تاول به کیسههای پر از مایعاتی گفته میشود که در لایه بالایی پوست و در پاسخ به مصدومیت یا عفونت بروز میکند. تاول معمولاً روی نواحی آسیب دیده ایجاد میشود تا از آن ناحیه در برابر آسیب بیشتر محافظت کند.اکثر تاولها در منطقهای ایجاد میشود که خارجیترین لایه پوست بسیار ضخیم است، مثل دستها یا پاها.از آنجایی که پاها دارای عصبها و عروق خونی بسیار زیادی هستند و در بیشتر طول روز تحت فشار قرار دارند، تاولهای موجود در پاها بسیار دردناک هستند. بسته به موقعیت تاول روی پا، تاول میتواند شخص را زمین گیر کرده و درمان آن سخت باشد.
تاول برای بسیاری از مردم یک مشکل عادی است. تاول نمیگذارد کارهایی که دوست دارید را مثل دویدن انجام دهید. اگر تاول زدهاید، بهترین اقدامی که میتوان انجام داد این است که از آن مراقبت کرده و به آن زمان بدهید تا به خودی خود درمان شود. اگر تاول خوب نشد، بدتر شد یا رنگ آن تغییر کرد، باید به پزشک مراجعه کنید. فارغ از کاری که تصمیم دارید انجام دهید، اطمینان حاصل کنید که ناحیه را تمیز نگاه داشته و از آن مراقبت کنید تا زمانی که تاول کاملاً خوب شود.متخصصین کلینیک چند تخصصی پا (پدورتیک) بعد از بررسی دقیق عارضه بهترین برنامه درمانی با رویکرد پلکانی را برای درمان انواع مشکلات پا ارائه خواهند کرد. درمان از روش های ساده مانند استراحت، کفی طبی و ورزش آغاز می شود و در صورت لزوم درمان های پیچیده تر مانند انواع تزریق تجویز خواهد شد
علل و نشانهها
تاولها در پاسخ به مصدومیت یا عفونت رخ میدهند و در برخی موارد در نتیجه سایش پوست روی چیز دیگری نیز ایجاد میشوند.
علل تاول پا عبارتند از:
سایش و فشار
ترکیبی از سایش و فشار دلیل اکثر تاولهای روی پاست.
زمانی که پوست پا دائماً روی چیزی مثل کفش، جوراب یا سطح زبر دیگری کشیده شود، باعث بروز حساسیت و التهاب میشود. نتیجه درد، ورم و قرمزی است.
پیش از تاول معمولاً یک زخم قرمز رنگ روی پوست پا ایجاد میشود. اگر باز هم به تحریک زخم ادامه دهید یا آن را تحت فشار بگذارید، پوست برش میخورد.
برش پوست زمانی رخ میدهد که التهاب باعث ایجاد پارگیهای کوچک روی پوست میشود. بدن مایعات را به موقعیت این پارگیها میفرستد تا ضمن پر کردن برشها از لایههای بافت زیرین که ظریفتر نیز هستند مراقب کند.
تاولهای سایشی دردناک هستند و نسبت به لمس حساس هستند و میتوانند شخص را زمین گیر کند.
سوختن پوست
زمانی که پوست بسوزد، پاسخ بدن ایجاد تاول برای مراقبت از لایههای زیرین بافت در برابر آسیب دیدگی است.
ممکن است یک یا دو روز طول بکشد تا بعد از سوختگی درجه یک دچار تاول شوید، سوختگی درجه یک به سوختگیهای نظیر آفتاب سوختگی گفته میشود. در موارد شدیدتر سوختگی، تاول بلافاصله ایجاد میشود.
از آنجایی که این نوع تاولها پس از یک عارضه بسیار دردناک رخ میدهند، معمولاً علائم تاول سوختی برای اکثر افراد قابل تشخیص نیست یا این که شخص نمیتواند تفاوت علائم تاول را با سوزش پس از سوختگی تشخیص دهند. تاولهای سوختگی تا وقتی که سوختگی پوست ترمیم یابند، درمان خواهند شد.
سرما زدگی
سرمای بسیار زیاد باعث سرمازدگی، یخ زدگی و کشتن سلولهای پوستی میشود. زمانی که این مشکلات رخ دهد، بدن به منظور حفظ حرارت خود، تاول ایجاد میکند.
سرما زدگی غالباً بلافاصله رخ میدهد. همچون تاولهای سوختگی، اکثر افراد به سختی میتوانند علائم تاولهای ناشی از سرما زدگی را نمیتوانند از خود علائم سرما زدگی تشخیص دهند.
درماتیت تماسی
درماتیت تماسی یا التهاب پوستی هر زمانی که پوست در معرض یک محرک قرار بگیرد رخ میدهد. اگر پوست همچنان در معرض محرک بماند، درماتیت تماسی تبدیل به تاول خواهد شد.
آلرژنهای شدید و محرکها نیز میتوانند به قدری التهاب و فشار ایجاد کنند که باعث ایجاد تاول شوند.
تاول یا بلافاصله یا مدت کوتاهی پس از قرار گرفتن پوست در معرض محرک رخ میدهد. سوختگیهای شیمیایی هم میتواند منجر به تشکیل تاول شود.
علل شایع این نوع از تاول عبارتند از:
- نیش حشرات
- آلرژنهای پوستی
- مواد شیمیایی موجود در شویندهها
- مواد شیمیایی در شامپوی سر و بدن
- حلالهای یا پاک کنندههای شیمیایی
- سولفاتها
- کبالت
- نیکل
- عوامل شیمیایی سمی یا گازهایی که در تسلیحات شیمیایی استفاده میشود
- مواد شیمیایی مورد استفاده در آزمایشگاهها و محلهای پزشکی
عارضههای پزشکی
هرگونه عارضهای که باعث تضعیف لایه خارجی پوست شود میتواند پوست را بیش از پیش مستعد بروز تاول شود. همچنین تاول میتواند علامت برخی از بیماریها و اختلالات عفونی باشد.
عارضههای شایع پزشکی و درمانهایی که میتوانند خطر ابتلا به تاول پا را افزایش دهند عبارتند از:
- آبله مرغان
- اگزما، از جمله اگزمای دیس هیدروتیک، که باعث زدن تاولهای کوچک و با خارش بسیار زیاد در لبه انگشتان پا و کف پا میشود
- عارضههای سیستم خود ایمنی بدن، از جمله پمفیگوئید تاولی و پمفیگوس
- نوروپاتی دیابتی یا آسیب عصبی که باعث از دست رفتن احساس لامسه یا درد در پاها میشود
- داشتن اضافه وزن که فشار بیشتری را روی پاها وارد میکند
- درمان با آنتی بیوتیک
- داروهای رقیق کننده خون
پارگی عروق خونی
زمانی که عروق خونی بسیار کوچک در لایه اپیدرم پوست پاره شوند، گاهی اوقات خون به داخل لایههای بافت نشت کرده و باعث بروز تاول خونی میشود. تاولهای خونی زمانی رخ میدهد که پوست له شده یا نیشگون گرفته شود.
راه های درمان تاول پا
رها کردن تاول به حال خود
اکثر تاولها پس از چند روز به خودی خود درمان میشوند. این حباب پوستی مملو از مایعات در واقع بصورت طبیعی برای محافظت از بدن ایجاد میشود که از زخم در برابر باکتریهای مضر محافظت میکند. علاوه بر این، تاول یک فضای امن برای رشد پوست جدید فراهم میآورد.
با رشد پوست جدید، بدن نیز مایعات داخل تاول را دوباره جذب میکند. پس از چند روز تاول خشک شده و به صورت یک پوست مرده و خشک از بدن جدا میشود. کندن تاول خشک میتواند با دوره ترمیم پوست تداخل ایجاد نماید و به همین خاطر بهتر است تاول را به حال خود رها کنید. رها کردن تاول به حال خود تا حد بسیار زیادی احتمال ابتلا به عفونت را کاهش میدهد.
مراقبت از آن
برخی از تاولها نیاز به مراقبت دارند تا نترکند. تاول در پشت پا میتواند در اثر فشار کفش بترکد. بعلاوه درد بسیار زیادی ایجاد میکند و همچنین زمان بیشتری طول خواهد کشید تا تاول درمان شود.
در صورت امکان، بهتر است از سایش پوست اطراف تاول با هرگونه سطحی جلوگیری کنید. هرچند، این کار در همه حال امکان پذیر نیست. در این صورت، میتوانید با انجام این اقدامات از تاول مراقبت کرده و از ترکیدن آن جلوگیری کنید.
- پوشاندن تاولروی تاول را با یک پانسمان شل بپوشانید. برای این منظور میتوانید از چسب زخمهای معمولی یا گاز پانسمان به همراه چسب استفاده کنید. تاول برای خشک شدن به هوا نیاز دارد، پس پانسمان روی تاول را اندکی بالاتر نگاه دارید تا جریان هوا به خوبی در آن جریان داشته باشد.
- پانسمان مخصوص تاولمیتوانید روی تاول را با پانسمان مخصوص تاول بپوشانید. این کار مانع از ورود باکتری به بدن شدن و درد ناشی از تاول را نیز کاهش خواهد داد.
- کاهش فشار از روی تاولاز تحت فشار قرار دادن تاول خودداری کنید، برای این منظور میتوانید ازبالشتکهای مخصوص (moleskin) که شکلی شبیه به دونات دارند استفاده کنید. بالشتکهای مخصوص (moleskin) یک پد ضخیم نخی دارند که فشار را از روی تاول برمیدارند. مطمئن شوید که این بالشتکها را با پانسمان مخصوص بپوشانید تا مانع از ورود باکتری به داخل بدن شوید.
استفاده از درمانهای خانگی
بعلاوه به منظور محافظت از تاول، میتوانید از برخی راه حلهای طبیعی کمک بگیرید تا فرآیند بهبودی را تسهیل نماید.
آلوئه ورا
اگر دچار تاول ناشی از سوختگی خفیف یا آفتاب سوختگی شدهاید، استفاده از ژل آلوئه ورا میتواند به کاهش درد کمک کند. برای تسکین بیشتر، ژل را داخل یخچال نگاه دارید. دمای پایین ژل باعث میشود تا حرارت از پوست خارج شود.
آلوئه ورا التهاب را کاهش داده، بهبودی را تسریع کرده و اندازه بافت اسکار را کاهش میدهد.
چای سبز
چای سبز دارای آنتی اکسیدان و خاصیت ضد التهاب است که ترمیم زخم را تسریع مینماید. در پژوهشی که به تازگی انجام شده ثابت شده است که استفاده از چای سبز درد زخم را کاهش میدهد و ترمیم آن را سریعتر و بهتر میکند.
میتوانید عصاره چای سبز را با روغنهای حامل، مثل روغن نارگیل یا بادام مخلوط کنید و آن را مستقیماً روی تاول بمالید. همچنین میتوانید مقداری چای سبز کیسهای دم کنید. سپس چای کیسهای را زیر آب خنک گرفته و بعد از آن روی تاول بگذارید.
روغن درخت چای
روغن درخت چای خاصیت ضد باکتری و ضد التهاب دارد و کاهش خطر عفونت و تسریع در روند بهبودی کمک میکند. در چندین تحقیق اثرات قدرتمند آنتی باکتریال روغن درخت چای، حتی روی زخمهای جراحی ثابت شده است.
میتوانید روغن درخت چای را با یک روغن حامل مخلوط کرده و آن را مستقیماً روی پوست بمالید. همچنین با رقیق کردن روغن درخت چای با آب میتوانید از این محلول به عنوان یک شوینده آنتی باکتریال استفاده کنید.
روغن اکالیپتوس
روغن اکالیپتوس دارای خاصیت ضدعفونی کننده و ضد میکروبی است که به پاک کردن و ضد عفونی کردن زخم کمک میکند. در تحقیقات متعددی ثابت شده است که این روغن میتواند با باکتریهای قدرتمندی همچون اشریشیا کُلای و استافیلوکوک اورئوس مبارزه کرده و آنها را از بین ببرد.
میتوانید روغن اکالیپتوس را با یک روغن حامل ترکیب کنید ولی در یکی از پژوهشهای تازه مشخص شده است که ترکیب این روغن با روغن زیتون باعث افزایش خاصیت ترمیم کنندگی روغن میشود. چند قطره از روغن اکالیپتوس را با یک قاشق غذاخوری روغن زیتون ترکیب کنید. میتوانید این روغن را مستقیماً روی تاول بمالید یا آن را با یک قاشق غذاخوری کره کاکائو ترکیب کنید.
تخلیه محتویات تاول
اگرچه بهتر است تاولها را به حال خود رها کنید، ولی برخی اوقات نیاز است تا محتویات آنها را کنید، مخصوصاً اگر تاول بسیار بزرگ باشد یا در جای نامناسبی قرار داشته باشد. از تخلیه تاولهای روی لب و اطراف دهان خودداری کنید. زیرا نمیتوان این ناحیه را پانسمان کرد و استریل نگاه داشت.
هیچگاه سعی نکنید که تاول را مانند یک جوش بترکانید. هدف اصلی تخلیه مایع بدون آسیب رساندن به پوست اطراف تاول است. اگر قصد دارید که تاول را تخلیه کنید، این کار را حداکثر تا 24 ساعت پس از تاول زدن انجام دهید.
به منظور تخلیه بیخطر تاول و کاهش خطر عفونت این اقدامات را انجام دهید:
- شستن دستها و تاولدستهای خود را با صابون و آب گرم بشوئید. سطح تاول را کاملاً با الکل، یودین یا یک ماده شستشو دهنده ضد عفونی کننده تمیز کنید.
- ضدعفونی کردن سوزن با الکلیک سوزن را داخل الکل فرو ببرید تا ضد عفونی شود.
- سوراخ کردن تاول با دقتسه یا چهار سوراخ کم عمق را در اطراف حاشیه تاول ایجاد کنید. اجازه دهید تا مایعات تخلیه شود.
- استفاده از پماد روی تاولروی تاول یک پماد مثل ژله پترولیوم بمالید.
- پانسمان کردنروی تاول را با یک پانسمان یا گاز استریل بپوشانید. بهتر است سطح دست نخورده پانسمان را روی پوست قرار دهید.
- تکرارمحتویات تاولها دوباره به سرعت پر میشود. باید اقدامات بالا را برای 24 ساعت پس از تاول زدن، هر شش الی هشت ساعت تکرار کنید. پس از آن بصورت روزانه پانسمان را تغییر داده و روی آن پماد بمالید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
هر زمانی که یک تاول تغییر رنگ دهد، بیش از اندازه ملتهب یا بدتر شده، یا پس از چند روز درمان نشود باید به پزشک کنید.
تاولهایی که زرد، سبز یا بنفش هستند غالباً عفونی شدهاند و نیازمند مراقبت پزشکی هستند. تاولهای با رنگهای عجیب میتوانید نشانه یک عارضه جدیتر پزشکی باشد از جمله تبخال.
پزشک میتواند تاولهای عفونی، طولانی مدت یا ناتوان کننده را در مطب خود تخلیه کند. پزشک از یک چاقوی استریل جراحی یا سوزن استفاده میکند و معمولاً یک نمونه کوچک از محتویات تاول را برای آزمایشات بیشتر نگاه خواهد داشت.
غالباً آنتی بیوتیکهای موضعی یا خوراکی برای درمان عفونت و پیشگیری از افزایش عفونت تجویز میشود.
پیشگیری
اکثر تاولهایی که در پا رخ میدهند بعلت ترکیبی از سایش و فشار رخ میدهند. برخی از عوامل دیگر نیز در افزایش احتمال ابتلا به تاولهای سایشی دخیل هستند.
رطوبت، گرما و فشار همگی پوست را تضعیف کرده و آن را مستعد پاره شدن میکند. جورابها یا کفشهای نامناسب در لحظه برخورد با پوست پا باعث ساییده شدن پوست میشوند.
ریسک فاکتتورهای تاول پا عبارتند از:
- محیطهای شرجی یا سرد و مرطوب
- خیس بودن پاها، جورابها یا کفشها
- محیطهای گرم
- تعریق بیش از حد
- جورابها یا کفشهای شل
- کفش جدید یا کفشی که با قالب پا شکل نگرفته باشد
- پیاده روی یا دویدن طولانی مدت
- تکرار یک حرکت برای مدتهای طولانی، مثل پیاده روی به مسافت 8 کیلومتر به جای 1 و نیم یا 3 کیلومتر
- فعالیتها، حرکات یا تمریناتی که شامل حرکتهای مداوم به جلو و عقب یا پهلو به پهلو است، همچون ورزشهای تماسی
- استفاده از کفشهایی که برای آن فعالیت به خصوص طراحی نشدهاند
- استفاده از جورابهای نازک که فاقد خاصیت جذب ضربه هستند
- پوشیدن کفش بدون جوراب
- کفیهای ارتوپدی و غیر ارتوپدی کفش که از جای خود جابجا شده یا جدید هستند
- حمل جسم یا بار سنگین
- ناهنجاریهای پا که بر اندازه کفش یا جوراب اثر بگذارد
- داشتن پوست خشک
- سن، با بالا رفتن سن پوست ما نازکتر شده و بیشتر مستعد آسیب دیدگی است
- پوشیدن جورابهایی که از مواد مصنوعی ساخته شدهاند، از جمله پولی استر و نایلون که میتواند جریان هوا را مختل کند
آن مناطقی از پوست که مستعد تاول هستند، گذاشتن بالشتکهای مخصوص یا استفاده از چسب پا و پودر تالک پیش از فعالیتهای روزمره احتمال ابتلا به زخمهای جدید را کاهش میدهد. برخی از این محصولات که در بازار موجود هستند عبارتند از چسب پا.
برخی پانسمانها دارای سوراخهایی هستند که میتوان از آنها روی پوستهای نازک یا پوستهایی که به تازگی ترمیم شدهاند استفاده کرد.
کفی کفش یا جوراب نیز میتواند با ساپورت بیشتر پا، مانند بالشتکی عمل کند که فشار وارده به پا را جذب کرده و کاهش دهد.
استفاده از کفی کفش به کاهش سایش پوست نیز کمک میکند. کفی کفش را میتوان در بازار خریداری کرد.