قارچ ناخن یا انیکومیکوزیس از بیماری های ناخن و بیماری شایع پوستی است که میتواند بخشهای مختلف ناخن انگشتان را درگیر نماید. این عفونت ظاهر ناخن را بد شکل کرده و در ناحیه درگیر درد ایجاد میکند. همچنین این بیماری ناخن ممکن است بسیاری از فعالیتهای روزمره شما را تحت تأثیر قرار دهد و باعث ناراحتی شما شود. اگر عفونت قارچ ناخن شدید باشد، میتواند آسیبهای دائمی ایجاد نماید. همچنین ممکن است عفونت ناخن به بخشهای دیگر نیز گسترش یابد. اگر شما دچار قارچ ناخن شده باشید، با پیروی از نکاتی ساده میتوانید از این مشکل رهایی پیدا کرده و سلامتی قبلی ناخن خود را به دست آورید.عفونتهای قارچی پوست اغلب به تعداد جزئی روی پوست انسان رخ میدهند و معمولاً باعث آسیب و صدمهای نمیشوند. با این حال اگر قارچ پوستی درمان نشوند، ممکن است تکثیر شوند و پوست و ناخنها را از بین ببرند. اگرچه این عفونتها معمولاً با نام «عفونت قارچی یا کرمی » شناخته میشوند اما در حقیقت توسط کرمها ایجاد نمیشوند. اینها عفونتهای سطحی پوست، مو و یا ناخن هستند و از قارچهای مختلفی که در خاک، روی حیوانات یا گاهی اوقات روی افراد زندگی میکنند، ناشی میشوند.
علائم قارچ ناخن
قبل از آنکه بتوانید قارچ ناخن پا را درمان کنید، باید با علائم آن بهخوبی آشنا شوید. قارچ ناخن لزوماً علائم یکسان و پایداری ایجاد نمیکند. شایعترین علامت قارچ ناخن حساسیت به لمس یا درد ناخن است. علائم عفونت قارچی شامل تغییراتی در ناخن از جمله تغییر رنگ است. ممکن است قسمتهایی از ناخن به رنگ زرد یا سفید در آید. معمولاً ناخن یا بافت اطراف آن دچار تغییراتی میشود. ممکن است بافت آن زوال یافته و یا بخشی از ناخن کنده شود. همچنین ممکن است ناخن شکننده شود.
علل قارچ ناخن
قارچ ناخن توسط انواعی از قارچها مانند ” ترایکوفایتون روبروم” ایجاد میشود. همچنین ممکن است توسط انواعی از قارچهای غیر درماتوفیت (غیر کچلی) و مخمرها نیز ایجاد گردد. اغلب قارچ ناخن از گونه کاندیدا میباشد.
درمان
درمانهای خانگی
- استفاده از روغن درخت چای برای درمان قارچ پوستی مفید است. روغن درخت چای یک ضد قارچی طبیعی است. مطالعهای نشان داده است که روغن درخت چای میتواند برای از بین بردن قارچ ناخن مؤثر باشد. ۱۸ درصد از بیمارانی که از روغن درخت چای دو بار در روز، به مدت ۲۴ هفته استفاده کرده بودند، عفونتشان برطرف گردیده بود. برای درمان قارچ ناخن با روغن درخت چای، از یک محلول صد درصد خالص استفاده کنید، زیرا اگر غلظت آن پایینتر باشد، شاید برای برطرف کردن عفونت مفید نباشد. دقت کنید قبل از استفاده از روغن درخت چای ناخن شما تمیز و خشک باشد. یک پنبه را با مقداری از روغن درخت چای آغشته نمایید و بر ناحیه آسیب دیده، دو بار در روز، تا 6 ماه بمالید.
- استفاده از آب و سرکه. در طول شبانه روز انگشتان پای خود را در یک محلول رقیق شدهای از آب و سرکه به مدت حداقل نیم ساعت ، قرار دهید. این کار باعث کاهش pH ناخن پا میشود، درنتیجه قارچها دیگر نمیتوانند زنده بمانند. این کار را بهصورت منظم هر شب، 3 تا 6 ماه انجام دهید. اگر به انجام منظم این کار متعهد باشید، در درمان شما مؤثر خواهد بود.
- عصاره برگ انجبار را تجربه نمایید. در یک مطالعه که شامل 110 نفر میشد، ثابت گردید عصاره انجبار میتواند در درمان قارچ ناخن مؤثر باشد. برای استفاده از این روش، ناحیه آسیب دیده را هر دو روز یک بار به مدت 4 هفته به عصاره انجبار آغشته نمایید. در 4 هفته بعدی دو بار در هفته درمان را ادامه دهید، پس از آن برای 4 هفته، هفتهای یکبار این روش درمانی را ادامه دهید.
درمانهای پزشکی و زیبایی
- داروهای خوراکی. مؤثرترین راه برای خلاص شدن از شر قارچ ناخن درمان با ضد قارچهای خوراکی است. درمان با داروهای خوراکی میتواند 2 الی 3 ماه یا بیشتر طول بکشد. داروهای تجویزی خوراکی ضد قارچ شامل داروهایی مانند تربینافین (Terbinafine) میباشد که معمولاً با دوز 250 میلی گرم در روز به مدت 12 هفته تجویز میشوند. عوارض این دارو میتواند شامل راش پوستی، اسهال، یا اختلال آنزیمهای کبدی میباشد. این دارو نباید در افرادی که دچار نارسایی کبدی و کلیه هستند، استفاده گردد.
- از داروهای غیر نسخهای استفاده نکنید. قارچ ناخن نسبت به درمان مقاوم است. ایجاد عفونتهای مکرر در اثر این بیماری بسیار شایع است. برخلاف باور رایج، کرمهای ضد قارچ برای درمان قارچ ناخن مناسب نمیباشند. این داروها بیشتر برای بیماری پای ورزشکاران مناسب است. دلیل آن هم عدم توانایی نفوذ آنها به درون ناخن است.
- شما همچنین میتوانید ایتراکونازول (Sporanox) استفاده نمایید، که معمولاً با دوز 200 میلی گرم در روز به مدت 12 هفته تجویز میشود. عوارض آن شامل تهوع، بثورات جلدی، یا اختلال آنزیمهای کبدی است. این دارو نباید در افرادی که دچار اختلالات کبدی هستند، استفاده گردد. همچنین این دارو با بیش از 170 داروی مختلف از جمله ویکودین و پروگراف تداخل دارویی دارد. قبل از مصرف هرگونه دارویی با پزشک خود در خصوص عوارض آن و تداخلات دارویی مشورت نمایید.
- قبل از دریافت دارو ، درصورتیکه بیماریهای کبدی، سابقه افسردگی، ضعیف سیستم ایمنی یا اختلال خود ایمنی، دارید پزشک خود را از این موارد آگاه نمایید. این داروها میتوانند مواد زائد کبدی را افزایش دهند.
- داروهای موضعی ضد قارچ. استفاده از داروهای موضعی بهتنهایی توصیه نمیشود، اما میتوان آنها علاوه بر درمان خوراکی برای کاهش طول مدت درمان استفاده نمود. با این حال، اگر در مورد استفاده از درمان خوراکی تردید دارید یا میخواهید طول درمان را کاهش دهید، استفاده از داروهای موضعی گزینه خوبی محسوب میشود.
- شما میتوانید از داروی سیکلوپیروکس Ciclopirox استفاده نمایید، این دارو محلولی 8٪ است که معمولاً روزانه به مدت 48 هفته استفاده تجویز میشود.
- همچنین میتوانید داروی جدید جابیلا Jublia را امتحان نمایید، این دارو یک محلول 10 درصد است، که روزانه به مدت 48 هفته استفاده میشود.
- اگر عفونت به ماتریس ناخن (لایهای از سلولها که پایه ناخن را تشکیل میدهند) نفوذ نکرده باشد، درمانهای موضعی میتوانند مؤثر باشند. پزشک در خصوص گسترش عفونت به ماتریکس ناخن میتواند شما را راهنمایی کند.
- درمان جراحی.اگر بیماری شما شدید باشد، ممکن است برای درمان به عمل جراحی نیازمند باشید. ممکن است ناخن بهصورت کامل یا جزئی برداشته شود. پس از حذف ناخن آلوده توسط جراحی، کرم ضد قارچ به ناحیه مالیده شده تا از عفونت مجدد ناخن جلوگیری شود. معمولاً حذف کل ناخن مورد نیاز نیست.
- درمان با لیزر. لیزر نیز برای بر طرف کردن قارچ ناخن در دسترس میباشد، اما روشی پرهزینه است. در این روش با استفاده از تمرکز پرتوهای نوری قارچها در ناحیه آسیب دیده از بین میروند. ممکن است برای درمان به چند جلسه لیزر درمانی نیاز داشته باشید، این بدین معناست که شما برای هر جلسه درمانی نیاز به پرداخت هزینه خواهید بود. این درمان تا حدود زیادی هنوز تحت آزمایش میباشد. تا انجام مطالعات بیشتر، لیزر درمانی بهصورت معمول توصیه نمیشود.
پیشگیری
برخی شرایط وجود دارند که شما را بیشتر در معرض عفونتهای قارچی قرار میدهند. اگر سن شما زیاد است، اگر مبتلا به دیابت هستید، اگر سیستم ایمنی بدنتان دچار اختلال است و یا گردش خون ضعیفی دارید، بیشتر در معرض عفونتهای قارچی قرار میگیرید. اگر شانس ابتلا به بیماریهای قارچی در شما بیشتر است، باید برای جلوگیری از عفونت، مراقبتهای بیشتری را انجام دهید. اقدامات پیشگیرانه شامل پوشیدن کفش یا صندل در محلهای مرطوب عمومی میباشد، مانند استخرهای شنا و یا سالنهای ورزشی. باید ناخنهای پای خود را کوتاه و تمیز نگه دارید. مطمئن شوید پاهای شما خشک هستند. بعد از استحمام پاهای خود را بهخوبی خشک نمایید.
- شما باید از جوراب تمیز و جاذب رطوبت استفاده نمایید. پشم، نایلون، پلی پروپیلن موادی هستند که به خشک نگه داشتن پاهای شما کمک میکنند. همچنین اغلب باید جوراب خود را تعویض نمایید.
- پس از برطرف شدن قارچ، کفشهای قدیمی خود را دور به اندازید، بقایای قارچ میتواند باعث عود مجدد عفونت شود. همچنین برای کمک به کاهش رطوبت پاها میتوانید از کفشهای تابستانی و رو باز استفاده نمایید.
- از ناخنگیر یا ابزار مورد استفاده برای مانیکور و پدیکور مشترک استفاده نکنید. سالن آرایش ناخن خود را بهدقت انتخاب کنید.
- برای کمک به کاهش احتمال عفونت، از پودر یا اسپریهای ضد قارچ استفاده نمایید.
- از استعمال لاک ناخن و یا استفاده از محصولات مصنوعی بر روی ناخنها اجتناب ورزید. این امر میتواند رطوبت را در ناخن به دام انداخته و شرایطی مناسبی برای رشد قارچها ایجاد نماید.