آرتریت پسوریاتیک پا: التهاب مفاصل همراه با پسوریازیس پوست پا

آرتریت پسوریاتیک (Psoriatic Arthritis یا PsA) نوعی آرتروز التهابی است که بر افراد مبتلا به پسوریازیس تأثیر می‌گذارد. پسوریازیس یک بیماری است که باعث ایجاد پچ­های قرمز پوستی با رگه‌های نقره‌ای می‌شود. طبق نتایج تحقیقات انجام شده، 30 درصد افراد مبتلا به پسوریازیس به آرتریت پسوریازیس نیز مبتلا می‌شوند که باعث ایجاد درد، تورم و حساسیت به لمس در مفاصل بدن می‌شود.

بسیاری از علائم ابتلا به آرتریت پسوریاتیک مشابه علائم ناشی از ابتلا به آرتریت‌های التهابی دیگر مانند روماتیسم مفصلی است اما برخی علائم مانند مشکلات در پاها، انگشتان پاها و ناخن‌های پا نیز خاص این بیماری می‌باشند.

آرتریت پسوریاتیک فقط بر 26 استخوان از استخوان‌های پا و استخوان‌های مچ پا و غشای سینوویال اطراف مفصل تأثیر می‌گذارند و باعث التهاب، درد و حساسیت به لمس در مفصل می‌شوند. آرتریت پسوریاتیک (PsA) ممکن است فقط در تعداد کمی از مفاصل یا در چندین مفصل اتفاق بیفتد.

ابتلا به آرتریت پسوریاتیک باعث ایجاد چه مشکلاتی در پاها می‌شود؟

ابتلا به آرتریت پسوریاتیک باعث ایجاد مشکلات مختلفی از جمله درد و تورم انگشتان پا، مچ‌های پا، پاشنه‌ها و کف پاها می‌شود. درد مفصل ناشی از ابتلا به آرتریت پسوریازیس با بی‌تحرکی تشدید می‌شود. افراد مبتلا به این بیماری غالباً در هنگام صبح دچار خشکی مفاصل می‌شوند. این مشکلات ممکن است بین نیم ساعت تا یک ساعت طول بکشد.

علائم ابتلا به آرتریت پسوریاتیک در مقاطع زمانی مختلف می‌آیند و می‌روند که به آنها شعله‌وری و فروکش کردن گفته می‌شود. افراد مبتلا به این بیماری باید اقدامات درمانی خود را در هر دو فاز ادامه دهند. درمان به پیشگیری از پیشروی این بیماری کمک می‌کند. در مراحل نهایی بیماری، آسیب‌دیدگی مفاصل به حدی شدید می‌شوند که انگتان پا به هم جوش می‌خورند.

 تورم انگشتان پاها

یک ویژگی عمومی ابتلا به آرتریت پسوریاتیک در پاها، تورم یک یا چند انگشت از انگشتان پا است. این بیماری به عنوان آماس انگشتان پا نیز شناخته می‌شود. این بیماری به جای تأثیر بر یک مفصل باعث ایجاد تورم در همه انگشتان پا می‌شود. عمدتاً ابتلا به تنوسینوویت یا التهاب غلاف تاندون باعث ایجاد تورم و سوسیسی شدن شکل انگشتان پا شده که گاهی اوقات به آن انگشت سوسیسی گفته می‌شود.

تورم‌های دیگر

تورم یک علامت شایع در افراد مبتلا به آرتریت پسوریازیس است. ممکن است شما در انگشتان پا، مچ پا یا پاشنه‌های پای خود دچار تورم شوید. تورم گاهی اوقات با تغییر رنگ همراه است و باعث می‌شود که رنگ این قسمت‌های پا، قرمز یا بنفش شوند. قسمت‌های متورم ممکن است در هنگام لمس، گرم و به شدت حساس باشند.

 درد پاشنه پا

افراد مبتلا به آرتریت پسوریاتیک غالباً به بیماری به نام انتزیت نیز دچار می‌شوند که به التهاب در نقطه‌ای که تاندون‌ها یا رباط‌ها به استخوان وصل می‌شوند اشاره دارد. در افراد مبتلا به آرتریت پسوریاتیک (PsA)، غالباً تاندون آشیل دچار انتزیت می‌شود. تاندون آشیل یک باند سخت است که پاشنه را به عضلات ساق پا متصل می‌کند.

ممکن است پشت پاشنه شما دچار درد و حساسیت به لمس شود یا متوجه تورم در مچ پاهای خود شوید. همچنین ممکن است مچ پاهای شما در هنگام صبح یا پس از مدتی استراحت خشک شود.

درد در کف پاها

انتزیت ممکن است باعث بروز درد در کف پاها نیز شود. فاسیای پلانتر یک بافت همبند در کف پاها است که پاشنه‌های پا را به جلوی پا وصل می‌کند و همه طول کف پا را در برمی‌گیرد.

ممکن است دلیل درد و حساسیت به لمس کف پاشنه پاها به خصوص پس از بیدار شدن از خواب ابتلا به همین بیماری باشد. التهاب این بافت همبند با عنوان پلانتر فاشیتیس شناخته می‌شود. این یک بیماری رایج است که معمولاً در افراد مبتلا به آرتریت پسوریازیس دیده می‌شود.

تغییرات ناخن‌ها

تغییرات ناخن‌ها نیز یک مشکل شایع در افراد مبتلا به آرتریت پسوریاتیک به خصوص افرادی که به پسوریازیس ناخن نیز دچار هستند می‌باشد. ممکن است ناخن‌های شما دچار فرورفتگی شده و شیارشیار و پوسته‌پوسته شوند، همچنین ممکن است رنگ آنها تغییر کرده یا از محل خود بلند شوند (انیکولیز). ممکن است ناخن‌های شما بیشتر مستعد ابتلا به عفونت‌های باکتریایی و قارچی شوند. تغییرات ناخن‌ها به دلیل التهاب و تخریب سلولی ناشی از ابتلا به آرتریت پسوریاتیک اتفاق بیفتد.

تشخیص ابتلا به آرتریت پسوریاتیک در پاها

در حال حاضر، آزمایش مشخصی برای تعیین ابتلا به آرتریت پسوریازیس وجود ندارد. فرایند تشخیص معمولاً با مراجعه به پزشک برای تشخیص علت ابتلا به درد مفاصل شروع می‌شود.

برای تعیین علل ایجادکننده مشکل ممکن است پزشک اقدامات زیر را انجام دهد:

• سوابق کامل پزشکی را به خصوص در افراد مبتلا به پسوریازیس بررسی کند
• یک معاینه جامع بالینی انجام دهد
• حفره‌ها و تغییرات دیگر در ناخن‌ها را که از علائم شایع ابتلا به آرتریت پسوریاتیک است را بررسی کند.
• از ام آر آی یا اشعه ایکس برای عکس‌برداری از مفاصلی که به دلیل ابتلا به آرتریت پسوریاتیک (PsA) دچار آسیب‌دیدگی شده‌اند استفاده کند.

تشخص ابتلا به آرتریت پسوریازیس دشوار است زیرا علائم این بیماری مشابه با بیماری‌های دیگر آرتروزی مانند نقرس و روماتیسم مفصلی است. پزشکان ممکن است از آزمایش خون یا آنالیز مایع درون مفصل آسیب‌دیده برای رد احتمال ابتلا به بیماری‌های دیگر استفاده کنند.

درد مفصلی ناشی از ابتلا به آرتریت پسوریاتیک ممکن است نامتقارن باشد به این معنی که در هر طرف بدن به طور متفاوت تأثیر می‌گذارد. این تفاوت اصلی آرتریت پسوریاتیک با آرتروزهای دیگر مانند روماتیسم مفصلی است که به صورت متقارن بر هر دو طرف بدن تأثیر می‌گذارد.

درد مستمر پاشنه پا در هنگام صبح که بیش از 6 ماه ادامه یابد و با انجام اقدامات درمانی دیگر بهبود نیابد نیز می‌تواند علامت ابتلا به آرتریت پسوریازیس باشد، البته این درد ممکن است نشانه ابتلا به فاشیتیس یا التهاب رباط‌ها و تاندون‌ها نیز باشد. داکتیلیز یا آماس انگشت پا نیز یکی از ویژگی‌های ابتلا به آرتریت پسوریاتیک در پاها است.

 پاهای مبتلا به آرتریت پسوریاتیک چگونه درمان می‌شوند؟

هدف از درمان آرتریت پسوریاتیک، کاهش درد و پیشگیری از آسیب‌دیدگی استخوان‌ها است. اگر این عارضه تحت درمان قرار نگیرد ممکن است پاها دچار آسیب‌دیدگی‌های دائمی شوند. برخی داروها به کاهش التهاب و حفاظت از مفاصل از جمله مفاصل پاها کمک می‌کنند.

 داروها 

علائم ابتلا به آرتریت پسوریاتیک را می‌توان با مصرف داروهای خوراکی، داروهای بیولوژیکی و داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی درمان کرد که هر کدام بر اساس شدت علائم تجویز می‌شوند. این داروها به درمان التهاب در تمام بدن از جمله پاها و پاشنه پاها کمک می‌کنند.

• داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی: مانند ایبوپروفن (آدویل و موترین) و ناپروکسن (آلیو) که به کاهش التهاب و تسکین درد کمک می‌کنند.
• داروهای ضد روماتیسم: مانند متوترگزات (ترگزال)، لفونومید (آراوا)، سولفاسالازین (آزولفیدین)، توفاسیتینیب (زلجانز) و آپرمیلاست (اتزلا) که برای پیشگیری از آسیب‌دیدگی‌های دائمی مفاصل تجویز می‌شوند.
• عوامل بیولوژیکی: این دروها جدیدترین نسل داروهای آرتریت هستند که از طریق مهندسی ژنتیک و به منظور کاهش التهاب در کل بدن تولید شده‌اند.

برای مقاطعی که درد پاها شعله‌ور می‌شود ممکن است از روش‌های موضعی نیز برای تسکین آن استفاده شود. برخی از روش‌های تسکین موضعی درد عبارتند از:

• تزریق کورتیکواستروئیدها. تزریق کورتیکواستروئید مستقیماً در پاشنه، کف پا یا در انگشتی که دچار التهاب شده است انجام می‌شود. با این کار، التهاب کاهش یافته و دردهای شعله‌ور شده تسکین می‌یابند.
• یخ: یخ به کاهش تورم مفاصل پاها کمک می‌کنند. پای خود را روی یک بطری آب یخ‌زده که در یک حوله پیچیده شده است حرکت دهید یا یک بسته یخ را به مدت 20 دقیقه روی ناحیه دردناک پا قرار دهد. شما می‌توانید این کار را دو تا چهار مرتبه در روز انجام دهید.
• استفاده از پودرهای دارویی برای پاها: ترک‌خوردگی ناخن‌ها یا پوست، محلی برای عفونت‌های تشدیدکننده درد ناشی از ابتلا به آرتریت پسوریاتیک می‌شود. پودرهای دارویی پاها به کنترل رطوبت در زمان مقابله با قارچ‌ها و باکتری‌ها نیز کمک می‌کنند.
• اسپلینت های شبانه: استفاده از اسپیلینت های شبانه از شل شدن پلانتر فاسیا در هنگام خوب جلوگیری کرده و در نتیجه مانع بروز درد پاشنه پا می‌شود.
• کفی‌های مخصوص: ارتوزها، کفی‌هایی هستند که به حفظ وضعیت مناسب پا و حفاظت از مفاصل پاها کمک می‌کنند. این کفی‌ها برای تسکین درد پاها، مچ پاها و پاشنه پاها طراحی شده‌اند.

 درمان‌های خانگی و رژیم غذایی

پیروی از یک رزیم غذایی سالم نیز به بیماران در مدیریت علائم آرتریت پسوریازیس کمک می‌کند.

با این که هیچ رژیم غذایی رسمی برای افراد مبتلا به آرتریت پسوریاتیک وجود ندارد اما به گزارش بنیاد آرتریت مصرف غذاهای زیر می‌تواند در کاهش علائم مؤثر واقع شود:

• ماهی‌های سرشار از اسیدهای چرب امگا 3
• چای سبز که به کاهش التهاب کمک می‌کند.
• غذاهای سرشار از فیبر مانند لوبیاها، برنج قهوه‌ای و جوی دوسر

مدیریت آرتریت پسوریاتیک با فیزیوتراپی و تمرینات ورزشی

افراد مبتلا به درد شدید پا ناشی از ابتلا به آرتریت پسوریاتیک می‌توانند با کمک یک متخصص فیزیوتراپی یا یک متخصص پا، یک کفش مناسب برای شرایط خود پیدا کنند. استفاده از کفی‌ها نیز می‌تواند به تسکین علائم کمک کرده و راه رفتن را آسان‌تر کند.

افراد مبتلا به آرتریت پسوریاتیک باید بین استراحت و انجام فعالیت‌های فیزیکی تعادل ایجاد کنند تا علائم آنها تشدید نشود.

تمرینات ورزشی تقویتی و کششی نیز به تسکین علائم کمک می‌کنند. بیماران باید موارد زیر را هنگام انجام تمرینات ورزشی مورد ملاحظه و توجه قرار دهند.

• تمرینات ورزش سبک، آهسته و تقویت‌کننده حرکات مانند یوگا و تای چی انجام دهید زیرا این ورزش‌ها بهتر از ورزش‌های پربرخورد نظیر دومیدانی هستند.
• از کفش‌هایی استفاده کنید که از پاهای شما محافظت کرده و باعث فشار آمدن یا محصور شدن قسمت ملتهب آن نشوند.
• برای افزایش قدرت بدنی، کاهش خشک‌شدگی و حفظ توانایی‌های حرکتی در پاها باید تحت درمان فیزیوتراپی قرار گیرید.
• از پوشیدن کفش‌های نامناسب که ممکن است باعث تشدید درد شوند خودداری کنید
• کفش‌هایی بپوشید که ارتفاع پنجه پای انها بلند باشد و فضای کافی برای استفاده از پدهای اضافی داشته باشند و بتوان در انها کفی‌های قابل تعویض قرار داد.
• استفاده از پدهای پاشنه بدون نیاز به نسخه پزشک برای کمک به افزایش ضربه‌گیری و حفاظت از پاها می‌تواند مفید و مؤثر واقع شود.
• از جوراب‌های فشرده‌ساز برای کاهش و کنترل تورم استفاده کنید.
• وزن اضافی خود را کاهش دهید زیرا باعث کاهش فشار بر مفاصل پاهای شما می‌شود.

اقدامات درمانی دیگر 

علاوه بر اقدامات درمانی اولیه و مراقبت‌های پزشکی نظیر تغذیه خوب و انجام تمرینات ورزشی مناسب، به کارگیری اقدامات درمانی زیر نیز برای برخی از بیماران مؤثر واقع خواهد شد:

• ماساژ درمانی
• تحریک الکتریکی
• آرموآتراپی
• تجسم فکری

در مورد به کارگیری این روش‌ها نیز مانند مراقبت‌های پزشکی، پشتوانه علمی قطعی وجود ندارد. افراد مبتلا به درد پسوریاتیک در پا باید قبل از انجام هر یک از اقدامات درمانی خانگی و طبیعی با پزشک مشورت کنند.

پیشگیری

افراد نمی‌توانند اقدام مستقیمی برای پیشگیری از ابتلا به آرتریت پسوریاتیک (PsA) انجام دهند اما با انجام برخی اقدامات و رعایت برخی نگات می‌توانند تأثیر این بیماری و درد پای ناشی از ابتلا به آن را در زندگی خود کاهش دهند. برخی از این اقدامات پیشگیرانه عبارتند از:

• حفظ وزن سالم و بررسی فشار خون، کلسترول و قند خون زیرا ابتلا به پسوریازیس، احتمال ابتلا به این بیماری‌ها را افزایش می‌دهد.
• به طور مرتب و منظم ورزش کنید تا سطح عملکرد مفاصل حفظ شده و سلامت عمومی شما ارتقا یابد.
• از کفش‌ها مناسب و وسایل کمکی برای راه رفتن استفاده کنید تا فشار کمتری به پاهای شما وارد شود.