تاندون آشیل قویترین تاندون بدن است که استخوان پاشنه را به عضله ساق پا متصل میکند. مشکلات آشیل از رایجترین بیماریهایی است که فیزیوتراپیستها مشاهده میکنند. اختلالات مزمن و طولانی مدت تاندون آشیل میتواند از آسیبدیدگی بیش از حد تا پارگی تاندون متفاوت باشد. درد در پاشنه پا اغلب به دلیل ترکیبی از مشکلات حاد و مزمن ایجاد میشود. این موارد شامل بیماریهای التهابی مانند پاراتنونیت، التهاب تاندون مزمن آشیل، التهاب مفصلی و بورسیت رتروکلسانس، و بیماریهای تحلیل برنده معروف به تاندینوز است. گزینههای درمان به مدت و میزان آسیبدیدگی تاندون بستگی دارد.
بهبود پارگی یا قطع شدن تاندون آشیل در اثر یک آسیبدیدگی میتواند سخت باشد. کار با فیزیوتراپیست ایده خوبی برای کمک به شما در بازگشت به حالت طبیعی است. متخصصین مرکز جامع توانبخشی امید میتوانند به شما بگویند که چه تمریناتی را و در چه زمانی انجام دهید تا به طور کامل بهبود یابید. با انجام تمرینات مناسب برای مشکل خود میتوانید به سرعت و با اطمینان به سبک زندگی عادی خود برگردید.
اختلالات تاندون آشیل
صدمات التهاب تاندون آشیل
پاراتنونیت چیست؟
پاراتنونیت یک آسیب حاد آشیل است که در اثر استفاده بیش از حد ایجاد میشود. این مشکل شامل التهاب پوشش تاندون آشیل است. “در موارد بسیار حاد، تاندون میتواند در اثر تورم بسیار شدید مانند سوسیس به نظر برسد. دوندههای ماراتن اغلب پس از دویدنهای طولانی این نوع تورم را تجربه میکنند. دوندگان ممکن است در ابتدای دویدن از سفتی و ناراحتی شکایت داشته باشند، اما با ناراحتی ادامه میدهند. علائم به طور معمول با دویدن تشدید میشود و با استراحت از بین میرود. پاراتنونیت در صورت عدم درمان ممکن است تا حدی پیشرفت کند که دویدن برای دونده دشوار شود.
تاندونیت insertional چیست؟
تاندونیت insertional شامل التهاب در نقطهای است که تاندون آشیل به استخوان پاشنه وارد میشود. افراد مبتلا به این بیماری اغلب دقیقا در همین نقطه احساس درد یا حساست دارند که معمولاً با تشکیل کلسیم یا خار استخوانی درست بالای آن همراه است. این وضعیت میتواند با بورسیت رتروکالکانئال و بزرگ شدن استخوان پاشنه که معروف به بدشکلی هاگلاند (در بعضی موارد به نام pump bump شناخته میشود) است، همراه باشد. بیشتر موارد بدشکلی هاگلاند در زنانی که کفشهای پاشنه بلند میپوشند یا در بازیکنان هاکی زن و مرد رخ میدهد که دلیل آن سایش اسکیت در پشت پاشنه پا است.
بورسیت رتروکالکانئال چیست؟
بورسیت رتروکالکانئال در اثر تحریک مربوط به حرکت بورس رتروکالکانئال، کیسه بالشتک مانند پر از مایع بین استخوان پاشنه و تاندون آشیل، ایجاد میشود. این مشکل باعث درد در جلوی تاندون آشیل، در ناحیه بین تاندون و استخوان پاشنه میشود. در اثر استفاده بیش از حد یا تحمل بار مکرر، بورس میتواند ملتهب یا ضخیم شده و به تاندون بچسبد. درد ممکن است ناشی از منقبض شدن خود تاندون یا فضای جلوی تاندون باشد. اگرچه بورسیت رتروکالکانئال در 10 درصد افراد ممکن است با آرتریت روماتوئید همراه باشد، اما بیشتر موارد در ورزشکاران فقط یک طرف را درگیر میکند و با بیماری سیستمیک همراه نیست.
تاندینوز: تخریب تاندون آشیل
بیشتر دردهای داخل تاندون آشیل ممکن است در دسته تاندینوز طبقه بندی شوند زیرا درواقع در اثر تخریب تاندون اتفاق میافتد تا التهاب. علاوه بر این، ممکن است تاندون ضعیف شده و ساختار خود را از دست بدهد. اگرچه افزایش سن ممکن است در این روند نقش داشته باشد، اما آسیبهای خفیف مکرری که در اثر ورزشهایی مانند دویدن یا پریدن بوجود میآیند و به طور مناسب بهبود نمییابند نیز میتوانند نقش داشته باشد. مناطقی از تاندینوز ممکن است در صورت تحمل بارهای زیاد تا پارگیهای جزئی یا کامل پیشرفت کنند. همانطور که در ورزشهای جسمی مانند فوتبال و بسکتبال ، به ویژه در حین انجام فعالیتهای فشار و فرود، مشاهده میشود.
دلایل اختلالات تاندون آشیل چیست؟
استفاده بیش از حد یا فعالیتهای تکراری مداوم میتوانند باعث اختلالات تاندون آشیل شوند. این فعالیتها فشار زیادی را بر روی تاندون وارد میکنند و منجر به پارگیهای میکروسکوپی میشوند.
شرکت در ورزش و بازیها میتواند خطر ابتلا به اختلالات تاندون آشیل را افزایش دهد. همچنین این مشکل معمولاً در افرادی دیده میشود که شغل آنها فشار زیادی را به پاها و مچ پای آنها وارد میکند. حرکات ساده مانند دویدن، پریدن، کشش و کفشهای نامناسب نیز میتوانند منجر به پارگی تاندون شوند.
ارزیابی توسط فیزیوتراپیست
به طور کلی، فیزیوتراپیستها:
- سابقه پزشکی شما را مرور میکنند
- برای کمک به تشخیص دقیق و تعیین علت آسیبدیدگی شما، یک سری آزمایشات را انجام میدهند
- با تماشای حرکت، گوش دادن به مشکلات و موارد دیگر، متوجه میشوند که میزان آسیبدیدگی چه تاثیری روی شما دارد
- یک برنامه فیزیوتراپی برای شما تنظیم میکنند که شامل اهداف شما برای درمان است
- کمک میکنند تا ورزش و تمرینات کششی را انجام دهید
- برای کمک به بهبودی از تکنیکها و ابزارهای مختلفی استفاده میکنند
- پیشرفت شما را کنترل و ثبت کرده و در صورت لزوم برنامه شما را تغییر میدهند
سابقه دقیق شما از جمله سطح تمرین، تکنیک، کفش، آسیب قبلی و درمانهایی که انجام دادهاید، لازم است.
معاینه دقیق بدنی برای تشخیص بسیار مهم است و باید در حالی که بیمار دراز کشیده و پاها از میز معاینه آویزان است، انجام شود. لمس تاندون آشیل در امتداد تاندون اغلب حساسیت ایجاد میکند. دامنه حرکتی فعال نیز ممکن است ناراحتی ایجاد کند. ارزیابی ضخامت و استحکام تاندون و لمس آن برای مقایسه اختلاف ضخامت آن بین پاهای راست و چپ مهم است. دامنه حرکتی مفصل مچ پا نیز باید ارزیابی شود. دردی که با سایش تاندون بین انگشتان ایجاد میشود، نشانه پریتنتونیت است. صدای مفصل یا کرپیتاسیون اغلب در تاندون آشیل وجود دارد و ممکن است کمی ضخیم شدن پاراتنون احساس شود. در طول معاینه باید آسیبهای جدیتر مانند پارگی و قطع شدن تاندون توجه شود.
اهداف فیزیوتراپی تاندون آشیل
مدت زمان دوره فیزیوتراپی بستگی به میزان آسیبدیدگی شما دارد. آسیب درجه 1 ممکن است به 2 تا 4 هفته درمان نیاز داشته باشد. در صورتی که آسیبدیدگی درجه 3 ممکن است به معنای چندین ماه فیزیوتراپی باشد. برنامه درمانی شما ممکن است چند ماه طول بکشد. برخی از افراد قبل از اینکه احساس بهبودی داشته باشند به حداکثر 6 ماه درمان نیاز دارند. در این مدت ممکن است هفتهای یک یا دو بار با فیزیوتراپیست خود ملاقات کنید.
چه بخواهید در مسابقات دوی مارتن شرکت کنید و چه بخواهید بدون درد با سگ خود پیادهروی کنید، فیزیوتراپی میتواند شما را به هدف خود برساند. چند هدف اساسی برای درمان وجود دارد:
تسکین درد
فیزیوتراپیست شما ممکن است از یخ استفاده کند، بریس پا را توصیه کند، از اولتراسوند یا روشهای دیگری برای تسکین درد شما استفاده کند.
حرکت مناسب
مفاصل مچ پا، پا یا زانوی شما به دلایل مختلف ممکن است آنطور که باید حرکت نکنند. این اتفاق میتواند باعثث کشیدگی تاندون آشیل شما شود. برای اصلاح این مشکلات، یک فیزیوتراپیست ممکن است ورزشهای کششی را به شما آموزش دهد یا از روشهای دستی برای کاهش تنش استفاده کند.
قدرت و تعادل عضلات
ضعف عضلات یا عدم تعادل عضلانی میتواند به تاندون آشیل صدمه بزند. در فیزیوتراپی، انتظار ورزشهای قدرتی متناسب با خود را داشته باشید.
اگر درد آشیل شما بیش از چند هفته طول بکشد، ممکن است نشانه آن باشد که بسیاری از آسیبهای کوچک در تاندون شما جمع شده است که به درستی بهبود نمییابند. پزشکان این مشکل را تاندینوز مینامند. تمرینات “قدرتی تکرار منفی” به عنوان استانداردی برای این مشکل در نظر گرفته شده است. دو نوع از این حرکتها عبارتند از:
Bilateral heel drop
در لبه یک پله بایستید و با یک دست خود نرده را نگه دارید. فقط نیمه جلوی پاهایتان باید روی پله باشد. از دستهایتان برای حمایت از خود استفاده کنید و پاشنه پایتان را بلند کنید. مکث کنید، سپس بدون اینکه به دستهای خود تکیه دهید، پاشنه پایتان را به آرامی به زیر سطح پله پایین بیاورید. این کار را 12-20 بار انجام دهید.
Single leg heel drop
بعد از تسلط بر تمرین قبل، سعی کنید روی جلوی هر دو پای خود بلند شوید، سپس یک پا را از روی پله بردارید و فقط با یک پا خود را پایین بیاورید.
این تمرینات بسیار موثر هستند، اما ممکن است 3-6 ماه طول بکشد تا احساس بهبودی کامل کنید. شما باید این تمرینات را با متخصص طب فیزیکی خود انجام دهید. حداقل تا زمانی که او به شما بگوید انجام آنها به تنهایی در خانه بیخطر است. اگر این حرکات را اشتباه انجام دهید، ممکن است به تاندون آشیل شما آسیب برسانند.
آیا فیزیوتراپی درد دارد؟
یک بررسی نشان داد که 71٪ افرادی که هرگز به یک متخصص فیزیوتراپی مراجعه نکردهاند، فکر میکنند فیزیوتراپی دردناک است. این درصد در بین کسانی که در سال گذشته فیزیوتراپی داشتند بسیار کمتر بود. در حالی که برخی از تمرینات ممکن است ناخوشایند باشند، اما نباید درد داشته باشید. فیزیوتراپی برای بهبود درد شما طراحی شده است نه ایجاد درد بیشتر.
زمان بهبودی برای آسیب تاندون آشیل چقدر است؟
مدت زمان بهبودی بر اساس آسیب خاص یا ترکیبی از آسیبهایی که باعث درد میشوند متفاوت است. بر اساس نتایج سونوگرافی و MRI، پزشکان پزشکی ورزشی مدت زمان درمان شما را به طور جداگانه و فردی پیشبینی میکنند. مهمترین مولفههای بهبودی مناسب استراحت دادن به آشیل و اصلاح رژیم ورزشی برای تطبیق دادن درد و مشکلات ناشی از استفاده بیش از حد است.
بهبود پاراتنونیت
زمان بهبودی پاراتنونیت بسیار متغیر است و به میزان و شدت علائم بستگی دارد اما به طور بالقوه تا سه ماه یا حتی بیشتر طول میکشد. ممکن است ورزشکاران بتوانند به سطح قبل از آسیبدیدگی برگردند، اما این هدف میتواند به دوره ریکاوری طولانی مدت نیاز داشته باشد. در حالی که پاراتنونیت با استراحت و داروهای ضد التهاب قابل درمان است، اما در صورت وجود عوامل بیومکانیکی زمینهای که در ایجاد مشکل نقش دارند، احتمال عود آن وجود دارد.
ترمیم تاندینوز
تغییرات ساختاری که به دلیل تحلیل رفتن تاندون اتفاق میافتد تا حد زیادی برگشتناپذیر هستند، اما احتمالا علائم برطرف شوند و بنابراین ممکن است ورزشکار بتواند به فعالیتهای خود برگردد. با این حال، بعضی اوقات علائم پس از شروع دوباره فعالیتها عود میکنند.
ترمیم تاندونیت Insertional
اگر علت درد، تشکیل کلسیم یا خار استخوانی درست بالای نقطه وارد شدن تاندون آشیل به استخوان پاشنه باشد، باید این درد طی شش هفته بهبود یابد. اما اگر خار استخوانی برداشته نشود، احتمال عود بیماری وجود دارد.
بهبود بورسیت رتروکالکانئال
مدتی زمانی که برای بهبودی بورسیت رتروکالکانئال پیشبینی شده، چهار تا شش هفته است اما میتواند طولانیتر نیز باشد، خصوصاً اگر یک عامل آناتومیک (مانند خار استخوانی) وجود داشته باشد که به طور مکانیکی تاندون را تحریک کند.
پیشگیری از آسیب تاندون آشیل
ورزشکاران برای جلوگیری از آسیبدیدگی تاندون آشیل باید اقدامات زیر را انجام دهند:
- خیلی سریع شدت تمرینات خود را بالا نبرید. شدت و دشواری یک برنامه تمرینی را به تدریج افزایش دهید تا آشیل شما را تحت فشار قرار ندهد.
- از کفش مناسب استفاده کنید. هرچه پشتیبانی قوس بیشتر باشد، فشار کمتری بر روی پاشنه و عضلات مرتبط وجود دارد.
- تمینات کششی انجام دهید. اطمینان حاصل کنید که عضلات تاندون و ساق پا آشیل خود را قبل و بعد از ورزش میکشید تا شل شوند و خطر آسیب دیدگی کاهش یابد.