بی حسی انگشتان پا نشانه چیست؟ درمان با فیزیوتراپی و و ورزش

بی حسی انگشتان پا مشکلی است که به علت اختلال در حس انگشتان به وجود می‌آید. در این حالت شما با مسائلی از قبیل احساس نکردن پا، سوزن‌ سوزن شدن یا حتی با سوزش مواجه خواهید شد. در چنین شرایطی راه رفتن برای شما دشوار یا حتی دردناک خواهد شد. بی حسی انگشتان پا می‌تواند یک علامت موقت یا مزمن باشد و مدت زیادی شما را اذیت کند. بی حسی مزمن انگشتان بر توانایی شما برای راه رفتن تاثیر می‌‌گذارد و احتمال بروز آسیب دیدگی یا زخم شدن پا را افزایش خواهد داد. هنگامی ‌که انگشتان پا بی حس هستند شما متوجه زخم شدن آن نخواهید شد.

 با توجه به علت بروز این اختلال، ممکن است بی حسی انگشتان به سرعت از بین برود. در برخی موارد نشستن به مدت طولانی باعث بی حسی خواهد شد که با شروع راه رفتن این وضعیت برطرف می‌گردد. بی حسی مزمن انگشتان پا نشان دهنده آسیب جدی به عصب است. در برخی موارد بی حسی انگشتان در هنگام شب بدتر خواهد شد که این وضعیت می‌تواند نشان دهنده یک بیماری جدی باشد به همین دلیل باید به پزشک مراجعه کنید تا به ارزیابی میزان حس پای شما بپردازد و علت بی حس بودن آن را تشخیص دهد.

علل بی حسی انگشتان پا چیست؟

بی‌حسی انگشتان پا معمولاً ناشی از کاهش گردش خون کافی به انگشتان یا آسیب دیدگی عصبی است. این وضعیت می‌تواند نشان دهنده وجود بیماری، اختلال یا مشکلات مرتبط با محدودیت گردش خون یا آسیب عصبی باشد. فشار طولانی مدت بر روی یک عصب یا استفاده از کفش نامناسب می‌تواند باعث بی‌حسی موقت انگشتان پا شود.

 گاهی اوقات بی حسی انگشتان پا با اختلالات متوسط تا شدید استخوان یا گردش خون یا بیماری‌هایی که باعث آسیب رساندن به سیستم عصبی می‌شوند به وجود می‌آید. بی حسی یکی از انگشتان پا می‌تواند نشان دهنده نوروما (یک زائده غیر سرطانی در بافت عصبی) یا شکستگی انگشت پا باشد. به طور کلی این نوع اختلال می‌تواند یکی از علائم هشدار دهنده بیماری‌های سیستمیک از قبیل دیابت  باشد. در برخی موارد بی‌حسی انگشت پا نشان دهنده یک بیماری جدی و تهدید کننده است به همین دلیل باید بیمار هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کند تا ارزیابی‌های لازم انجام گردد.

نقش اختلال گردش خون در بی حسی انگشتان پا

 گاهی اوقات اختلالات مختلف باعث بی حسی انگشتان پا می‌شود که برخی از آنها به شرح زیر می‌باشند:

• بد شکلی یا پیچ خوردگی شریان و سیاهرگ
• بیماری برگر (التهاب مزمن و لخته شدن خون در شریان و سیاهرگ)
• ترومبوز عمیق وریدی (تشکیل لخته خون درون عروق پا که گاهی اوقات لخته خون جدا می‌شود و به سمت ریه حرکت کرده و منجر به آمبولی ریوی، حمله قلبی یا حتی سکته می‌شود.)
• سرما زدگی یا افت شدید دما
• بیماری شریان محیطی ( که از آن تحت عنوان بیماری عروق محیطی نیز یاد می‌شود که به علت تنگ شدن شریان‌ها ناشی از تجمع چربی و کلسترول در دیواره عروق به وجود می‌‌آید و میزان گردش خون را محدود خواهد کرد.)

بی حسی پا ناشی از اختلالات ارتوپدی

 گاهی اوقات بی حسی پا به دلایل متعددی از قبیل بیماری‌های متوسط تا شدید ارتوپدی به وجود می‌‌آید که باعث آسیب رساندن به اعصاب خواهند شد. برخی از این بیماری‌ها به شرح زیر می‌باشند:

• آسیب دیدگی کمر
• شکستگی انگشت پا
• بیماری تحلیل برنده دیسک
• گیر افتادگی عصب یا تحت فشار قرار گرفتن عصب ناشی از پوشیدن کفش نامناسب
• پوکی استخوان
• سندروم تونل تارسال

بی حسی انگشتان پا ناشی از اختلالات نورولوژیکی

 در برخی موارد بی حسی انگشتان پا به علت تحت فشار قرار گرفتن یا آسیب دیدگی یک عصب ناشی از بیماری‌های زیر به وجود می‌آید:

• نوروپاتی دیابتی (آسیب دیدگی عصب ناشی از بالا بودن سطح فشار خون در افراد مبتلا به دیابت)
• مسمومیت با فلزات سنگین از قبیل مسمومیت با سرب
• کم کاری غده تیروئید
• بیماری ام اس اختلالی که بر مغز و نخاع تاثیر می‌گذارد
• تشکیل نوروما در انگشت پا
• نوروپاتی محیطی (اختلال مرتبط با اعصاب محیطی)
• سکته مغزی
• تومور یا آسیب دیدگی طناب نخاعی
• بیماری لوپوس اریتماتوز سیستمیک ( یک بیماری خود ایمنی که سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول‌ها و بافت‌های سالم حمله می‌‌کند)
• میلیت عرضی (یک اختلال نورولوژیکی که باعث التهاب طناب نخاعی می‌شود)
• کمبود ویتامین ب ۱۲

سایر علائم و نشانه‌هایی که در کنار بی حسی انگشتان پا به وجود می‌آیند

 بی حسی انگشتان پا می‌تواند با سایر علائم و نشانه‌ها همراه شود به عنوان مثال در مواردی که علت بی حسی انگشت پا شکستگی استخوان است بیمار دچار درد و تورم شدید خواهد شد. تحت فشار قرار گرفتن عصب در قسمت پایین کمر معمولاً یک پا را درگیر می‌کند و بیمار دچار درد و بی حسی تا ناحیه انگشتان می‌شود.

 سایر علائم و نشانه‌هایی که در کنار بی حسی انگشت پا به وجود می‌‌آیند  به شرح زیر می‌باشند:

• اضطراب
• احساس سوزش
• تغییر رنگ پوست یا ناخن
• دفع مکرر ادرار
• خارش پوست
• افزایش بی حسی، سوزن سوزن شدن یا درد پا در هنگام راه رفتن
• درد پایین کمر
• اسپاسم عضلانی
• احساس سوزن سوزن شدن
• راش پوستی
• حساسیت به لمس
• درد انگشت پا

علائم هشدار دهنده که نباید نادیده گرفت

 در برخی موارد بی‌ حسی انگشت پا با علائم دیگری همراه می‌شود که نشان دهنده یک بیماری جدی و خطرناک است که باید فوراً به پزشک مراجعه کرد تا فرآیند ارزیابی و درمان آغاز گردد. در صورتی که شما یا یکی از اعضای خانواده‌ تان دچار علائم زیر شده‌ اید باید فوراً به مرکز اورژانس یا پزشک مراجعه کنید:

• احساس گیجی یا از دست دادن هوشیاری حتی به مدت کوتاه
• اختلال در نفس کشیدن
• اختلال در راه رفتن
• سرگیجه
• از دست دادن کنترل مثانه یا روده
• تغییر در سطح بینایی یا از دست دادن دید
• فلج
• اختلال در تکلم
• بی حسی پا پس از آسیب دیدگی کمر
• ضعف جسمانی و از دست دادن قدرت بدنی

عوارض بالقوه بی حسی انگشتان پا شامل چه مواردی است؟

هر نوع مشکلی که با بی‌حسی انگشتان پا مرتبط باشد، ممکن است بسته به علت آن پیشرونده باشد. زیرا بی‌حسی انگشتان پا می‌تواند نشان‌دهنده وجود یک بیماری جدی باشد و در صورت عدم درمان مناسب با استفاده از روش‌های موجود، ممکن است عوارض و آسیب‌های دائمی رخ دهد. در صورت بروز بی‌حسی دائمی در انگشتان پا یا سایر علائم غیرطبیعی، بهتر است به سرعت به پزشک مراجعه کنید. پس از تشخیص علت بی‌حسی انگشتان پا توسط پزشک، برنامه درمانی جامعی طراحی خواهد شد که با توجه به عامل ایجادکننده آن، به کاهش حداقلی ریسک عوارض بالقوه ناشی از بی‌حسی انگشتان پا کمک کند. برخی از این عوارض به شرح زیر می‌باشند:

• قطع عضو
• ناتوانی جسمانی
• ناتوانی حرکتی
• فلج
• از دست و درد دائمی‌ حس در انگشتان پا
• درد دائمی‌

چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟

در صورتی که شما علاوه بر بی‌ حسی انگشت پا دچار هر یک از علائم و نشانه‌های زیر شده ‌اید باید هرچه سریع تر به پزشک مراجعه کنید:

• اختلال بینایی در یک یا هر دو چشم
• افتادگی صورت
• اختلال در درست صحبت کردن یا فکر کردن
• ضعف عضلانی
• بی حسی انگشت پا که پس از ضربه به سر به وجود آمده باشد.
• از دست دادن ناگهانی حس یا بی حس شدن یک طرف از بدن
• سردرد شدید و ناگهانی
• لرزش، رعشه یا حرکات ناگهانی بدن

در صورتی که بی ‌حسی انگشت پای شما با علائم دیگری همراه نشده است اما این وضعیت شما را اذیت می‌کند یا بهبود پیدا نیافته است می‌توانید به پزشک مراجعه نمایید. اگر بی ‌حسی انگشت پای شما بدتر شده است باید به پزشک مراجعه کنید.

 چگونه بی حسی انگشت پا تشخیص داده می‌شود؟

 پزشک قبل از انجام معاینه جسمانی به بررسی سابقه پزشکی شما و علائم و نشانه‌هایی که دارید می‌‌پردازد. در صورتی که شما علائمی شبیه سکته مغزی یا تشنج را داشته باشید پزشک درخواست انجام سی تی اسکن یا اسکن ام آر آی را خواهد داد. این امر به او برای تشخیص خونریزی مغزی ناشی از سکته مغزی کمک خواهد کرد. می‌توان از سی تی اسکن یا اسکن ام آر آی برای تشخیص ناهنجاری‌های ستون فقرات از قبیل سیاتیک یا تنگی کانال نخاعی استفاده کرد. در صورتی که علائم شما فقط در ناحیه پا احساس گردد پزشک به طور کامل به انجام معاینه پا خواهد پرداخت. این فرایند شامل بررسی دمای پا و وجود حس در آن است. تست هدایت عصب یک روش تشخیصی دیگر است که پزشک به کمک آن به ارزیابی نحوه انتقال جریان الکتریسیته به عصب خواهد پرداخت. الکترومیوگرافی یک تست تشخیصی دیگر است که نحوه واکنش عضله به تحریک الکتریکی را ارزیابی می‌کند.

سوالاتی که پزشک برای تشخیص علت درد و بی حسی انگشت پا می‌پرسد

 پزشک برای تشخیص علت بی حسی انگشت پا سوالات متعددی را از شما می‌پرسد که برخی از آنها به شرح زیر می‌باشند:

• کدام انگشت شما دچار بی حسی شده است؟
• آیا کف پای شما نیز بی حس است؟
• از کی متوجه بی ‌حسی پای خود شده اید؟
• بی حسی انگشت پا چقدر طول می‌کشد؟
• چه فعالیت‌هایی باعث بی حسی انگشت پا می‌شوند؟
• آیا شما با مشکلات دیگری از قبیل درد، خارش یا سوزش مواجه هستید؟

درمان بی حسی انگشتان پا

 روش‌های درمانی متعددی برای بهبود بی حسی انگشتان پا وجود دارد که پزشک با توجه به علت بروز این اختلال یکی از آنها را توصیه خواهد کرد. برخی از این روش‌های درمانی به شرح زیر می‌باشند:

 دارو درمانی

 در صورتی که بی حسی انگشت پا به علت نوروپاتی دیابتی به وجود آمده باشد پزشک از داروها و روش‌های درمانی مخصوص کنترل سطح قند خون استفاده خواهد کرد. افزایش فعالیت جسمانی و توجه کردن به رژیم غذایی نیز بسیار کمک کننده است. پزشک علاوه بر این مراحل برای تسکین درد به تجویز داروهای مختلفی می‌‌پردازد که برخی از آنها به شرح زیر می‌باشند:

• داروهای ضد افسردگی و ضد تشنج از قبیل پرگابالین و دولوکستین برای درمان درد عصب ناشی از دیابت به کار می‌روند.
• داروهای مسکن قوی از قبیل اکسی کدون یا ترامادول به تسکین درد کمک می‌‌کنند.
• داروهای ضد افسردگی تری سایکلیک برای تسکین درد به کار می‌روند.

معاینه پا برای درمان بی حسی مزمن آن

 افرادی که دچار بی حسی مزمن پا هستند باید هر روز پای خود را به لحاظ زخم شدگی و گردش مناسب خون بررسی کنند. این افراد باید بهداشت پاها را در بالاترین سطح ممکن رعایت نمایند. نکات زیر به حفظ سلامت پا کمک می‌کند:

• درست کوتاه کردن ناخن و استفاده از لوازم استریل
• معاینه روزانه پا به لحاظ وجود زخم یا بریدگی و استفاده از آینه دستی برای مشاهده کامل آن
• پوشیدن جوراب نرم و کلفت برای محافظت بهتر از پاها
• استفاده از کفش مناسب که به حرکت درست پا کمک می‌کند. در صورتی که بی حسی پا به علت فشردگی یکی از اعصاب این ناحیه به وجود آمده باشد استفاده از کفش مناسب به بهبود مشکلی ایجاد شده کمک خواهد کرد.

 فیزیوتراپی

 معمولاً فیزیوتراپی اولین گام درمانی برای بهبود مشکلات پا و مچ پا است. در مواردی که شما به انجام عمل جراحی نیاز داشته باشید متخصص فیزیوتراپی و جراح ارتوپد همکاری نزدیکی با یکدیگر خواهند داشت. درمان با فیزیوتراپی بر تسکین درد، بهبود دامنه حرکات پا و شروع مجدد فعالیت جسمانی تمرکز دارد. متخصص فیزیوتراپی علاوه بر حرکات کششی و تقویتی از برخی وسایل و روش‌های تخصصی استفاده می‌کند که برخی از آنها به شرح زیر می‌باشند:

• درمان دستی و تجهیزات مخصوص بافت نرم با ایجاد فشار و به حرکت در آوردن عضلات و تاندون‌های خاص به بهبود مشکل شما کمک خواهد کرد.
• استفاده از چسب کینزیو نتایج مناسبی را ایجاد می‌کند.
• استفاده از بریس طبی
• پرتوهای نور حاصل از دستگاه لیزر بهبود بی حسی پا کمک می‌کند.
• سوزن خشک و روشی است که در آن پزشک تعدادی سوزن بسیار نازک را وارد عضلات عمیق یا نقاط ماشه ای بدن خواهد کرد.
• پزشک به ارزیابی شرایط جسمانی شما می‌پردازد و سپس نکات مخصوص بهبود تعادل و حفظ حالت بدن را گوشزد می‌‌کند.
• شاک ویو تراپی روشی است که از امواج فشار متمرکز برای درمان استفاده می‌کند.
• راه رفتن روی تردمی‌ل می‌تواند به کاهش فشار حاصل از نیروی جاذبه کمک کند.

 تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست TNS 

 تحریک الکتریکی روشی است که در آن به کمک یک دستگاه خاص امواج الکتریکی به بدن ارسال می‌شوند. در این روش پزشک تعدادی الکترود را روی سطح پوست قرار می‌دهد تا به این ترتیب جریان الکتریکی به تسکین درد و ترمیم عصب بپردازد.

 ماساژ درمانی

 ماساژ درمانی با افزایش گردش خون در ناحیه پاها به تسکین درد ناشی از نوروپاتی محیطی کمک می‌کند.

طب سوزنی

 طب سوزنی یکی از روش‌های درمانی قدیمی است که بیش از هزار سال قدمت دارد و در چین باستان مورد استفاده قرار می‌گرفته است. در این روش تعدادی سوزن بسیار نازک وارد نقاط خاصی از بدن می‌شوند تا به متعادل کردن انرژی درون بدن بپردازند. این نقاط وظیفه کنترل حس از قبیل درد یا بی حسی را نیز بر عهده دارند. طب سوزنی می‌تواند به تسکین درد ناشی از نوروپاتی محیطی کمک کند.