفش‌های چرمی و پارچه‌ای راحت‌ترین نوع کفش هستند زیرا آن‌ها به فرم پاهای شما قالب می‌گیرند.
- کفش را ازنظر کیفیت، استحکام و ماندگاری مناسب بررسی کنید. به دنبال کار خوب مانند دوخت صاف و لبه‌های خوب پرداخت کرده باشید.
- کفش‌هایی را که مجبور هستید پایتان را به زور وارد آن کنید، خریداری نکنید.
- به یاد داشته باشید که کفش‌های مارک‌دار لزوماً آن راحتی مورد نیاز را تضمین نمی‌کنند. اگر کفش‌های گمنام و غیر مارک‌داری دیده‌اید که مناسب هستند، آن‌ها را بخرید.
نکاتی در خصوص انتخاب کفش برای کودکان
برای خرید کفش برای فرزند خود از دستورالعمل‌های فوق‌الذکر استفاده کنید و:
- کفش مناسبی را انتخاب کنید که با فعالیت فرزندتان مطابقت داشته باشد.
- کفش‌هایی را بخرید که همین حالا متناسب با پای فرزند شما باشد. کفش‌های سایز بزرگ که کودک می‌تواند با بزرگ‌تر شدن هم ز آن‌ها استفاده کند، می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی در پا مانند تاول شود.
- از پوشاندن کفش‌های دست‌دوم (از خواهر یا برادر بزرگ‌تر کودک) به پای فرزندتان برای صرفه‌جویی در هزینه خودداری کنید. پای هر کودک متفاوت است و کفش‌های مناسب کودک ممکن است برای دیگری ناراحت کننده باشد.
نکات احتیاطی ویژه
همه باید مواظب پاهای خود باشند. با این وجود، گروه‌های خاصی از افراد وجود دارند که باید مراقبت‌های بیشتری بر روی پاهای خود داشته باشند زیرا احتمال بروز آسیب و مشکلات پا در آن‌ها بیشتر است. این افراد شامل افراد دیابتی، سالمندان، کودکان و ورزشکاران می‌باشند.
افراد دیابتی
دیابت می‌تواند باعث ضعف گردش خون در پاها شود و عفونت را به یک خطر جدی تبدیل کند. در اینجا چند نکته ویژه برای افراد دیابتی آورده شده است:
- هرگز با پای برهنه راه نروید. در هر زمان ممکن، کفش و دمپایی بپوشید.
- سعی کنید بند یا کش جوراب، جوراب‌هایی که از بالا رول می‌شوند، بندهای محکم متصل به گن، جوراب‌های تنگ یا باند کشی محکم نپوشید.
- به مدت طولانی پاهایتان را روی هم نیندازید.
- کفش و جوراب راحت بپوشید.
- روی پاهای خود از لوسیون استفاده کنید تا پوست آن نرم و لطیف شود. با این کار از ترك و خشك شدن پاهای خود جلوگیری كنید.
- پینه و میخچه (در صورت داشتن آن) را خودتان درمان نکنید. حتماً به پزشک مراجعه کنید.
فقط هنگام شستشو یا فرو بردن پاهایتان در آب، از آب ولرم استفاده کنید. از آب گرم، پدهای گرمایشی، بطری ید یا آب گرم استفاده نکنید که می‌تواند باعث سوختگی شود. همچنین از استعمال نمک اپسوم یا الکل خودداری کنید.
افراد مسن
با بالاتر رفتن سن، پاهای شما به دلیل گردش خون ضعیف بیشتر مستعد آسیب هستند. افراد مسن با رعایت کردن این توصیه‌ها می‌توانند از پای خود محافظت کنند.
- مراقبت‌های روزانه از پا را به‌خوبی رعایت کنید.
- سعی کنید برای مدت طولانی نایستید و بیش از اندازه به خود فشار نیاورید.
- از مصرف داروهای بدون نسخه برای مشکلات پایتان خودداری کنید. حتماً به پزشک مراجعه کنید.
- از کفش‌های مناسب و باکیفیت استفاده کنید.
- پاهای خود را در معرض دمای شدید قرار ندهید.
کودکان
پای کودکان در 18 سال اول زندگی در حال رشد است. این در شرایطی است که معمولاً ناهنجاری‌ها رخ می‌دهند. باید به بهترین نحو ممکن از پای کودکتان مراقبت کنید:
- به نوزادان اجازه دهید آزادانه با پایشان لگد بزنند؛ با پوشاندن پاپوش‌هایی گشاد یا اصلاً بدون پاپوش.
- سعی کنید قبل از آماده شدن کودک برای راه رفتن، او را وادار به راه رفتن نکنید.
- نسبت به ناهنجاری‌هایی در راه رفتن فرزندتان هوشیار باشید. اگر در راه رفتن فرزندتان متوجه ی مشکلی شده‌اید یا اگر زانوی او پرانتزی باشد، ضربدری باشد یا کف پای او صاف باشد، به پزشک متخصص اطفال مراجعه کنید.
- به فرزند خود در مورد مراقبت صحیح از پا آموزش لازم دهید.
- تناسب کفش‌های فرزندتان را مرتباً بررسی کنید زیرا پاهای آن‌ها به سرعت در حال رشد هستند.
ورزشکاران
در بیشتر ورزش‌ها، فشار زیادی روی پاها اعمال می‌شود تا بهترین عملکرد را از آن‌ها نتیجه بگیرند. این امر باعث می‌شود پاها بسیار آسیب‌پذیر باشند. با انجام موارد زیر می‌توانید از عفونت و آسیب‌دیدگی‌های پا در ورزش جلوگیری کنید:
- از کفش‌های مناسب با فعالیت ورزشی خود استفاده کنید. به دنبال کفش‌های چرمی یا پارچه‌ای باشید که دارای پارچه کشی باشند و انگشتان پایتان را فشرده نکنند.
- قبل از شروع هرگونه فعالیت ورزشی، تمرینات کشش انجام دهید و بدن خود را گرم کنید و بعد از آن زمانی را برای سرد کردن و کشش اختصاص دهید.
- آهسته شروع کنید و به تدریج شدت فعالیت خود را تا سرعتی راحت افزایش دهید.
- پا را تمیز و خشک نگه دارید. کفش‌های خود را بعد از استفاده در معرض جریان هوا قرار دهید و روزانه جوراب خود را عوض کنید و بشویید.
- در هنگام مصدومیت‌ها، بلافاصله به آن رسیدگی کنید. در صورت درد مداوم یا تورم به پزشک مراجعه کنید.
- به صدای بدن خود گوش دهید. گرفتگی شدید و دائم عضلات و اسپاسم‌های عضلانی که مانع از کار عضلات می‌شوند ممکن است به این معنا باشد که بدنتان نیاز به استراحت دارد.
در هنگام کار، از پاها محافظت کنید
سالانه بیش از 100000 آسیب دیدگی پا ناشی از حوادث در محل کار رخ می‌دهد. این آسیب‌ها می‌تواند باعث درد، رنج، ناتوانی و از دست دادن شغل و درآمد شود. با استفاده از فرم بدنی پایه برای محافظت از پاها – کفش ایمنی، پاها و انگشتان پا را از آسیب‌دیدگی ناتوان‌کننده در امان نگه دارید. برای به دست آوردن بیشترین استفاده از کفش‌های محافظ:
- از سرپرست یا پزشک خود در مورد نوع کفش مورد نیاز و متناسب برای شغل خود سؤال کنید.
- توجه داشته باشید که برای محافظت در برابر خطرات بخصوصی، می‌توانید ویژگی‌های دیگری را به کفش خود اضافه کنید.
- برای حداکثر میزان محافظت، کفش‌های ایمنی خود را با دقت انتخاب کنید. آن‌ها باید از پای شما در برابر هرگونه خطر کار محافظت کرده و راحت باشند.
- هر وقت که لازم باشد از کفش محافظ خود استفاده کنید.
از کفش‌های محافظ خود به‌درستی مراقبت کنید تا در فرم و حالت مناسبی بماند:
- مرتباً آن‌ها را از نظر آسیب‌هایی نظیر ترک یا رطوبت بررسی کنید که باعث کاهش اثربخشی آن‌ها می‌شود.
- آن‌ها را تمیز کرده و آن‌ها را در معرض جریان هوا قرار دهید (تهویه کنید).
- در صورت لزوم آن‌ها را تعمیر یا تعویض کنید. تعمیرات انجام شده نباید باعث کاهش توانایی محافظتی این کفش‌ها شود.
- به سرپرست یا پزشک خود اطلاع دهید که مشکلی برای کفش شما وجود دارد.
