درد شبانه پا می‌تواند به صورت ناگهانی بروز یافته و شما را از خواب راحتتان بیدار کند. شما ممکن است به صورت ناگهانی احساس کنید که عضلات شما سفت شده و دچار درد زیادی شده است و این درد و ناراحتی می‌تواند برای چند ثانیه یا چند دقیقه تداوم داشته باشد. دلایل مختلفی برای درد شبانه پا می‌تواند وجود داشته باشد. درد پا می‌تواند تنها یک بار در شب اتفاق بیفتد و یا دردهای متوالی و پی در پی در شب باعث شود که شما دچار بی خوابی و مشکلات ناشی از آن شوید.
درد شبانه پا در هر کسی می‌تواند وجود داشته باشد، اما بیشتر در افراد بالای 50 سال و زنانی که باردار هستند، مشاهده می‌شود. خبر خوب در این باره این است که این درد در بیشتر موارد جای نگرانی ندارد. در حالی که این درد ممکن است با یک بیماری و مشکل جدی مانند دیابت یا کم کاری تیروئید مرتبط باشد، برخی حرکات کششی و تغییر در شیوه زندگی ممکن است این دردها را کاهش داده و به مرور زمان به طور کامل از بین ببرد.
دلایل درد شبانه پا
پای ما در طول روز فشار زیادی را تحمل می‌نماید، و ممکن است در طول زمانی که در لابی به صورت ایستاده منتظر کسی هستید، یا در حال پیاده روی برای رسیدن به ایستگاه اتوبوس هستید، و یا این که کل روز در پشت یک میز نشسته‌اید، این پای ماست که تاوان همه این اعمال را می‌دهد. وقتی در نهایت در روی تختخواب خود دراز می‌کشید تا بعد از یک روز سخت و طاقت فرسا، یک خواب راحت در طول شب داشته باشید، ممکن یک درد وحشتناک و شدیدی را پای خود احساس کنید و معمولاً تا زمانی که یک راه حل مناسب برای حل این مشکل پیدا نکرده‌اید نمی‌توانید به راحتی بخوابید. در حالی که خستگی مفرط می‌تواند یکی از دلایل ایجاد کننده این درد شبانه پا باشد، ممکن است برخی اوقات حتی با وجود اینکه یک روز سخت را نگذرانده‌اید و زمانی که می‌خواهید بخوابید نیز این درد را تجربه نمایید. خانم‌هایی که کفش بسیار تنگ یا پاشنه بلند می‌پوشند، برخی اوقات از این دردها شکایت دارند.
زمانی که شما یک درد پایی دارید که هیچ دلیلی برای آن پیدا نمی‌کنید، ممکن است بیانگر یک مشکل بسیار جدی باشد و شما حتماً باید به دنبال دلیل این درد و مراقبت بیشتر از آن باشید. بسیار مهم است که حتماً دلیل درد پای خود را درک کنید و درمان مناسبی نیز برای آن پیدا کنید. این درد پس از گذشت مدتی ممکن است با زندگی روزمره شما تداخل ایجاد نماید و باعث ایجاد تداخل در کارها و زندگی عادی شما گردد و سلامت جسمانی شما را نیز به خطر بیاندازد.
عدم فعالیت
نشستن برای مدت زمان طولانی و یا به عبارت دیگر عدم فعالیت ممکن است عضلات پای شما را بیشتر مستعد ایجاد درد نماید. نشستن در یک موقعیت بدنی بد نیز می‌تواند جریان خون به پای شما را مختل کرده و باعث فشرده سازی اعصاب در پای شما گردد که دو ریسک فاکتور عمده برای ایجاد درد پا می‌باشند. حتی موقعیت خواب شما نیز می‌تواند به عنوان یک فاکتوری برای اختلال در جریان خون و فشرده سازی اعصاب در پا باشد. بنابراین ممکن است شما نحوه خوابیدن خود را آزمایش کنید تا ببینید که آیا این عامل می‌تواند باعث ایجاد درد شبانه پا باشد یا خیر.
فعالیت بیش از حد عضلات
در آن سوی ماجرا، استفاده بیش از حد از عضلات پا نیز می‌تواند پای شما را مستعد درد کردن نماید.
فیبرهای عضلانی در پای شما به صورت مداوم دچار انقباض و باز شدن می‌شوند تا اجازه حرکت به پای شما داده شود. اگر شما یک فعالیت را به صورت مکرر انجام دهید و یا کار زیادی از پاهای خود بکشید، ممکن است در عضلات پاهای خود احساس خستگی نمایید.
خستگی باعث کاهش اکسیژن بدن شما شده و باعث می‌شود مواد زائد در طول روز در بدن شما تجمع یافته و باعث ایجاد درد و اسپاسم عضلات در طول شب گردد.
کفش نامناسب یا سطوح سخت
پوشیدن کفش‌های نامناسب و یا کفش‌هایی که پشتیبانی کافی برای پای شما فراهم نمی‌نمایند در طول روز می‌تواند باعث ایجاد آسیب و خستگی در عضلات پای شما شوند. نه تنها این موارد، ایستادن برای مدت طولانی و کار کردن در سطوحی که بسیار سفت و سخت هستند نیز می‌تواند اثر مشابهی داشته باشد.
عضلات پا برای اینکه وزن شما را تحمل نمایند، به صورت بسیار سخت کار می‌کنند. کفش نامناسب ممکن است در جریان خون پا تداخل ایجاد کرده و باعث کاهش خون رسانی و رسیدن اکسیژن به پا شده و زمانی که شما دیگر روی پاهای خود نیستید، اسپاسم های دردناکی را در این ناحیه از بدن ایجاد می‌نماید.
کاهش آب بدن
ممکن است شما آب کافی نمی‌نوشید و یا بیماری‌ها و شرایطی مانند اسهال دارید که باعث می‌شود آب بدن شما کمتر باشد. حتی ورزش کردن در یک هوای بسیار گرم نیز می‌تواند به سرعت باعث کم شدن آب بدن شما شود که باعث می‌شود بدن شما از نظر مایعات، نمک‌ها و مواد معدنی بسیار مهمی مثل پتاسیم، منیزیم و کلسیم دچار کمبود گردد.
زمانی که مایعات و الکترولیت‌های بدن شما کم شود، عضلات شما بیشتر مستعد اسپاسم و درد می‌شوند. شما در طول مدت زمانی که خواب هستید، همچنان به عرق کردن و از دست دادن آب ادامه می‌دهید. همین موضوع می‌تواند دلیلی باشد برای این موضوع که چرا شما در طول شب دچار درد پا می‌شوید.
کمبود مواد مغذی در بدن
کمبود ویتامین B12، تیامین، فولات، و سایر ویتامین‌های B ممکن است منجر به ایجاد آسیب عصبی گردد. کمبود منیزیم و پتاسیم ممکن است باعث ایجاد درد پا شود.
اگر احتمال می‌دهید ممکن است دچار کمبود مواد مغذی در بدن خود باشید، با پزشک خود تماس بگیرید. یک آزمایش خون ساده می‌تواند مقادیر ویتامین‌ها و مواد ضروری موجود در بدن شما را مشخص کرده و پزشک شما با استفاده از این اطلاعات در صورتی که نیاز به درمان دارویی و استفاده از مکمل‌های خاص داشته باشید، اقدامات لازم را انجام خواهد داد. توجه داشته باشید که مصرف بیش از اندازه این مکمل‌ها نیز می‌تواند بیشتر از سود به بدن شما زیان برساند.
بارداری
خانم‌هایی که باردار هستند بیشتر مستعد ناراحتی و درد شبانه پا هستند. به خصوص اگر آن‌ها سه ماهه دوم یا سوم بارداری خود می‌گذرانند. متاسفانه، دانشمندان هنوز به خوبی نمی‌دانند که دلیل این موضوع چه می‌تواند باشد. دلایل احتمالی شامل موارد زیر می‌باشد:
- با رشد نوزاد، وزن اضافی بر روی پاها ایجاد می‌شود
- کم آبی بدن
- کمبود مواد مغذی و به خصوص منیزیم در دوران بارداری
مشکلات و بیماری‌های پزشکی و مرتبط با سلامتی فرد
بیماری‌هایی که درد شبانه پا مرتبط هستند عبارتند از:
- مشکلات ساختاری بدن، مثل اختلالات نخاعی و بیماری شریان‌های محیطی
- مشکلات متابولیکی، مثل وجود اختلال در کلیه، آنمی، کم کاری تیروئید، پر کاری تیروئید، یا دیابت نوع 1 و نوع 2
- سایر بیماری‌ها، مثل آسیب عصبی، آرتروز، و بیماری پارکینسون
برخی درمان‌های پزشکی نیز ممکن است شما را مستعد ایجاد درد نمایند. این موارد شامل:
- داروهای مرتبط با فشار خون
- شنت ها
- دیوریتیک ها
- قرص‌های ضد بارداری
اگر شما دیالیزی هستید، این شرایط نیز می‌تواند شما را مستعد ایجاد درد در پا نماید.
نوروپاتی محیطی
نوروپاتی محیطی نوعی اختلال در اعصاب است و می‌تواند باعث ایجاد درد و بی حسی در دست‌ها و پاها شود. این اختلال پس از گذراندن یک روز کامل به صورت ایستاده، بیشتر باعث ایجاد بی حسی در وسط انگشت پا و در مچ پا می‌شود. این درد وقتی شما در وسط شب به خاطر وجود درد بیدار می‌شوید، و برای مدتی راه می‌روید، کمتر می‌شود. اختلال زیاد دیگری مثل دیابت، سرطان‌ها، مشکلات کلیوی، کمبود ویتامین و غیره با نوروپاتی محیطی در ارتباط هستند. در حالی که تعیین دقیق علت اختلال بسیار دشوار است، این اختلال با انسداد جزئی یا کامل هسته داخلی فیبر عصبی در پا یا زانو مشخص می‌شود.
سندرم پای بی‌قرار
برخی افراد از سندروم پای بی قرار رنج می‌برند که با نیاز مبرم به حرکت دادن پا در طول شب و زمانی که می‌خواهند بخوابند، مشخص می‌شود. این افراد تمایل دارند درد و ناراحتی و نیاز به حرکت مداوم در پای خود را احساس کنند که باعث می‌شود در طول شب به صورت متوالی از خواب بیدار شوند.
مطالعات نشان داده است که از هر 10 نفر، 1 نفر می‌تواند به سندروم پای بی قرار مبتلا باشد در حالی که بسیاری از این افراد بدون اینکه این بیماری را شناسایی کنند و درمانی برای آن انجام دهند، به زندگی خود ادامه می‌دهند. برخی متخصصین معتقد هستند که این سندروم می‌تواند در اثر عدم وجود تعادل در دوپامین، که یک ماده شیمیایی در بدن می‌باشد که سیگنال‌هایی را بین مغز و سلول‌های عصبی جا به جا می‌نماید. بیماری‌هایی مثل دیابت نیز می‌تواند باعث ایجاد سندروم پای بی قرار شوند. برخی خانم‌های باردار نیز می‌توانند به صورت موقت به سندروم پای بی قرار مبتلا شوند.
مورتون نوروما (Morton’s Neuroma)
مورتون نوروما ضخیم شدن بافت اطراف اعصاب منتهی به انگشتان پا است. این عصب همچنین به نام نوروما اینتردیجیتال نامیده می‌شود ، هنگامی که استخوان‌های انگشت سوم و چهارم به هم چسبیده می‌شوند و عصب موجود در این ناحیه دچار فشرده شدن می‌شود، این بیماری ایجاد می‌شود. این عصب فشرده شده ملتهب و بزرگ می‌شود و می‌تواند باعث گرفتگی ، بی حسی ، سوزش یا احساس سوزن سوزن شدن شود. درد و گرفتگی در شب می‌تواند بدتر شود ، و همچنین با پوشیدن کفش‌های نامناسب می‌توانید این وضعیت را تشدید کنید. انگشت چکشی ، انگشتان مالت یا چکشی ، پینه پا و غیره نیز می‌توانند باعث ایجاد این اختلال شوند.
فشرده سازی عصب
یکی دیگر از دلایل ناگفته درد پا ، هنگام شب ، قبل از اینکه بخوابید ، می‌تواند فشرده سازی عصب باشد. این درد بیشتر در طول روز ایجاد می‌شود و شب‌ها بدتر می‌شود. فشرده شدن عصبی که در پاشنه پا یا مچ پا وجود دارد ، می‌تواند یکی از شایع ترین دلایل درد مزمن پاشنه پا باشد. عصب فشرده شده ممکن است به دلیل حرکات تکراری یا به دلیل نگه داشتن بدن در مدت زمان بسیار طولانی در یک ناحیه ایجاد شود.
درمان درد شبانه پا
دردهای پا با درمان خانگی مانند کشش یا تغییر در شیوه زندگی مانند نوشیدن آب بیشتر به خودی خود از بین می‌روند.
اگر درد شما به خصوص ناراحتی شدیدی ایجاد می‌کند ، یا اگر متوجه تورم ، قرمزی یا تغییرات دیگری در پا یا ساختارهای اطراف آن هستید، با پزشک خود تماس بگیرید. اگر دردها به طور مکرر اتفاق می‌افتد، و با تغییر در روال زندگی خود بهبود نمی‌یابید، ممکن است بخواهید به پزشک مراجعه کنید. بهتر است علت اصلی آن را درمان کنیم.
کفش‌های خود را بررسی کنید
کفش‌های مناسب بپوشید که راحت باشند ، به خصوص اگر اغلب روی سطح‌های سخت قدم می‌زنید. یک کفش با ارتفاع پاشنه مناسب پیدا کنید. پاشنه کفش بخش انتهایی کفش است که پاشنه پا در این قسمت قرار می‌گیرد. اگر مشکل دارید یا کفش راحتی پیدا نکردید ، پزشک ممکن است شما را برای کفش‌های طبی سفارشی به پزشک متخصص ارتوپدی یا متخصص پا ارجاع دهد.
آب بیشتری بنوشید
کارشناسان توصیه می‌کنند که به صورت روزانه مردان 15.5 فنجان و زنان 11.5 فنجان مایعات مانند آب بنوشند. مرطوب نگه داشتن عضلات می‌تواند به جلوگیری از گرفتگی عضلات کمک کند.
قانون خوب این است که ادرار شما باید زرد روشن و واضح باشد. اگر تیره تر از این باشد، نوشیدن یک لیوان آب دیگر را در نظر بگیرید. برای تأمین نیازهای هیدراتاسیون ، زنان باردار یا شیرده ممکن است به روزانه 13 فنجان آب و مایعات نیاز داشته باشند.
خوب بخورید و غذاهای مغذی کافی بخورید
یک رژیم غذایی متعادل و حاوی مقدار زیادی کلسیم ، پتاسیم و منیزیم بخورید. اگر کمبود این مواد مغذی در شما تشخیص داده شده، با پزشک متخصص خود در مورد درمان این مشکل مشورت کنید. در برخی تحقیقات استفاده از مکمل‌های حاوی منیزیم به عنوان ابزاری برای کمک به درمان گرفتگی عضلات پا توصیه شده است. در مورد دوز و مکملی که باید بخورید از پزشک خود سؤال کنید.
غذاهای سرشار از منیزیم عبارتند از:
- غلات کامل
- لوبیا
- آجیل
- دانه ها
- میوه‌های خشک شیرین نشده
موز و سبزیجات برگ دار نیز ممکن است به تعادل الکترولیت‌ها کمک کنند.
در بارداری
به پزشک اطلاع دهید که آیا شما در طی بارداری دچار درد پا در شب هستید یا خیر. در حالی که بسیاری از همان اقدامات مراقبت از خود ممکن است به شما کمک کند ، پزشک شما می‌تواند راهنمایی‌های دیگری را نیز ارائه دهد.
هنگام درد و گرفتگی پاهای خود ، پای خود را بکشید تا درد خود را کمتر نمایید. فعال ماندن ، ماساژ دادن و گرفتن حمام گرم (نه داغ) نیز ممکن است کمک کند. ممکن است بعد از به دنیا آوردن کودک خود متوجه شوید که دردها به خودی خود از بین می‌روند.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی به شما کمک می‌کند تا از شر درد شبانه پا و زانوی خود از طریق یک برنامه درمانی و برنامه ارزیابی شخصی درد خلاص کنید که به ترمیم و عملکرد در پاها و زانوها کمک می‌کند. فیزیوتراپیست شما می‌تواند طرحی را تدوین کند که به شما می‌گوید چقدر به استراحت نیاز دارید و چه وقت تمرینات کششی و تقویتی را شروع کنید تا بتوانید شرایط را درمان کرده و با خیال راحت قدرت خود را بازیابی کنید. از تمرینات تخصصی و روش‌های درمانی تقویتی، گرفته تا ارتتیک هایی که به منظور کاهش و درمان درد پا طراحی شده‌اند ، فیزیوتراپیست متعهد به ترمیم تحرک ، کاهش درد و آموزش نحوه جلوگیری از مشکلات بعدی پا و زانو است.
ارتوتیک ها
در مورد ارتوتیک های پا، مقالات مختلفی وجود دارد و اینکه آیا آن‌ها به رفع درد پا کمک می‌کنند یا خیر نظرات مختلفی وجود دارد. نکته ای که کاملاً مسلم است این است که ارتوتیک های موجود در فروشگاه‌ها به همان اندازه ارتزهای سفارشی برای درمان درد پا مفید هستند. شرایط خاص پا وجود دارد که ممکن است به طور موقت از ارتز کمک کند. برخی از دونده‌ها ، به خصوص با کف پا صاف یا بیش از حد صاف ، می‌توانند با استفاده از ارتتیک پیشرفته در کوتاه مدت (3-6 ماه) دردهای پای خود را کمتر نمایند. اگر همه درمان‌های دیگر و تغییر کفش ناموفق بوده است ، شما ممکن است کاندیدای خوبی برای امتحان ارتتیک باشید.
ورزش
اگر مرتباً ورزش می‌کنید ، آن را ادامه دهید! حرکت منظم ممکن است به جلوگیری از درد پا و زانو در روز و شب کمک کند.
تازه برای ورزش کردن شروع کرده‌اید؟ برای توصیه در مورد برنامه‌ای که ممکن است برای شما مفید باشد با پزشک خود صحبت کنید. برای شروع پیاده‌روی‌های سریع اطراف محله خود (پوشیدن کفش‌های حمایتی) یا سایر فعالیت‌های کم فشار را شروع کنید. برخی از افراد گزارش کرده‌اند که حتی چند دقیقه دوچرخه سواری یا استفاده از تردمیل قبل از خواب به رفع درد شبانه پا کمک می‌کند.
حتماً هر روز حرکات کششی را انجام دهید تا ماهیچه‌های پا شل شوند، به خصوص قبل و بعد از اینکه در جلسه گرم کردن قرار گرفتید. با خم کردن پای خود و فشار دادن به انگشتان بزرگ پا ، پا را به زور کشش دهید تا گرفتگی آن برطرف شود. راه رفتن در اطراف و تکان دادن پای شما ممکن است به رفع هر دو درد پا و زانو کمک کند. حمام گرم یا دوش آب گرم یا استفاده از یخ ممکن است هرگونه درد را در دراز مدت تسکین دهد. ماساژ عمقی بافتی ممکن است در طولانی مدت کمک کند.
