اثر ابتلا به آرتروز روی انگشت شست پا با اثر این عارضه در سایر مفاصل بدن تفاوت دارد و ابتلا به آرتروز شست پا یک مسئله بسیار مهم است. برای برخی افراد، گام برداشتن و راه رفتن با انگشت شست پایی که دچار آرتروز شده است بسیار ناراحت‌کننده و آزاردهنده است. آسیب‌دیدگی مفصل در این قسمت از بدن می‌تواند توانایی‌های شما را در انجام حرکات ورزشی محدود کند و در صورتی که تشدید شود باعث می‌شود که راه رفتن هم برای شما مشکل شود. ابتلا به آرتروز انگشت شست باعث ایجاد تورم، خشک‌شدگی و گرفتگی و درد می‌شود که از علائم شایع این عارضه هستند. غالباً، اقدامات درمانی ساده در کنترل علائم آرتروز شست پا مؤثر واقع می‌شوند. به ندرت برای درمان این عارضه نیاز به مداخلات جراحی است ولی در صورتی که اقدامات درمانی اولیه در مدیریت علائم آرتروز انگشت شست پا مؤثر واقع نشوند، انجام عمل‌های جراحی مورد توجه قرار می‌گیرند.
اگر فکر کنید که به آرتروز انگشت شست پا مبتلا شده‌اید باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. آرتروز در مراحل اولیه بیماری راحت‌تر تحت درمان قرار می‌گیرد و پیشروی آن کندتر می‌شود. چشم‌انداز ابتلا به آرتروز در انگشت شست پا متفاوت بوده و به نوع آرتروز بستگی دارد. معمولاً علائم آرتروز در انگشت شست پا با انجام اقدامات درمانی ساده به راحتی قابل تحمل است. برخی اقدامات درمانی غیرتهاجمی عبارتند از مصروف دارو، تعدیل فعالیت‌ها و استفاده از کفی‌های طبی در کفش. با کمک این اقدامات می‌توان علائم ابتلا به آرتروز را با سختی و ناراحتی کمتری مدیریت کرد. متخصصین کلینیک چند تخصصی پا (پدورتیک) امید پس از تشخیص علت بیماری، بهترین روش درمانی را برای رفع مشکل شما پیشنهاد خواهند داد.
برای کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت در کلینیک امید میتوانید با شماره تلفن‌های02188801800 و 09107803155 تماس حاصل فرمایید.
انواع
انواع مختلف آرتروز ممکن است باعث بروز درد در انگشت شست پا شوند که برخی از آنها عبارتند از:
پوکی استخوان
پوکی استخوان یکی از شایع‌ترین انواع آرتروز است که باعث تحلیل غضروف‌های بین مفاصل می‌شود. این بیماری باعث می‌شود که استخوان‌ها روی یکدیگر ساییده شده و درد و ناراحتی ایجاد کنند.
زمانی که پوکی استخوان در انگشت شست پا اتفاق میافتد، غالباً باعث ایجاد هالوکس ریجیدوس می‌شود که کلمه‌ای است با ریشه لاتین که در آن هالوکس به معنای انگشت شست پا و ریجیدوس به معنای گرفتگی و خشک‌شدگی است.
پوکی استخوان غالباً در مفصل کف انگشت شست پا که به آن مفصل متاتارسوفالاژیال گفته می‌شود اتفاق میافتد.
روماتیسم مفصلی
روماتیسم مفصلی یکی از شایع‌ترین انواع آرتروزهای التهابی است. حدود 90 درصد افراد مبتلا به روماتیسم مفصلی در پای خود مشکل‌دارند. این بیماری ممکن است به طور همزمان بر مفاصل کوچک متعددی در پا تأثیر بگذارد که یکی از آنها مفصل انگشت شست پا است.
روماتیسم مفصلی یک بیماری خودایمنی است که باعث ایجاد التهاب مزمن در مفاصل می‌شود و ممکن است منجر به تخریب بافت‌های طبیعی به دلیل واکنش‌های خودایمنی بدن شود.
نقرس
نقرس نوعی آرتروز است که زمانی اتفاق میافتد که کریستال‌های اسید اوریک در اطراف مفصل جمع می‌شوند. اسید اوریک یک ماده زائد در جریان خون است.
آرتروز پسوریاتیک
آرتروز پسوریاتیک نوعی آرتروز است که همراه با یک بیماری خودایمنی به نام پسوریازیس اتفاق میافتد. در بسیاری از موارد، مشکلات مفصلی پس از بیماری‌های پوستی رخ می‌دهد و گاهی اوقات نیز برعکس این اتفاق میافتد. آرتروز پسوریاتیک یکی از انواع آرتروزی است که ممکن است بر انگشت شست پا تأثیر بگذارد.
آرتروز عفونی
آرتروز ممکن است باعث بروز عفونت در مفصل شود. این نوع از آرتروز به دلیل حرکت باکتری‌ها در جریان خون اتفاق میافتد، این بیماری ممکن است به دلیل حرکت ویروس‌ها یا قارچ‌ها در جریان خون نیز رخ دهد. مفاصل کوچک در پاها در این بیماری ممکن است آسیب ببینند.
نشانه‌های ابتلا به آرتروز شست پا
علائم شایع ابتلا به آرتروز در انگشتان شست پا به دلیل التهاب مزمن در اطراف مفصل کوچک دیده می‌شوند. این عارضه علائم زیادی دارد که برخی از آنها عبارتند از:
درد
درد شایع‌ترین مشکل افراد مبتلا به آرتروز در انگشت شست پا است. معمولاً درد با انجام فعالیت یا انداختن وزن روی پا تشدید شده و در هنگام استراحت کردن کاهش می‌یابد. درد معمولاً در هنگام انجام فعالیت‌ها به طور پیشرونده تشدید می‌شود و ممکن است ساعت‌ها یا حتی روزها طول بکشد تا تسکین یابد.
تورم
تورم در اطراف مفصل انگشت شست پا ممکن است باعث متورم شدن مفصل شده و خم کردن آن را با مشکل روبرو کند. حتی مقادیر کم مایعات اضافی در این مفاصل کوچک ممکن است بعث بروز علائم شدید شود.
محدودیت در فعالیت‌ها
دامنه حرکتی مفاصل انگشتان شست پا ممکن است به دلیل متورم شدن یا آسیب‌دیدگی سطح غضروف مفصلی دچار محدودیت شود. غالباً ایجاد خارهای استخوانی در اطراف مفصل باعث ایجاد محدودیت‌های حرکتی می‌شوند. زمانی که انگشت شست پای افراد، دچار گرفتگی و خشک‌شدگی می‌شود، انجام فعالیت برای آنها دشوار می‌شود زیرا مکانیزم نرمال پاها به درستی عمل نمی‌کنند.
قرمزی
قرمزی یکی از علائم التهاب است که ممکن است به دلیل ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها رخ دهد. به علاوه، افراد مبتلا به آرتروز انگشت شست پا به دلیل وجود ناهنجاری در اطراف این مفصل ممکن است دچار دردهای فشاری شوند که باعث قرمز شدن و حتی ایجاد پینه و تاول در انگشت آنها می‌شود.
بدشکلی‌ها
معمولاً افراد مبتلا به آرتروز انگشت شست پا دچار بدشکلی‌هایی در این انگشت خود می‌شوند. از آنجا که بافت نرم کمی در اطراف مفصل انگشت شست پا وجود دارد، حتی ناهنجاری‌های جزئی به راحتی قابل تشخیص هستند. خارهای استخوانی شایع‌ترین علل بروز بد شکلی در اطراف انگشت شست پای مبتلا به آرتروز هستند.
به علاوه، ممکن است مکانیزه‌های پای افراد مبتلا به آرتروز تغییر یابد و باعث ایجاد بدشکلی‌هایی نظیر بونیون، انگشت چکشی و سایر بدشکلی‌ها شود.
بیحسی
غالباً زمانی که تورم یا خارهای استخوانی در اطراف مفصل انگشت شست پا زیاد باشد، تحریک عصب‌ها ممکن است باعث بیحسی یا سوزش یا ایجاد احساس گزگز شود. زمانی که این عصب‌ها فشرده یا تحریک شوند، عملکردی غیرعادی و غیرطبیعی پیدا می‌کنند. معمولاً زمانی که فشار ناشی از تورم یا خارهای استخوانی از روی عصب برداشته شود، عملکرد عصب‌ها به حالت طبیعی و نرمال بازمی‌گردد.
تشخیص
تشخیص ابتلا به آرتروز با بررسی سوابق پزشکی و معاینه پاها شروع می‌شود. پزشک با داشتن اطلاعات بیشتر در مورد سوابق پزشک شما می‌تواند نوع آرتروزی که احتمالاً باعث بروز علائم در بدن شما شده را تعیین کند. معاینه پا نیز به تعیین محل و گستردگی آرتروز کمک می‌کند.
بررسی مکانیزم کل پا از اهمیت زیادی برخوردار است و نباید صرفاً به انگشت پا محدود شود. قسمت‌های مختلف پا تأثیر زیادی در مکانیزم ها و حرکات پا در هنگام راه رفتن دارند.
رایج‌ترین تست برای تشخیص ابتلا به آرتروز در انگشت شست پا، عکس‌برداری به وسیله اشعه ایکس از پا است. اشعه ایکس در تعیین گستردگی آسیب‌دیدگی مفصلی و همچنین تعیین تراز بودن استخوان‌ها در پا به کار برده می‌شود. گاهی اوقات، انواع مختلف عکس‌برداری به وسیله اشعه ایکس (شامل ایستادن در هنگام عکس‌برداری به وسیله اشعه ایکس برای بررسی تأثیر وزن بدن روی انگشت شست پا) برای درک بهتر میزان تراز بودن پا به کار برده می‌شود.
به ندرت به انجام مطالعات تصویری پیشرفته‌تر مانند سی آ تی اسکن و ام آر آی نیز نیاز است. اگر احتمال ابتلا به آرتروزهای التهابی مانند روماتیسم مفصلی یا نقرس وجود داشته باشد با انجام آزمایش خون می‌توان ابتلا به این بیماری‌ها را تشخیص داد.
راه‌های درمان آرتروز شست پا
درمان آرتروز انگشت شست پا در غالب اوقات با انجام اقدامات ساده شروع می‌شود. به ندرت نیاز به انجام اقدامات درمانی تهاجمی در مراحل اولیه درمان است. همیشه قبل از انجام عمل‌های جراحی ترمیمی، به کارگیری برخی اقدامات درمانی ساده توصیه می‌شود.
تغییرات در کفش
شاید رایج‌ترین روش برای کاهش فشار بر مفاصل انگشت شست پا ایجاد تغییرات ساده در کفش باشد. استفاده از کفش‌هایی که فشار را از روی مفاصل انگشت شست پا برمی‌دارند یکی از ساده‌ترین روش‌ها برای کاهش فشار ناشی از ابتلا به آرتروز در انگشت شست پا است.
استفاده از کفش‌هایی که کفی سخت‌تری دارند نیز به جلوگیری از اعمال فشار مضاعف و نیروی خمشی بر مفاصل انگشت شست پا کمک می‌کند. معمولاً استفاده از کفش‌هایی که پنجه پهن و کفی سخت دارند به کاهش فشار وارده بر مفاصل انگشت شست پا کمک می‌کند.
مصرف داروهای ضدالتهابی
داروهای خوراکی غیر التهابی می‌توانند به کاهش تورم و ناراحتی ناشی از ابتلا به آرتروز انگشت شست پا کمک کنند. برخی افراد این داروها را به طور مرتب مصرف می‌کنند و برخی دیگر نیز از این داروها هنگامی که بیماری آنها شعله‌ور شده و عود می‌کند استفاده می‌کنند. همیشه قبل از مصرف داروهای جدید با پزشک خود مشورت کنید زیرا داروهای ضدالتهابی، عوارض جانبی دارند.
استفاده از یخ و گرما
گاهی اوقات زمانی که التهاب شدید باشد، استفاده از یخ مفید واقع می‌شود اما بیشتر مردم دوست ندارند که بسته یخ روی انگشت شست پای خود قرار دهند. استفاده از گرما قبل از انجام فعالیت‌ها می‌تواند باعث شل شدن مفاصل شده و کمک کند که این عضلات را بتوان بدون درد، خم کرد.
تزریق کورتیزون
پزشک با تزریق کورتیزون، یک داروهای ضدالتهابی قوی را مستقیماً در محل التهاب تزریق می‌کند. با این که گاهی اوقات تزریق کورتیزون در اطراف انگشت شست پا ناراحت‌کننده است اما به سرعت باعث تسکین درد می‌شود. نتایج حاصل از تزریق کورتیزون دائمی نیست اما غالباً اگر شما درد شدیدی داشته باشید که با روش‌های درمانی که در بالا توضیح داده شد تسکین نیابد، تزریق کورتیزون اثری چشمگیر خواهد داشت.
ارتوز و کفی‌های طبی
اگر اقدامات ساده درمانی در تسکین علائم مؤثر واقع نشدند، معمولاً استفاده از ارتوز و کفی‌های طبی در مرحله بعدی درمان مورد توجه قرار می‌گیرد. کفی‌های بسیار متنوعی در بازار وجود دارند که برای بیماری‌ها و بدشکلی‌های مختلف انگشت شست پا طراحی شده‌اند. غالباً برای تعیین این که کدام کفی برای شما مناسب است باید به یک متخصص ارتوپدی و عارضه‌های مچ پا مراجعه کنید.
ساده‌ترین نوع کفی‌ها، کفی‌های راحتی هستند که لزوماً برای ترمیم و اصلاح بدشکلی‌ها طراحی نشده‌اند اما به کاهش فشار وارد بر پا و ناراحتی‌های ناشی از آن کمک می‌کنند. این کفی‌ها، ضربه‌گیرهایی دارند که فشار را از روی ناحیه‌ای که ناراحت است برمی‌دارند. یکی از انواع کفی‌هایی که استفاده از آنها قویاً توصیه می‌شود، کفی‌های ژله‌ای هستند که باعث افزایش راحتی و کاهش فشار بر قسمت ناراحت پا می‌شود.
این انواع کفی‌ها، بدشکلی‌های مکانیکی پا را اصلاح نمی‌کنند اما با خاصیت ضربه‌گیری که دارند باعث می‌شوند که بتوان فعالیت‌های عادی را با راحتی بیشتری انجام داد.
کفی‌های سفارشی
اگر استفاده از کفی‌های راحتی کافی نبود می‌توان از کفی‌های نیمه سخت و سخت که بدفرمی‌ها را اصلاح می‌کند، وزن را بازتوزیع می‌کند و مکانیزم های پا را اصلاح می‌کند استفاده کرد. برای درمان این انواع آرتروز معمولاً باید کفی‌هایی طراحی و ساخته شود که با آناتومی پای بیمار سازگار باشد.
مزیت استفاده از کفی‌های طبی سفارشی این است که باعث‌ترمیم مفاصل مشکل‌دار شده و کمک می‌کنند که فرد بتواند حرکات طبیعی و نرمال بیشتری را انجام دهد. برای افراد مبتلا به آرتروز شدید که در انجام کارهای روزمره خود با مشکلاتی مواجه هستند می‌توان از کفی‌هایی که حالت گهواره‌ای دارند استفاده کرد که به افزایش حرکات نرمال در هنگام راه رفتن کمک می‌کنند.
عمل جراحی
در عمل جراحی می‌توان استخوان‌ها را در مفصل تراشید، تغییر شکل داد یا تعویض کرد. سه نوع عمل جراحی اصلی وجود دارد که به فرد مبتلا به آرتروز انگشت شست پا کمک می‌کند. این عمل‌های جراحی عبارتند از:
شیلکتومی
شیلکتومی غالباً زمانی انجام می‌شد که آسیب‌دیدگی انگشت شست پا خفیف تا متوسط باشد. یک شکاف ایجاد می‌شود و بخش‌هایی از استخوان برداشته می‌شوند تا انگشت شست پا بتواند آزادانه‌تر حرکت کند.
انگشت شست پا ممکن است تا چندین ماه متورم بماند اما بیشتر افراد در بلند مدت، درد و ناراحتی کمتری خواهند داشت.
بهبودی در 75 درصد افراد، دائمی خواهد بود. در برخی موارد ممکن است آرتروز فرد تشدید شود و نیاز به انجام یک عمل جراحی دیگر باشد.
آرترودزیس
که به آن فیوژن نیز گفته می‌شود برای جوش دادن استخوان‌ها به هم و در یک وضعیت ثابت انجام می‌شود و برای انجامان از پین، پیچ و یا یک پلیت استفاده می‌شود.
پس از انجام این عمل، انگشت شست پا حرکت نخواهد کرد اما این عمل یک روش مطمئن برای درمان درد شدید است و نرخ موفقت در آن حدود 95 درصد است.
آرتروپلاستی
در آرتروپلاستی، سطح مفصل برداشته شده و با یک مفصل مصنوعی عوض می‌شود. این عمل بیشتر برای افراد مسن که به اندازه افراد جوان فعالیت ندارند انجام می‌شود
پیشگیری
با این که نمی‌توان از ابتلا به آرتروز انگشت شست پا جلوگیری کرد اما می‌توان با برخی تغییرات در سبک زندگی، احتمال ابتلا به این عارضه را کاهش داد. برخی از این تغییرات عبارتند از:
- ورزش کردن به طور مستمر و منظم
- استفاده از کفش‌های راحت و مناسب
