بونیون یک برجستگی استخوانی است که در کنارهی پا به وجود میاید. بونیونت هنگامی اتفاق میافتد که این برجستگی در قسمت بیرونی پا، در قسمت پایین انگشت کوچک پا ایجاد میشود. بونیونت که گاهی پینهی انگشت خیاطان (Tailor’s bunions) نیز خوانده می شوند، میزان شیوع کمتری نسبت به بونیون ها یا پینههای معمولی دارند. همانطور که از اسم آن پیداست، بروز بونیونت ها در خیاطان شایع بود (به همین دلیل به آن پینهی پای خیاطان میگویند) که اغلب بر روی سطوح سخت و بهصورت چهار زانو مینشستند تا بتوانند کارشان را بهتر انجام دهند. امروزه بونیونت ها بیشتر تحت تأثیر کفشهای نامناسب و مشکلات ساختاری در پا ایجاد میشوند.
برخی از گزینههای درمانی برای انواع بونیونت ها و همچنین مواردی برای درمان در خانه وجود دارد که ممکن است به کاهش علائم کمک کند. در بعضی موارد، جراحی برای برداشتن بونیونت بهترین گزینه است. بسیاری از افراد میتوانند با استفاده از داروهای خانگی یا درمانهای پزشکی بدون نسخه، علائم بیماری بونیونت را کنترل کنند. جراحی اغلب میتواند بونیون را درمان کند و علائم را در افرادی که با استفاده از سایر روشهای درمانی تسکین نمییابند، کاملاً برطرف سازد.
برای کسب اطلاعات بیشتر و یا رزرو نوبت در کلینیک سلامت امید میتوانید با شماره تلفنهای02188801800 و 09107803155 تماس حاصل فرمایید.
آناتومی
پایینترین قسمت استخوان در انگشت کوچک پا (پروگزیمال فالانکس) به استخوان متاتارس در کف پای شما متصل میشود تا مفصل متاتارسوفالانژیال را تشکیل دهند. رباطها دو استخوان را به هم وصل میکنند. تاندونها عضلات را به این استخوانها وصل میکنند و اجازه حرکت میدهند. مفصل متاتارسوفالانژیال هر زمان که راه میروید یا انگشت خود را حرکت میدهید خم میشود.
تفاوت بونیون و بونیونت
یک بونیون و بونیونت، هر دو ناهنجاری استخوانی هستند که بر روی پاها ایجاد میشوند و میتوانند در افراد آسیبدیده، درد و ناراحتی ایجاد کنند. درحالیکه یک بونیونت (یعنی بونیون کوچک) یا هالوکس والگوس، یک ناهنجاری استخوانی در انتهای انگشت بزرگ است که باعث میشود انگشت بزرگ پا به سمت انگشتان کوچکتر منحرف شود که اغلب باعث میشود که آن انگشت بر روی انگشت دوم قرار بگیرد، یک بونیونت یا یک پینهی پای خیاطان، یک ناهنجاری استخوانی است که در قسمت پایهی استخوان متاتارس پنجم در انگشت پا به وجود میآید. در برخی موارد از بونیون، انگشت دوم نیز تغییر شکل مییابد. هر دو شرایط بیشتر در خانمها مشاهده میشود. حتی در هر دو شرایط شباهتهایی وجود دارد، اما چند تفاوت اساسی نیز وجود دارد.
موقعیت بونیونت در پا
یک بونیونت که به نام هالوکس والگوس (hallux vulgus) نیز شناخته میشود، بر روی بیخ مفصل انگشت بزرگ پا در مفصل متاتارسوفالانژیال در لبه بیرونی پا شکل میگیرد. انگشت بزرگ پا (هالوکس) فقط دارای دو استخوان فالانکس است، یک دیستال فالانکس در بالا و یک پروگزیمال فالانکس بعد از آن وجود دارد. بونيون در دو مفصل پایین و بالای انگشت بزرگ پا رخ میدهد، در جایی که استخوان متاتارس به استخوان فلانکس پراگزیمال انگشت بزرگ میرسد. استخوان متاتارس با جلو آمدن در قسمت بالا و ایجاد برآمدگی، بیشتر قسمتهای بونیون را ایجاد میکند. هنگامی که یک بونیون ایجاد میشود، انگشت بزرگ پا بهقدری منحرف میشود که به انگشت دوم میرسد.
یک بونیونت در آن طرف پا درست در نزدیکی انگشت کوچک، بر روی پا شکل میگیرد. انگشت کوچک پا در مقایسه با انگشت بزرگ دارای سه استخوان فالانکس است بنابراین بونیونت سه مفاصل را از قسمت پایین تا بالای انگشت در قسمت بیرونی پا درگیر میکند. استخوان از مفصل متاتارسوفالانژیال جلو میآید. هنگامیکه یک بونیونت ایجاد میشود، انگشت کوچک پا بهقدری منحرف میشود که به انگشت چهارم میرسد.
اندازه بدفرمی (بونیونت)
یک بونیون میتواند بهصورت یک بیرونزدگی نسبتاً بزرگ در آن سمت کف پا تشکیل شود زیرا بزرگترین استخوان متاتارس دقیقاً زیر انگشت بزرگ است. در مقابل، بونیونت با بیرونزدگی یک استخوان متاتارس بسیار کوچکتر ایجاد میشود و یک برآمدگی کوچکتری را در آنطرف کف پا تشکیل میدهد.
نقش ژنتیک
بونیونت ها بیشتر بهصورت ارثی در خانوادهها مشاهده می شود که این نشاندهندهی یک رابطهی ژنتیکی در برخی از افراد مبتلا به این بیماری است. یک نظر در این رابطه این است که در برخی از افراد ساختارهای کف پا به طرز بخصوصی انعطافپذیر است که میتوانند بهراحتی دچار این وضعیت شوند و در بعضی مواقع این انعطافپذیری را میتوان در نسلهای بعدی خانواده منتقل کرد. اگرچه، بسیاری از بونیونتها به دلیل پوشیدن کفشهایی ایجاد میشوند که ساختار پا را تحریک میکنند.
بااینحال، بونیونت ها اکثراً درنتیجهی عوامل ژنتیکی هستند. اگرچه پوشیدن کفش نامناسب میتواند شرایط را بدتر کند، بعید است که یک بونیونت عموماً به دلیل استفاده از یک نوع کفش ایجاد شود.
دفعات و موارد ابتلا
موارد ابتلا به بونیونها بیشتر از موارد ابتلا به بونیونتها میباشد.
زمان بهبودی
زمان بهبودی بعد از جراحی برای برداشتن یک بونیونت اغلب کوتاهتر از زمان لازم برای بهبودی از عمل جراحی برای برداشتن بونیون است.
تشخیص
معاینه فیزیکی
با معاینه فیزیکی، یک بدفرمی در انگشت پنجم با یک برجستگی در قسمت خارجی بیخ انگشت کوچک مشاهده میشود. در این ناحیه تورم وجود دارد که نشانهای از یک بورسا (کیسهای پر از مایعات) است. اندازهی این تورم ممکن است به دلیل التهاب که اغلب به خاطر پوشیدن کفشهای تنگ تشدید میشود، روز به روز تغییر کند. در این وضعیت، انگشت پنجم خود معمولاً دارای حرکتی طبیعی است؛ احساس و خونرسانی کف پا نیز معمولاً طبیعی است. گاهی اوقات، بیمار دارای یک بونیون در انگشت بزرگ نیز میباشد.
مطالعات تصویربرداری
عکسبرداریهای رادیولوژی در حالت ایستاده، یک حالت استخوانی را نشان میدهد که مسئول ناهنجاری مشاهده شده است. معمولاً یک ناهنجاری و بدفرمی زاویهای در مفصل متاتارسوفالانژال پنجم وجود دارد که مطابق با قسمت بیخ یا پایهی انگشت پنجم میباشد. در بعضی از بیماران، مشکل استخوان متاتارس (استخوانهای بلند در قسمت میانی کف پا) است که به سمت بیرون زاویهدار میشود و همچنین انگشتان پا به سمت داخل منحرف میشوند.
درمان بونیونت (برجستگی کنار انگشت کوچک پا)
اگرچه بونیونت معمولاً با معاینهی فیزیکی قابل مشاهده است، بااینحال پزشک ممکن است هنوز هم یک عکس رادیولوژی را درخواست کند تا مشکلات اساسی و زمینهای در استخوانهای پا را بررسی کند.
هنگامیکه پزشک وجود بونیونت را تأیید کرد، در مورد گزینههای درمانی با بیمار صحبت میکند. درمانهای پزشکی برای بونیونت، از مدیریت علائم تا برداشتن بونیونت به روش جراحی را شامل میشود. پزشکان ممکن است داروهای کورتیکواستروئیدی را در ناحیه اطراف مفصل انگشت کوچک تزریق کنند تا تورم کاهش یابد.
همچنین ممکن است به بیمار توصیه کنند که کفشهای خود را عوض کند یا کفی طبی با ساختی مخصوص برای خود بیمار را سفارش داده تا دارای قسمت بالشتکی نرمی در زیر بونیونت داشته باشد و از اصطکاک مضر جلوگیری کند. پزشکان اغلب گزینههای درمان خانگی را برای کمک به کاهش علائم توصیه میکنند.
هدف از درمانهای خانگی برای یک بونیونت، کاهش علائم و کمک به مدیریت درد میباشد. طیف وسیعی از گزینههای درمانی برای کمک به مدیریت علائم وجود دارد، ازجمله:
استفاده از کیسه یخ و بالا نگهداشتن
پزشکان توصیه میکنند که سه تا چهار بار در روز و هر بار به مدت 10 دقیقه، کیسهی یخ را بر روی پای آسیبدیده قرار دهید. بالا نگه داشتن پا نیز میتواند به کاهش تورم کمک کند.
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)
برخی از داروهای ضدالتهابی بدون نیاز به نسخه، مانند ناپروکسن (Aleve) یا ایبوپروفن (Advil)، ممکن است به کاهش درد و تورم کمک کنند.
افزایش قدرت و انعطافپذیری
انجام تمریناتی روزانه برای کشش و تقویت کف پا و عضلات پشت ساق پا میتواند با تشویق و کنترل پا برای راه رفتن صحیح، به کاهش فشار بر روی بونیونت کمک کند.
کفشهایتان را عوض کنید
پوشیدن کفش راحت و انعطافپذیر که دارای فضای مناسبی برای انگشتان پا میباشد ممکن است به کاهش فشار بر روی بونیونت کمک کند. کفشهایی که باریک، سفت و خشک هستند و یا پاشنهای بلند دارند، ممکن است علائم را بدتر کنند. در برخی موارد، میتوان کفشهای مخصوصی را سفارش داد که میتوانند برای یک پای خاص تهیه شوند.
کفی طبی قوسدار (جهت نگهداشتن قوس کف پا)
کفیهای طبی که برای محافظت و نگاهداشتن قوس کف پا ساختهشدهاند، میتوانند فشار بر روی بونیونت را کاهش دهند. یک جراح ارتوپدی یا یک متخصص پا میتواند به فرد کمک کند تا تصمیم بگیرد که به چه میزان قوس در کفی طبی نیاز دارد.
کوسَنینگ (بالشتک زیر انگشتان)
بسیاری از پدهای کوسنینگ (پد بالشتک دار) برای بونیونت و بونیون را میتوانید از داروخانه ها تهیه کنید. این پدها، حلقههایی از جنس سیلیکون هستند که در اطراف بونیونت قرار گرفته و به جذب اصطکاک در هر گام کمک میکند. این امر به جلوگیری از تحریک شدن بونیونت کمک میکند.
جداکنندههای انگشتان پا
پوشیدن جداکنندههای انگشتان پا یا فاصله گذارهای بونیون در هنگام خواب، ممکن است به توقف پیشرفت بونیون یا بونیونت بهمرورزمان کمک کند.
فیزیوتراپی
در طی فیزیوتراپی، فیزیوتراپیست ممکن است برای کمک به کنترل درد و تورم، درمانهایی را به مناطق دردناک اعمال کند. این درمانها میتوانند شامل اولتراسوند تراپی، گرمای مرطوب و ماساژ بافت نرم باشند. گاهی اوقات جلسات فیزیوتراپی شامل یونتوفورزیس (یون رانی) میشود که از جریان الکتریکی خفیفی برای فرستان و هدایت داروهای ضدالتهابی به ناحیهی آسیب استفاده میکند. این روش درمانی بهویژه برای بیمارانی که تحمل تزریق را ندارند، بسیار مفید است.
جراحی
جراحی برای یک بونیونت نسبتاً سرراست و ساده است. معمولاً نیازی به بستری شدن بیمار در بیمارستان نخواهد بود و بیشتر افراد بلافاصله پس از معالجه به خانه برمیگردند. البته نوع جراحی موردنیاز، در افراد مختلف متفاوت است. برخی از جراحیها صرفاً شامل تراشیدن بونیونت برای کاهش فشاری است که فرد بر روی پای خود احساس میکند، میشود.
مدتزمان بهبودی از عمل چقدر است؟
زمان بهبودی به نوع درمان بستگی خواهد داشت، بهعنوانمثال در صورت نیاز به عمل جراحی. اگر عمل جراحی لازم باشد، زمان بهبودی میتواند متفاوت باشد. بیشتر افراد در مراحل اولیه بهبودی خود برای محافظت از پایشان، باید از نوعی کفش مانند چکمه یا اسپلینت استفاده کنند.
همچنین شخص باید وارد کردن وزن اضافی بر روی پای خود خودداری کند و بسته به میزان فعالیت خود ممکن است به عصا یا واکر نیاز داشته باشد.
در مدت زمان بهبودی از عمل جراحی، اغلب نیاز است که بیمار از کار مرخصی بگیرد و در خانه بماند، بهخصوص اگر در هنگام کار، بیشتر وقت خود را سر پا میایستد.
همچنین پیروی از هرگونه دستورالعمل بخصوصی که توسط پزشک ارائه میشود ضروری است. پزشک چند هفته پس از معالجه بخیهها را باز میکند؛ البته تورم در پا ممکن است ماهها کاملاً پایین نرود. در این مدت پزشکان ممکن است به فرد توصیه کنند که به یک فیزیوتراپی مراجعه کند و یا تمرینات مخصوص پا و مچ پا را برای کمک به تقویت عضلات منطقه توصیه میکند.
بهبودی از عمل جراحی به زمان نیاز دارد و فرد باید در مراحل بهبودی کارهایش را کمتر و یا آهستهتر کند. این میتواند شامل مرخصی گرفتن از کار و استراحت زیاد باشد. اجتناب از کفشهای نامناسب و تمرین صحیح راه رفتن روی پای آسیبدیده میتواند به جلوگیری از برگشتن و عود علائم کمک کند.
سؤالات متداول
آیا میتوانم بعد از درمان کفش پاشنهبلند و کفشهای نوکتیز بپوشم؟
تا جایی که ممکن است کمتر کفشهای باریک و نوکتیز بپوشید. این بدان معنی نیست که شما هرگز نمیتوانید این نوع کفش را بپوشید. بلکه این بدان معنی است که برای کاهش درد و احتمال بدتر شدن بونیونت در انگشت پنجم باید مدتزمان پوشیدن این نوع کفش را محدود کنید.
اگر برای درمان بونیونت عمل جراحی انجام دهم، آیا ممکن است ناهنجاری برگردد؟
اکثر بونیونت ها پس از معالجه از طریق یک روش مناسب جراحی برنمیگردند. عمل جراحی باید علت اصلی مشکل را اصلاح کند. اگرچه، پوشیدن کفشهایی که خیلی باریک و نوکتیز هستند، هنوز هم میتواند باعث تحریک و التهاب در انگشت پنجم پا شود.